«Qarajorgha» biyining týrki elderi arasynda eng kóne bii ekeni anyqtaldy. By tarihynyng 2500 jyldan әride jaqtany, onyng shyghu tórkinining kóne týrkilerge, onyng arjaghynda saqtargha, ýisinder men ghúndargha  deyingi silemderge ketetini belgili boldy. Múny Qytaydyng Gansu ólkesi Qaratau ónirinde 1970 jyldarda tabylghan petroglifter aighaqtauda.

By biylegen adamdardyng basyndaghy shoshaq baskiyim men onyng tóbesine taghylghan ýki de bizding salt-dәstýrge jaqyn ekenin kórsetedi.

Qytaydaghy «Shynjang qoghamdyq ghylymdary» jurnalynyng bas redaktory, mәdeniyettanushy, professor Yasin Qúmarúlynyng aituynsha, Qaratau petroglifterindegi by keskinderi tóniregindegi arheologiyalyq derekter, tarihy jazbalar jәne suretti salu tәsili jәne ondaghy beynelengen mәdeniyet ýlgileri siyaqtylargha sýiene otyryp, Jango zamanynan Han dinastiyasy dәuirine (b.z.b. 475 j. - b.z. 220 j.) deyingi saqtardyn, iýzlerding (Nýkis), ýisinderding nemese ghúndardyng tuyndylary dep tújyrymdaugha bolady. (http://www.baq.kz/diaspora/122)

Kenestik kezende Qazaqstanda úmyt qalghanymen «qarajorgha» bii Qytay, Mongoliya jәne Týrkiya siyaqty elderde túratyn shetel qazaqtarynyng arasynda joghalmaghan edi. Týrkiyada da qazaq diasporasy «qarajorghany» jappay biyleytin. Tipti bizding jas kezimizde «qarajorgha» biylemegen jigitke qyz berilmeydi» degen dәstýrli talap ta bar bolatyn.

«Qarajorgha» biyining týrki elderi arasynda eng kóne bii ekeni anyqtaldy. By tarihynyng 2500 jyldan әride jaqtany, onyng shyghu tórkinining kóne týrkilerge, onyng arjaghynda saqtargha, ýisinder men ghúndargha  deyingi silemderge ketetini belgili boldy. Múny Qytaydyng Gansu ólkesi Qaratau ónirinde 1970 jyldarda tabylghan petroglifter aighaqtauda.

By biylegen adamdardyng basyndaghy shoshaq baskiyim men onyng tóbesine taghylghan ýki de bizding salt-dәstýrge jaqyn ekenin kórsetedi.

Qytaydaghy «Shynjang qoghamdyq ghylymdary» jurnalynyng bas redaktory, mәdeniyettanushy, professor Yasin Qúmarúlynyng aituynsha, Qaratau petroglifterindegi by keskinderi tóniregindegi arheologiyalyq derekter, tarihy jazbalar jәne suretti salu tәsili jәne ondaghy beynelengen mәdeniyet ýlgileri siyaqtylargha sýiene otyryp, Jango zamanynan Han dinastiyasy dәuirine (b.z.b. 475 j. - b.z. 220 j.) deyingi saqtardyn, iýzlerding (Nýkis), ýisinderding nemese ghúndardyng tuyndylary dep tújyrymdaugha bolady. (http://www.baq.kz/diaspora/122)

Kenestik kezende Qazaqstanda úmyt qalghanymen «qarajorgha» bii Qytay, Mongoliya jәne Týrkiya siyaqty elderde túratyn shetel qazaqtarynyng arasynda joghalmaghan edi. Týrkiyada da qazaq diasporasy «qarajorghany» jappay biyleytin. Tipti bizding jas kezimizde «qarajorgha» biylemegen jigitke qyz berilmeydi» degen dәstýrli talap ta bar bolatyn.

Onyng negizgi muzikasy dombyramen oryndalady. Búl muzika týrkiyalyq zertteushiler tarapynan baqsy muzikasy retinde emdik qasiyeti bar dep qasterlenude. Mine sondyqtan "TÝMATA" dep qysqasha atalatyn Týrki halyqtarynyng muzikalaryn zertteu ortalyghy osy muzika-kýidi keybir aurulargha shipa retinde qoldanuda.

1952 jyly Týrkiyagha kelip ornalasqan qazaqtardyng atalary 1960 jyldary Altaydan kelgen jigit «Qaraoghlan» («Qarajigit») degen kinoda rol alghan edi. Sol kino ýshin qazaqtar arnayy kiyiz ýy de jasap bergen. Qazaqtyng shapan, kerey tymaq, meshpet syndy últtyq kiyimderi sonda qoldanylghan. Filimning bir epizotynda qazaqtar «qarajorgha» biyin de oinap bergen edi. Sol filimde «qarajorgha» kýiin dombyrasymen tartyp otyrghan Qazaqstanda shyghys jekpe-jegi - taekvondonyng negizin salghan marqúm Mústafa Óztýriktin әkesi Qәben qajy bolatyn.

Sonymen qoryta aitqanda, «qarajorgha» biyin týrki halyqtarynyng 2500 jyldyq tarihy bar eng kóne bii dep aita alamyz. Saq, ýisin jәne ghúndar sekildi kóne týrkiler mәdeniyeti songhy dәuirlerge deyin  qazaq, qyrghyz, bashqúrt syndy halyqtardyng ortasynda saqtalyp kelgeni mәlim. Al solardyng ishinde kóne týrkilerding bii «qarajorgha» bolsa, tek qazaqtar arqyly HHI ghasyrgha jetip otyr.

«Abai.kz»