Áyelderding bosanuyn jenildetetin tósek jobasyn jasaghan astanalyq Marat Sýleymenov Respublikalyq innovasiyalyq biznes josparlar NIF$50K bayqauynyng jenimpazy atanyp, 7,5 mln tenge kólemindegi qarjylay syilyqqa ie boldy. Búl turaly keshe Respublikalyq innovasiyalyq biznes josparlar NIF$50K jәne Respublikalyq rasionalizatorlyq úsynystar bayqauynyng qorytyndysyn shygharu kezinde mәlim boldy.

Áyelderding bosanuyn jenildetetin tósek jobasyn jasaghan astanalyq Marat Sýleymenov Respublikalyq innovasiyalyq biznes josparlar NIF$50K bayqauynyng jenimpazy atanyp, 7,5 mln tenge kólemindegi qarjylay syilyqqa ie boldy. Búl turaly keshe Respublikalyq innovasiyalyq biznes josparlar NIF$50K jәne Respublikalyq rasionalizatorlyq úsynystar bayqauynyng qorytyndysyn shygharu kezinde mәlim boldy.

Industriya jәne jana tehnologiyalar ministrligining qoldauymen Tehnolo­giyalyq damu jónindegi últtyq agenttigi úiymdastyrghan qos bayqaugha qatysu­shylar kóp bolypty. Atalghan agenttikting basqarma tóraghasynyng orynbasary Ánuarbek Súltanghazinning aituynsha, NIF$50K bayqauy elimizde alghash ret 2005 jyly ótkizildi. Ondaghy maqsat - elimizdegi innovasiyalyq kәsipkerlikti nasihattau jәne halyqtyng innovasiyalyq belsendiligin arttyru bolatyn. Ol maqsat býginde oryndalyp keledi deuge negiz bar. Búghan biylghy bayqaugha 281 jobanyng kelip týskeni dәlel. Búl ótken jylmen salystyrghanda 1,5 esege kóp eken. «Eli­mizding barlyq ónirinen kelgen joba­lar­dyng arasynda ýzdik degen 25 joba irik­telip alyndy. Mine, osy 25 jobanyng avtor­lary «Habar» arnasyndaghy «IYn­novasiyalyq forsaj» atauymen realitiy-shou formatynda baghdarlama men «Qa­zaqstan» arnasynda kórsetilgen «Rasionalizator.kz» baghdarlamasynyng keyipkeri atandy» deydi ol. Ayta keteyik, tandalyp alynghan jobalardyng basym bóligi medisina, energetika jәne óndiris salalaryn qamtidy eken.
Sonyng ishinde medisina salasy boyyn­sha jasalghan innovasiyalyq úsy­nys top jaryp otyr. Joba avtory Marat Sýleymenov ejelden beri qazaq halqy әieldi tikesinen tik túrghyzyp nemese jýresinen otyrghyzyp bosandyrghanyn eske saldy. «Songhy jyldary búl ýderis zamanauy perzenthanalargha da engizildi. Al atalghan tósek bosanushy әielding qalauyna say tik túryp bosanugha nemese tórt ayaqtap túryp bosanugha mýmkindik beredi. Mening tuyndymnyng ózindik qúny Euro elderindegi balamalarynan 30 payyzgha arzan» deydi akusher-giynekolog M.Sýleymenov.
Marattan keyin aty ozghan Kókshetau qalasynyng túrghyny Saghat Múhamedin ekinshi oryn men 2,5 mln tenge jýldege ie boldy. Ol óndiristik jylu almastyru qúbyrlaryn qatty qaldyqtardan tazartu tehnologiyasyn úsyndy. Jobanyng janalyghy sol, jylu almastyru qú­byr­laryn tazartuda elektrogidravlikalyq әser qoldanylady. IYdeya jylu ener­getikasymen qatar, tamaq jәne himiya ónerkәsibi salasyna da paydaly bolmaq.
Ýshinshi oryn men 1 mln tengege «Orta jәne tómengi jastaghy balalargha arnalghan mulitiymediyalyq bilim beru jýiesi» jo­basyn úsynghan Ádil Nysanov pen Sabyr­gha Múhambetov ie boldy. Olardyng joba­synyng mýmkindigi shekteuli balalar ýshin tiyimdiligi zor deydi bayqau qa­zylary.
Al Respublikalyq rasionaliy­zator­lyq úsynystar bayqauynyng biylghy jenimpazy - jetisaylyq Ibadulla Ým­betaev pen Orazbek Bigharaevtar boldy. Olar «Topyraqty 55-65 sm-ge deyin tereng qopsytu әdisi» jobasyn úsynyp, «Jyldyng ýzdik rasionalizatorlyq sheshimi» atalymynda top jardy. 1,5 mln tenge kólemindegi qarjylay syilyq qanjyghalaryna baylandy. Búl sheshim býginning ózinde ong nәtiyje berip, maqta ónimin 2 esege arttyrypty. Oghan qosa, sharualar topyraq óndeude de ýnemdeuge qol jetkizuge bolady dep otyr. Mәselen, eger búrynyraq sebu júmystarynan aldyn topyraqtyng әr gektaryn óndeuge 18 myng tenge júmsalsa, jana tehnolo­giya­ny qoldanu shyghyn kólemin 12-13 myng tengege azaytugha mýmkindik beredi eken. Olar úsynghan innovasiyalyq әdis maqta egushi aimaqtargha tәn topyraqtyng sorlanu mәselesin de sheshetin kórinedi. «Biz býginderi maqta sharuashylyghynda osydan 40-50 jylghy búrynghy eski teh­nologiyalardy paydalanyp kelemiz. Sony janartu maqsatynda, eng aldymen jerdi tereng qopsytu arqyly maqtanyng ónimin kóterudi qolgha aldyq. Songhy 2 jyldyng ishinde nәtiyjesin berdi» deydi Ibadulla Ýmbetaev.
Búl bayqaudyng ekinshi jәne ýshinshi oryndaryn «Atyrau múnay óndeu zauyty» JShS qyzmetkeri Aygýl Aytbayqyzy men «KSPstell» JShS Pavlodar fiy­lialynyng diyrektory Vadim Saviskiy men bólisti. Olargha sәikesinshe 1 mln jәne 750 myng tenge kóleminde syiaqy tabys etildi.
Al «Kәsiporyndaghy rasionaliza­tor­lyq qoldaudyng ýzdik jýiesi» atalymynda «Qazaqstan temir joly» últtyq kompa­niyasy jenimpaz atandy. Kompaniya ót­ken jyly ekonomikalyq tiyimdiligi 850 mln tenge kólemindegi 1443 rasio­naliy­zatorlyq úsynysty enizgen.

"Abay-aqparat"