Júma, 29 Nauryz 2024
46 - sóz 3698 5 pikir 26 Shilde, 2022 saghat 14:09

Preziydentti investorlar nege jaqsy kóredi?

Arab qarjysy jәne Qazaqstan. Bizding Preziydentti investorlar nege jaqsy kóredi?

Ukrainadaghy qaqtyghys saldarynan әlem elderi astyq defisiytin sezine bastady. Qambalar bos túr. Memleketter ózderining azyq-týlik qauipsizdigin oilap, jantalasuda. Biyldan - fermerler men auyl sharuashylyghynyng jana dәuiri bastaldy dep aitugha bolady. Azyq-týlik múnaydan da manyzdy. Tipti kóptegen elder ózderinde ishki zapas qalsyn dep, tagham eksportynan bas tarty. Ol naryqta jetispeushilik tughyzyp jatyr. Kýzde qiyn kezeng bastalady.

Álemdegi agrarly alpauyt kompaniyalar, fondtar bolashaqty naqty boljay alady. Qazir olar balama jobalar izdey bastady. Osy jolda kóbi Qazaqstangha kóz tigip otyr.

Sebep? Qazaqstan egistik kólemi boyynsha әlemdegi altynshy el. Memleket syrttan investisiyalar men jana tehnologiyalar tartugha mýddeli. Zandary men salyq rejiymi óte qolayly. Qazaq jerindegi egistikke tek investisiya, jana tehnologiyalar men logistikalyq sheshimder ghana jetispey túr. Al ol halyqaralyq kompaniyalarda bar.

Sondyqtan Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevqa basqa elder tarapynan qyzyghushylyq kóp.

2021 jyly qazaq auyl sharuashylyghy 7,4 trillion tengege ónim (dәndi daqyldar, mal, kókónis, jemis) óndirgen. Bizding mýmkindigimizben salystyryp qaraghanda, búl óte az.

Qazirgi egistik kólemi 22,9 mln gektar. Endi onyng aumaghyn jalpityp kóbeyte beruding qajeti shamaly. Tek jerding sapasyn arttyryp, egu, oru men baptaudyng jana tehnologiyasyn óndiru kerek. Biz egiske sudy tym ýnemsiz júmsap, ysyrap etip otyrghan elmiz. Tamshylap sugharu tehnologiyasy tek azyn-aulaq teplisalarda ghana qoldanylady.

22,9 mln gektardy biz qalay bóldik?
Dәndi jәne dәndi-búrshaqty daqyldar 16 mln gektardy alady. Onyng ishindegi biday ýlesi– 12,9 mln ga. Mayly daqyldar 3,1 mln ga, azyqtyq daqyldar – 3,1 mln ga, maqta – 109,9 myng ga, kýrish – 96,8 myng ga, qant qyzylshasy – 21,7 myng ga, kartop – 195,8 myn, kókónis (qiyar, pomidor) - 168,6 myng ga, baqsha daqyldary (qarbyz, qauyn) – 110,0 myng ga.

Kórip túrghanymyzday, egistikting jartysynan astamy bidaygha berilgen. Qazaqstan óz-ózin asyray alady. El Preziydentin shaqyryp otyrghan arabtar, agrokeshenimizge investisiya salyp, bolashaq zor úsynysty iygeruge dayyn ekenin bayqatty.

Qazaqstan osy investisiyalardy tarta alsa, aimaqtaghy eng әleuetti el bolayyn dep túr. Tek múnay, metall men urangha iyek arta bermey, agrorlyq alpauyt bolu óz qolymyzda. Ol ýshin investisiyamen qatar, jana tehnologiyany engizu óte manyzdy.

Eger biz auylsharuashylyghy ónimderi kólemin jylyna 50 mlrd dollar dengeyine jetkize alsaq, onda bolashaghymyz myqty bolady. Qazir 14-15 mlrd dollar shamasynda túrmyz. Búl kenjelep qalghan elderding kórsetkishi jәne osy baghyttaghy damuymyzgha erekshe kýsh salu kerek.

Saud Arabiyasyndaghy kelissózder - әr qazaqtyng bolashaghyna әser etetin asa manyzdy sәt. Bizding Preziydent myqty diplomat jәne arabtargha ne kerek ekenin biledi. Arab qarjygerleri myqty analitikter, olar da Qazaqstannyng qazirgi jaghdayyn bilip otyr. Osy týsinikterden biz ýshin tiyimdi kontrakttar alsaq, onda auylsharuashylyghynyng jana dәuirinde Qazaqstan da kóshten qalmaytyny anyq.

Aybar Oljaev

Abai.kz

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2280
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3604