Sopylardyng sóz tartysy: Sayat Ybyray men Sanjar Kerimbay
Twitter jelisinde jurnalist, qogham qayratkeri Sanjar Kerimbaydyng úly Shynghys Kerimbaydyng zikirshilerdi synaghan jazbasy jaryq kórgeli әleumettik jelidegi kópshilik guildep jatyr.
«Reseyden Mahdy shyghady. Putin oghan qol beredi», dep quyp jýrgen fanatik sopylargha qaraymyn da, kezinde fatalist týrik dinshilderin Atatýrikting ne ýshin bir shybyqpen aidaghanyn týsinem», - dep jazypty Shynghys Kerimbay. Jazba 25 nauryzda jariyalanghangha úqsaydy. Twitter-de solay dep kórsetilgen.
Oghan әkesi Sanjar Kerimbaydyng sopylyq joldy ústanatynyn sózge tiyek etken ghalym, professor, «sopylyq aghymnyng jetekshisining biri» bolghan Sayat Ybyray býgin bylay dep jauap jazdy.
«Au, Sanjar Kerimbay, myna balannyng әdepsizdigi ýshin elding aldynda bir auyz keshirim súray salu saghan sonsha qiyn boldy ma? Myna dau sonymen-aq, sheshile qoyatyn zat emes pe?! Júrt «ne bop ketti ózi?!» dep shulap jatyr. Shulamay qaytsin?! Qarshaday balang el aqsaqalynyng jaghasynan alyp jatsa, ne deydi, endi el?! Aqsaqal bolghanda da әueli ózinning ústazyn, 60 jyl ruhaniyattyng tuyn ústap, qazaq týgil Resey, Týrik, әlem muftiyleri әz tútyp, basyna kóterip, qúrmettep jatqanda balandy ýrgizip otyrghanyng qay sasqanyn?!
Óstip eldi shulatyp otyrghanyng ózine abyroy ma?! Álde júrtqa aitqan aqylyndy ózine aita almay, nәpsinnen attau «Abylay aspas asu» bolghan ba? Qazaqta asyl sóz bar edi «Itting basyn altyn tabaqqa salsang shorshyp týsedi» degen, seni «Shanjarhan» dep ilim ýiretip, tóbesine kótergen ústazyndy syilaghan týring osy ma?! Oblys-oblysty aralap, qazaq otbasyna ýiretip jýrgen «hrestomatiyalyq» ýlging osy ma?!
Ózing qazaqtyng salt-dәstýrin, mәdeniyetin nasihattap jýrmin deysin. Osy týn sopylardyng zikirin salyp otyrsyn, al balang sopylardy «quyp ketken», yaghny laghyp, adasushy dep otyr. Adasushy degen sózding týbi «kәpir», sonda ústazyng kәpir bolghany ma?! Endi ózing kim boldyng sonda? Onda, balannyng sózine salghanda, sen ózing de «quyp ketken kәpir» boldyng ghoy?!
Ázәzil shaytan jannattan bilimsizdiginen quylghan joq, әdepsizdiginen quylghan. «Yassauy fenomenin» sonsha zerttep jýrip, osyny bilmeding be?! Mine naghyz «fenomen!» Ústazyndy balana sybatyp qoyyp, sol әdepsizdik qylghan balang erteng ózindi sabap jatsa, itjemede kimnen jәrdem súraysyn?!» - dedi ol.
Jazba iyesining «Ústazyn» dep otyrghany «sopylyq aghymnyng jetekshisi» dep sanalatyn diny túlgha Ysmatulla Maqsúm. Ol Qazaqstanda 2011 jyly ekstremizmdi, konfessiyaaralyq alauyzdyqty qozdyrdy degen aiyppen 14 jylgha sottalghan. Sonday-aq, onymen birge 8 adam: Sayat Ibray – 12 jylgha, Erbol Isabekov – 9 jylgha, Erbol Rahimbaev – 8 jylgha, Duman Berikbosynov – 8 jylgha, Saypulla Mollaqanaghatúly – 8 jylgha, Jadyra Sýleymenova – 6 jylgha, Arnúr Kunikin – 5 jylgha bas bostandyghynan aiyrylyp, Áliya Áshirqúlova – eki jylgha shartty týrde sottalghan bolatyn.
1944 jyly Aughanstanda tughan etnikalyq qazaq Ysmatulla Abdyghapar Pәkistannyng Peshavar provinsiyasyndaghy medreselerding birinde diny bilim alghan. Aughanstandaghy Kenes әskerlerining soghys qimyldary kezinde pushtundardyng «Qarsylasu qozghalysynyn» әskery komissary bolyp júmys istegen. Dala komandirleri Burhanuddin Rabbaniymen jәne Ahmad Shah Masudpen tyghyz qarym-qatynasta bolghan. Ahmad Shah Masudtyng iydeologiya boyynsha kenesshi boldy jәne barlau mәselelerimen ainalysyp, Iran, Saud Arabiyasy, Pәkistan, Yemende baylanys ornatty. Birneshe tildi mengergen. Gipnoz jәne trans engizu daghdylaryn mengergen. Qazaqstangha eng alghash ret 1996 jyly keledi. Ol ózining ilimi «shynayy islamdy» taratumen ainalysty. Ysmatulla ózining izbasarlaryna bizding zamanymyzdyng IX ghasyrynda bes jasynda jasyrynyp, qaytyp oralugha uәde bergen 12 imam - Mahdiyding songhysy ekenin aitqan.
Al Sanjar Kerimbay úlynyng sózin qostap, sopylyq ilimdi taratushylardyng «quyp ketken jerleri kóp» ekeni turaly jazdy.
«Zikirshilerding is-әreketin ishte jýrip eng kóp synaghan adamnyng biri – menmin. Olardyng da «opyt» joqtyqtan quyp ketken jerleri óte kóp. Búl ilim qayta ainalyp elge kelgen song bәrin de basynan bastaghan. Birinshi bastalghan zat qiya baspay túrmaydy. Sondyqtan dinde ilimning ózi emes diny tәjiriybe qymbat bolyp sanalady. Eger ghayyptan tayyp, olar qayta shyghatyn bolsa, bәri de basqasha bolady. Býkil qatelerin týzeuge janyn salyr edi. Ókinishke oray elde endi zikirshi qalghan joq. Men eng songhy Mogikan boluym әbden mýmkin», - degen Sanjar Kerimbaydyng jazbasy taraldy.
Abai.kz