Sәrsenbi, 24 Sәuir 2024
Janalyqtar 2611 0 pikir 1 Aqpan, 2013 saghat 09:40

Grisha aghaydyng qazaqqa jany ashyghan emes jәne ashymaydy da

G.Marchenko jaghy talmay, kópten beri әiel­derding zeynetkerlik jasyn úlghaytu mәselesin kóterip jýr. Esep-qisapqa sýienip, el budjetin ýnemdeu jaghynan saraptasa, bәlkim, búl úsynys dúrys ta shyghar. Alayda halyq qazynasyn ýnemdeuding basqa joldary baryn basqa emes, dәl osy Marchenko bizden jaqsy biledi. Sóite túryp, últqa baghyttalghan ólsheusiz qiya­natty jasaugha qúlshynatynyn qaytersiz.

Zeynet jasyn úzartudyng kóptegen kemshilikteri kýni býginge deyin aitylyp ta, jazylyp ta keledi. Soghan qaramastan, bas bankir óz ústanymynan bas tartar emes. Onyng sebebin ishimiz sezedi de. Tek tilimiz qysqa. Áytpese, nege basqa ózimiz­ding qazaq azamattary osynday úsynyspen júrtty dauryqtyryp, esin shygharmaydy? Shyndap kelgende, qa­zaqtyng ósip-ónuine kimder­ding mýddeli, al kimderding qalamaytynyn osydan-aq biluge bolady.

G.Marchenko jaghy talmay, kópten beri әiel­derding zeynetkerlik jasyn úlghaytu mәselesin kóterip jýr. Esep-qisapqa sýienip, el budjetin ýnemdeu jaghynan saraptasa, bәlkim, búl úsynys dúrys ta shyghar. Alayda halyq qazynasyn ýnemdeuding basqa joldary baryn basqa emes, dәl osy Marchenko bizden jaqsy biledi. Sóite túryp, últqa baghyttalghan ólsheusiz qiya­natty jasaugha qúlshynatynyn qaytersiz.

Zeynet jasyn úzartudyng kóptegen kemshilikteri kýni býginge deyin aitylyp ta, jazylyp ta keledi. Soghan qaramastan, bas bankir óz ústanymynan bas tartar emes. Onyng sebebin ishimiz sezedi de. Tek tilimiz qysqa. Áytpese, nege basqa ózimiz­ding qazaq azamattary osynday úsynyspen júrtty dauryqtyryp, esin shygharmaydy? Shyndap kelgende, qa­zaqtyng ósip-ónuine kimder­ding mýddeli, al kimderding qalamaytynyn osydan-aq biluge bolady.

Qazir salystyrmaly týr­de alyp qarasaq, otyzdan asqan qazaq әielderining densaulyghy syn kótermeydi. Tipti túrmys qúrmaghan otyz jastaghy qyzdarymyzdan jýrek-qan tamyrlary jýie­simen auyratyndary, giynekologiyalyq týrli dertke jәne sýt bezderining rak auruyna shaldyqqandary óte kóp. Búrynghy apalary siyaqty sapaly tamaq tútynbaghan, ekologiyanyng lastanuy, әleumettik jaghdayynyng jetispeui jastarymyzdyng jýikesin júqartyp, minezine syna qaqqan. Al endi osy úrpaqtyng buynyn alpys ýsh jasta zeynetke shygharu qanshalyqty qisyndy? Kóz aldynyzgha elestetip kóriniz­shi, auru-syrqau, jýdep-jadaghan, әbden qajyghan kem­pirding ilinip salynyp júmys­qa kelip-ketkeni qalay bolmaq? Kempir dep kemsitkenim emes, biraq dәl qazirgi kýn­kórisi qiyn jaghdaymen alpys­qa jetpey, kempirge ainalghan әielder kóbeygen. Aq­sha tabu ýshin arpalysyp, jantalasqan qyz-kelinshek­terimizding jeke ómirine kónil bóluge uaqyty da jetpeydi qazir. Kýni-týni júmys dep jýrip, dúrys tamaqtanuy da neghaybyl. Sóit­ken әielderimizdi jú­mys istetuge taghy mәjbýr­lep, zeynetke shyghu jasyn úlghaytsaq ne bolmaq? Mún­day apalarymyz ýidegi jәne júmysyndaghy jastardyng kóz kýiigine ainalmay ma? Ýiindegi kelini balasyn enesine tastap, júmysqa shyqqysy keledi. Al ózge jastargha ornyn bosatpay, alpys ýshke deyin qalt-qúlt etip jýrgen apanyng sýikimdi kórinbesi anyq. Qarap otyrsanyz, Marchenko qoghamda osynday kelensizdik tudyrugha, azamattardyng otbasylyq, qyzmettik arazdyghyn tudyrugha belsenip otyrghanday. Qazaqy mentaliytet boyynsha, ata-әje kelini men balasynyng tabys ta­uyp, ayaqtarynan túruy ýshin nemerelerin baghyp jәrdem etken. Eger Grisha aghaydyng úsynysy qabyldanar bolsa, tikeley qazaq últynyng men­taliytetine birinshi bolyp syna qaghylady. Ózimen enesi jarysyp júmys istep jýr­se, qay kelin bala sanyn kóbeytip, ýide otyrady? Osydan kelip, demografiyanyng da ahualy ushyqpay ma? G.Marchenko osyny kózdegen bolsa, onda jaghdayymyz mýshkil bolmaq.

G.Marchenkonyng aitqanyna nemqúraydy qaramay, búghan qogham bolyp toytarys beretin uaqyt jetti. Ózi ómir sýrgen memleketting ereksheligin, qazaq halqynyng jaghdayy men mentaliytetin eskermey, essiz úsynys jasaghyshtardy jauapty qyzmetterge jolatpau kerek.

Meruert KENESBEKQYZY

Almaty qalasy.

«Jas Alash» gazeti

0 pikir