«Qostanay tany» kimning qol maylyghy?..
Qostanay oblysynda mandaygha bitken jalghyz qazaq gazeti bar. Ol - irgetasyn Beyimbet Maylin men Múhamedjan Seralin qalap ketken «Qostanay tany» gazeti. Biyl basylym ghasyr toyyn toylap, ýlkendi-kishili týrli sharalar ótkizdi. Mereytoygha dep gazet tarihynan syr shertetin kitap shyghardy. Kitap degen aty bolmasa, zaty syn kótermeytin dýniye. Onymen qosa, Bas redaktor ózining synyptastaryna arnap taghy bir kitap basqan kórinedi. Jýz jyldyq pen redaktordyng jeke ómirining ne baylanysy bar ekenin týsine almadyq. Osy oryndy ózining jeke menshigindey kóretin redaktorsymaqtyng osy uaqytqa deyin jaryq kórmegen qanshama kitaby redaksiya esebinen shyqty. Qansha qarajat júmsalghanynda esep joq.
Mening aitayyn degenim búl da emes. Aytayyn degenim, osy basylymda Janúzaq Ayazbekov zeynetker bolsa da qansha jyl saqaly sapsiyp ornyn bermey, oiyp túryp otyryp aldy. Ol kelgeli újymnyng berekesi ketip, gazetting de tirajy tómendedi. Endi jana jylgha eki ay qalyp, jyl ayaqtalghaly túrghanda oblystyq әkimdik ayaq astynan redaktordy ornynan alyp tastady. Onyng artynan apta ótpey-aq orynbasary Júmatay Kәkimjanov ta zytty. Ekeui de dym bitirmey redaksiyany taqyrgha otyrghyzyp, taydy da túrdy.
Osy basylymgha qosaqtalghan eki úiym bar. Onyng biri - Áleumettik zertteu ortalyghy da, ekinshisi – oblystyq ónirlik kommunikasiyalar qyzmeti ortalyghy (RSK). Búl ekeuin kezinde oblystyq ishki sayasat basqarmasynyng basshysy bolghan, marqúm Jandildә Maqanov ashqan edi. Ekeui de osy redaksiyadan qarjylandyrylady. Olarda enbek etetin kim, ne is tyndyryp jatyr. Ol jaghy da qúpiya. Al endi osy әleumettik zertteu ortalyghynda arnayy qor bar. Ol ne qylghan qor, oghan týsken qarajat qayda júmsalady? Búl jaghy da qúpiya.
Endi mening taghy bir aitarym mýiizi qaraghayday basylymnyng negizgi oqyrmany Amankeldi jәne Jankeldin audandary. Biraq osy eki audanda da arnayy tilshileri joq. Amankeldide Beybit degen student bala jazyp túrady. Al Torghaydan bir tilshi búiyrmasa da, sol elding әigili «oligarhy» Kәkimjan Kәrbozovtyng qatyny Rәsh Ábisheva tirkelgen eken. Al onyng gazet betinen bir auyz maqalasyn kórgen emespiz. Sonda ol ne maqsatta jalaqy alyp otyr? Álde Torghaydy «ashsa alaqanynda, júmsa júdyryghynda» ústaytyn Kәrbozov osy uaqytqa deyin ketken redaktordyng auzyn maylap kelgen be?
Jalpy redaksiya jyl sayyn memlekettik tapsyrysty oryndaugha ýkimetten qyruar qarjy alsa da bir jaryghan emes.
Qazaq gazetining jay kýiin keshe ghana ketken oblys әkimi Arhiymed Múhambetov bildi me eken, әlde onyng da búl jerge qatysy bar ma? Qazaq gazeti qazaqtyng jany men jayyn, mәselesin kóteretin basty basylym. Ony tek qarajat kózi retinde qol maylyq nemese mol baylyq retinde qoldanu arsyzdyq. Tekseris jýrgizip, dúrystap qabyldap almaghanyna qaraghanda, janadan kelgen su jana redaktor hanym da sol ketkenderding artyn jabugha keldi me, bir qúday bilsin. Óitkeni, jylda jyl ayaghynda beriletin syiaqydan da újym qaghylghaly otyrghan kórinedi. Estuimizshe, ketkender redaksiyany qaryzgha belshesinen batyryp ketken. Ne bolsa da mandayymyzgha bitken qazaq gazetining jaghdayy bir onalmay-aq qoydy-au...
Sydyq Dayrabay
Eskertu! Abai.kz erkin aqparat alany. Múnda oy jarystyryp, pikir almastyrugha Qazaqstannyng kez kelgen azamaty qúqyly. Materialda esimi atalatyn jekelegen túlghalar redaksiyagha jauap beruge qúlyqty bolsa, aldaghy uaqytta olardyng da pikirin jariyalaugha әzirmiz.
Abai.kz