Qayyrjan TÓREJAN. Ekologiyagha da investisiya kerek.
Býginde sheteldik investorlar qarjylaryn Qazaqstannyng múnay óndeu sektoryna ghana emes, «jasyl ekonomikagha», ekologiyagha da salyp jatyr.
Býginde sheteldik investorlar qarjylaryn Qazaqstannyng múnay óndeu sektoryna ghana emes, «jasyl ekonomikagha», ekologiyagha da salyp jatyr.
Búl – jelden quat beretin generatorlar men kýn modulidary ghana emes, sonday-aq jyludy saqtaytyn tehnologiyagha jәne otandyq TES-dan atmosferagha shyghatyn ziyandy zattardyng azaytugha baghyttalghan investisiyalar.
Ótken aptada «Ortalyq-Aziya Elektroenergetikalyq Korporasiyasy» («OAEK» AQ) aksionerlik qoghamy jәne Europalyq Qalpyna keltiru jәne Damytu banki (EQQDB banki) arasynda Pavlodar jәne Soltýstik Qazaqstan oblysy kәsiporyndarynyng aktivterin janartugha baghyttalghan 138 mln AQSh dollar kólemindegi investisiyagha Kepildik kelisimi jasaldy. Búl bizge ne beredi? Janartugha jәne rekonstruksiya jasaugha baghyttalghan 138 million dollar (nemese 106 mln euro) Pavlodar jәne Soltýstik Qazaqstan oblystaryndaghy elektr quatyn óndiretin kәsiporyndargha bólinedi. Qazaqstandaghy investisiyalyq sektordyng júmys istegenine jiyrma jyl boldy. Europalyq Qalpyna keltiru jәne Damytu bankining bizding respublikadaghy investisiyalyq baghdarlamasy óte auqymdy. Býginde «Ortalyq-Aziya Elektroenergetikalyq Korporasiyasy» AQ búl banktin kliyenti ghana emes, senimdi serikteske ainalghan.
Qarjylandyru Pavlodar jәne Soltýstik Qazaqstan oblystarynyng bas aktivterining kýshin arttyru, ziyandy zattardyng shygharyluyn tómendetu arqyly óndiristing ekologiyalyq ólshemderin jaqsartu, elektr quatyn taratu kezinde shyghyndy tómendetu ýshin toraptyq aktivterdi qalpyna keltiru jәne janartu boyynsha «OAEK» AQ enshiles kompaniyalarynyng investisiyalyq baghdarlamalaryn jýzege asyrugha baghyttalatyn bolady. Baghdarlamanyng basty maqsaty – energetika salasynda ziyandy zattardyng shygharyluyn jylyna 500 tonnagha deyin azaytu bolyp tabylady. Jalpy qarjylandyru ayasyndaghy qaryzdyng 80 million dollary «PAVLODARENERGO» aksionerlik qoghamyna, 40 million dollary «SEVKAZENERGO» aksionerlik qoghamyna, sonday-aq «Pavlodar ETK» AQ men «Soltýstik Qazaqstan ETK» AQ әrqaysysyna 9 million AQSh dollary kóleminde bólinedi. EQQDB banki investisiyalarymen birge kompaniya investisiyalyq baghdarlamany jýzege asyrugha ózining qarjysyn da salady.
Qazaqstannyng energetika sektoryna investisiya tartyla bastaghannan beri elimizde shekteuli tarif baghdarlamasy payda boldy. «Ortalyq-Aziya Elektroenergetikalyq Korporasiyasy» aksionerlik qoghamy – generasiyalau, tasymaldau, taratu siyaqty barlyq energiyamen qamtamasyz etu salalaryn qamtityn «SEVKAZENERGO» jәne «PAVLODARENERGO» enshiles kәsiporyndary bar, vertikaldyq-integraldyq energetikalyq kompaniya bolyp tabylady. Elektr taratu jelilerining jalpy úzyndyghy – 30 myng shaqyrym, jylu toraptary – 985 shaqyrymdy qúraydy. Býgingi kýnde búl kompaniya eki millionnan astam adamdy elektr quatymyn qamtamasyz etedi.
Pavlodar 3-JEO jәne Petropavl 2-JEO – da jogharyda atalghan barlyq investisiyalyq baghdarlamalardy jýzege asyru arqyly «Ortalyq-Aziya Elektroenergetikalyq Korporasiyasy» aksionerlik qoghamy stansalarynyng elektr quaty 1157 MVt ósedi, dep josparlanuda. Búl túrmystyq tútynushylar ýshin tiyimdi bolmaq, sonday-aq Qazaqstandaghy ýdemeli industriyalyq-innovasiyalyq damu memlekettik baghdarlamasyna sәikes qúrylghan óndiristik obektilerge qajetti elektr jәne jylu quattaryn óndirudi arttyrady.
– 2018 jylgha qaray OAEK energiya stansalary bas aktivterining tolyqtay janartylghan ýlesi 62 payyzdy qúraytyn bolady. Investisiyalyq baghdarlama ayasynda ekologiya men jylu jәne elektr energiyalaryn taratu kezindengi shyghyndy tómendetu mәselelerine erekshe nazar audarylmaq, — deydi «Ortalyq-Aziya Elektroenergetikalyq Korporasiyasy» aksionerlik qoghamy Diyrektorlar kenesining mýshesi, preziydent Erkin Ámirhanov. Onyng aituynsha, EQQDB qazaqstandyq elektrenergetikasyna investisiyany birinshi ret salyp otyrghan joq, alayda osy jolghy investisiya bank pen kompaniya arasyndaghy seriktestik tarihyndaghy eng iri nesie bolyp tabylady. Europalyq Qalpyna keltiru jәne Damytu bankining preziydenti Ser Suma Chakrabartiyding mәlimdeuinshe, songhy on jyldyng ishinde bank energiya tiyimdiligin arttyru jobasyna 11 mlrd euro investisiya salypty.
