162 MILLIARDER BASTAGhAN OLIGARHTARDAN HALYQ QAZYNASYN QAYTARATYN ZANG QABYLDANDY

Ótken sәrsenbide, 2023 jyldyng 12 shildesi kýni QR Preziydenti Q.Toqaev “Zansyz iyelengen aktivterdi memleketke qaytaru turaly zangha” qol qoydy.

Endi otyz jyl boyy oiyna kelgenin istegender Zansyz iyelengen aktivterdi memleketke qaytaratyn bolady.

Búl zang eng aldymen Ádiletti Qazaqstanda zansyz halyq qazynasyn iyelengenderden halyqqa qaytaru jolynda el senimine ie bolatyn zang boluy kerek. Búl aldymen 30 jylda el baylyghynyng jartysynan astamyn, 55 payyzyn iyelenip otyrghan 162 oligarhqa qatysty.

Memleket basshysynyng zansyz iyelengen aktivterdi qaytaru turaly tapsyrmasy endi osy zang kýshine engen kýnnen bastap qatty qarqyn aluy tiyis. Búl zang Ádiletti Qazaqstanymyzdyng әlpeti qanday bolatynyn aiqyndaytyn zang bolady.

IYә, “Aq jol” partiyasy osydan on bir jyl búryn kótergen zang aqyry qabyldandy.

Qazir el shulap jatqan shetke shyqqan ofshordaghy milliardtardy, jalpy Halyqtyng qazynasyn halyqqa qaytaru mәselesin «Aq jol» partiyasy talay jyldan beri kóterip, әdilettilik jolynda kýresip keledi. 2013 jyly osy mәselemen biz Shveysariyagha deyin baryp, sol elding parlamentinde Mәjilis deputaty, “Aq jol” partiyasy tóraghasy Azat Peruashev bayandama da jasaghan bolatyn. Sonymen qatar Latviya, Bolgariya parlamentterinde, Europarlament deputattarymen kezdesude jәne t.b. kóterip keldik.

8 mausymda Mәjilisting jalpy otyrysynda “Aq jol” fraksiyasy ústanymyn bildirgen Azat Peruashev búl el kýtken erekshe zang jobasy turaly “Zansyz shygharylghan aktivterdi tergeytin parlamenttik komissiya qúrylu kerek” - degen bayandamasynda jerine jetkize aitty.

“Aq jol” fraksiyasy 2013 jyldan beri zansyz shygharylghan kapitaldardy qaytaru mәselesin Parlamentte ýnemi kóterip jýr, osy taqyryp boyynsha biz Ýkimetke, Bas prokuraturagha, Sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl agenttigine jәne basqa da qúqyq qorghau organdaryna ondaghan deputattyq saual joldadyq.

2018 jyldan bastap Úlybritaniyada «týbi týsiniksiz baylyq» turaly norma engizilgennen keyin «Aq jol» fraksiyasy osyghan úqsas mehanizmdi bizding memlekette de qoldanudy ýnemi talap etip keledi.

2016 jyldan bastap «Aq jol» dempartiyasynyng Sayasy baghdarlamasynda kapitaldy qaytaru jәne de-ofshorizasiya mәselesine jeke tarau arnalghan.

Sondyqtan, bizding fraksiya búl zang jobasyn, әsirese, biz búryn úsynghan birqatar normalardy qamtityndyqtan, qúptaydy.

Degenmen, zansyz kapitaldyng benefisiarlaryna qatysty búl zang jobasynyng «júmsaqtyghy» turaly belgili bir súraqtar tuyndauda.

Búl múnday kapitaldardyng 100 million dollardan bastalatyn anyq asyra kóterilgen shegine jәne olardyng әshkerelengen iyelerining jauapkershilikten qútylu mýmkindigine baylanysty” - dedi “Aq jol” fraksiyasynyng jetekshisi.

IYә, byltyr 2022 jyly 14 nauryzda “Aq jol” fraksiyasy bastamasymen parlamentte Qantar qasireti esebin tyndaghanda da búl mәseleni Mәjiliste taghy da qayta kótergenbiz.

- Elimizding bar baylyghynyng jartysynan astamyn 55 payyzyn 162 adam ghana iyelenip alghanyn alghash ret ashyq aityldy. Al qalghan 19 milionnan astam býkil halyqtyng jartysynan astamy kedey ekeni, bir millionnan astam adamnyng jaghdayy kedeylik sheginen de tómen ekeni mәlim boldy.

Parlamentte “Aq jol” fraksiyasy 10 jyldan beri kóterip kele jatqan shetelderdegi ofshorlyq aimaqtargha ketken 167 mlrd dollardy qaytaru mәselesi kýn tәrtibine qayta shyqty. Preziydent atap aityp, arnayy tapsyrma berdi, endi tiyisti organdar ne qarap, kimdi kýtip otyrsyzdar? El jaghdayy qiyn, al biz halyq qazynasynan úrlanghan milliardtardy qaytara almay qarap otyrmyz?!

Negizi, oligarhtardan qayyr tilegendey súrap otyrghansha, Mendeleev kestesining bәri tabylatyn qazaq jerining qazba baylyghyn, kenen kenishin týrli qúityrqy zansyz joldarmen qolgha týsirip bayyghandardan sol baylyqty, qazba baylyq oryndaryn týgel qazynagha qaytarudy qatang talap etu kerek!

Óitkeni, ol qazba baylyqtar olardyng da, eshkimning de ata-babasynan qalghan múra emes, Qúday bergen qalyng Qazaqtyng baylyghy!

Mysaly, Saud Arabiyasynda qazynadan úrlanghan qarjyny týgel qaytarghansha, hanzadalar men milliarderler birneshe ay ýiqamaqta (qonaqýilerde) otyrghan... Nәtiyjesinde, memleketke 100 milliard dollardan asa qarjy qaytarylghan.

Al Qazaqstannyng úrlanghan qarjylarynyng kólemi Saud Arabiyasynyng «saudasyn» ondaghan ese orap keteri anyq!-dep mәseleni tótesinen qoyghan edik.

Búl mәsele turaly 2022 jyly 3 qarashada "Habar 24" telearnasynyng belgili jurnaliysi Erkin Bayghabylúly súqbat ta alghan edi.

Ol “Qazaq ýni” últtyq portalynda: “30 jyl ÚRLANGhAN HALYQ QAZYNASYN HALYQQA QAYTARU KEREK! Halyqtyng milliardtaghan qazynasy 162 oligarhtyng qay ata-babasynan qalghan múrasy edi?” - dep jariyalanghan bolatyn.

2023 jyly 5 qantarda Qantar qasiretining bir jyldyghynda da zansyz tonalghan halyq baylyghyn qaytarudy qayta kóterdik.

- Biz maqtanyp aitatyn El baylyghy qayda? Eks-preziydent ózi moyyndaghanday, “kez-kelgenin qolynan sýirep aparyp, sottaugha bolatyn” zansyz bayyghandardan halyq qazynasyn halyqqa qaytaru kerek.

Elimizdi otyz jyldan beri obaday jaylap alghan әdiletsizdik, jegiqúrttay jemqorlyq jep bitirdi.

Halyq ózgeristi erteng emes - býgin, qaghaz jýzinde emes - ómirde kórgisi keledi!” - dep mәlimdegen bolatynbyz.

Parlamentte 8 mausymda Zang jobasyn talqylau barysynda QR Ádilet ministri Azamat Esqaraevqa “162 MILLIARDERDEN HALYQ QAZYNASYN QAYTARATYN KOMISSIYaGhA EShKIM YQPAL ETPEYTININE SENUGE BOLA MA?-degen súraq qoyyp, zansyz alynghan aktivterdi qaytaru ýshin qúrylatyn komissiyanyng tәuelsizdigi men ashyqtyghy mәselesin kóterdik.

Sonymen qatar 27 mausymdaghy Mәjilisting jalpy otyrysynda da búl mәseleni tilge tiyek ettik:

- Babalarymyz talay ret qanyn tógip, janyn qiyp, armandap ketken Tәuelsizdikti qabyldap, eng alghash әlemge jariyalaghan Qazaq Respublikasy Joghary Kenesining kiyeli ghimaratyn otyz jyl boyy oiyna kelgenin istegender iyelenip alyp, qazaqsha atyn jaza almaytyndar qazaqtyng qasiyetti ornynyng shanyn shygharyp jatyr. Yaghni, Otanymyzdyng tarihy ordasy otbasynyng menshigine ainalyp ketti!.. Ádiletti Qazaqstanda qashan әdilettilik ornap, qasiyetti ghimaratymyzdy qaytaryp alamyz? “Aq jol” partiyasy 10 jyldan beri kóterip, jaqynda qabyldanghan zansyz iyelengen aktivterdi qaytaryp alatyn zanymyzdy osy eng basty tarihy ghimaratymyzdy memleketke qaytarudan bastau kerek! - dep, osy zangha nazar audardyq.

Endi, mine, el kópten kýtken «Zansyz alynghan aktivterdi memleketke qaytaru turaly» Zang qabyldanghan kýnge de jettik, qúdaygha shýkir.

OTYZ JYL OIYNA KELGENIN ISTEGENDER HALYQ QAZYNASYN HALYQQA QAYTARUY TIYIS!

Qazybek Isa,

QR Parlamenti Mәjilisi deputaty

Abai.kz