Qalyng qazaqtyng Qaldarbegine qúrmetimiz qayda?
Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti
Qasym-Jomart Kemelúly TOQAEVQA;
Qazaqstan Respublikasynyng Premier-ministri
Álihan Ashanúly SMAYYLOVQA;
Qazaqstan Respublikasynyng Mәdeniyet jәne sport ministri
Ashat Razdyqúly ORALOVQA;
Qazaqstan Respublikasynyng Aqparat jәne qoghamdyq damu ministri Darhan Quandyqúly QYDYRÁLIGE;
Astana qalasynyng әkimi Jenis Mahmúdúly QASYMBEKKE;
Almaty qalasynyng әkimi Erbolat Asqarbekúly DOSAEVQA;
Shymkent qalasynyng әkimi Múrat Dýisenbekúly ÁYTENOVKE;
Týrkistan oblysynyng әkimi Darhan Amangeldiúly SATYBALDYGhA;
Qazaqstan Jazushylar odaghy basqarmasynynyng Tóraghasy
Mereke Ábdeshúly QÚLKENOVKE;
Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghy Tóralqa Tóraghasynyng birinshi orynbasary Zauytbek Qauysbekúly TÚRYSBEKOVKE!
AShYQ HAT
Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!
Kelesi 2024 jyly kógildir kóktemde, dәliregi 16 nauryzda qazaqtyng qarymdy qalamgeri, memleket jәne qogham qayratkeri, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, kisige kórseter qayyrymdylyghy mol naghyz shynayy últjandy azamat Qaldarbek Naymanbaevtyng dýniyege kelgenine 85 jyl, al qonyr kýzde, dәliregi 22 qyrkýiekte baqilyq bolghanyna 20 jyl tolady. Qazaq memlekettik uniyversiyteti (qazirgi Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti) jurnalistika fakulitetining talantty týlegi úzaq jyldar bederinde respublikalyq gazet-jurnal redaksiyalarynda, kórkem әdebiyet baspalarynda jemisti qyzmet atqarghan. Tamasha kórkem әdeby tuyndylary oqyrman jýregine jarqyn jol tapqan. Óz zamandastarynyng ómirinen jazylghan «Bastau», «Qoshtasqym kelmeydi», «Ýmit ótkeli», «Beymezgil qonaq», «Aptap», «Shilde», «Kóktóbe», «Ot pen oiyn» siyaqty jiyrmadan astam әngime, povesti, romany Kenestik Sosialistik Respublikalar Odaghy halyqtarynyng tilinde, búghan qosa-qabat bolgar, polyak, cheh, nemis, jalpy otyzdan astam tilge audarylyp, oqyrmandardyng ystyq yqylasyna bólengen bolatyn. Búdan bólek «Domalaq aryz», «Erli-zayypty ekeu jәne basqalar», «Jana jyl aldynda» dep atalatyn dramalyq shygharmalary respublikamyzdyng birqatar teatrlarynda sahnalanghan. Qazaqstan Jazushylar odaghyna basshylyq jasaghan kezende ózge de aqyn-jazushylarymyzben birge tughan әdebiyetimizding tuyn kókke kóteruge belsene atsalysqany barshagha belgili. Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghy Tóralqa Tóraghasynyng birinshi orynbasary retinde tórtkýl әlemge taryday shashylghan 43 eldi aralap, bes millionday qandastarymyzdyng bir milliondayyn atamekenge oraltyp, halyqtyng asqan sýiispenshiligine bólengen asyl arda azamat túghyn. Barlyq biylik qolynda túrsa da ózi almay talay aqyn-jazushygha, sheteldik ziyaly qauym ókilderine, qandastarymyzgha baspanamen qosa-qabat ataq, syilyq, orden-medali әpergeni de jadymyzda.
Býkil sanaly ghúmyryn tughan halqyna, sheteldik qandastarymyzgha, qalyng qazaghyna qyzmet etuge arnaghan jauhar jazushygha, kórnekti memleket jәne qogham qayratkerine, qala berdi qarapayym qayyrymdy jangha degen qúrmetimizding tiyisti talap dengeyinde bolmay otyrghany kónilimizge kirbing týsiredi. Qalekeng baqilyq bolghannan keyin 2005 jyly Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghynyng úiytqy boluymen Almatydaghy «Jazushy» baspasynan Qaldarbek Naymanbaevtyng qostomdyq tandamaly shygharmalar jinaghy men jurnalist, Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghy Baspa jәne aqparat ortalyghynyng jetekshisi Tilek Dәuletov qúrastyrghan «Qauymdasqan qazaqtyng Qaldarbegi» atty estelikter kitaby baspadan shyqty. 2009 jyly «Bilim» baspasynan «Siz kýtken kitap» seriyasymen qalamgerding «Danq túghyrynda» atty túnghysh derekti povesi qayta jaryq kórdi. 2020 jyly Almatydaghy «ARNA-B» baspasynan synshy, Halyqaralyq «Alash» әdeby syilyghynyng laureaty, «Qúrmet» ordenining iyegeri Baqyt Sarbalaúlynyng qúrastyruymen «Qazaqtyng Qaldarbegi» dep atalatyn estelikter, esseler jinaghy, al 2023 jyly Shymkenttegi «Qyzmet» baspasynan osy joldar avtorynyng «Qalyng qazaqtyng Qaldarbegi: qalamgerlik, qayratkerlik qasiyetteri» atty әdebiy-syn, ghylymiy-zertteu enbegi oqyomandar nazaryna úsynylyp otyr. Osymen boldy... Basqa eshqanday kitaby jaryq kórmegen.
Qalekeng kózden ketse de kónilden ketpeytin tautúlgha emes pe?!. Ókinishke oray, býginde Astana, Almaty, Shymkentti aitpaghanda Jetisaydyng ózinde de onyng atyna berilgen kóshe ne mektepti keziktire almaysyzdar. Enseli eskertkish jayly aitpay-aq qoyalyq. Halqymyzdyng «Óli riza bolmay, tiri bayymaydy» degen danalyq sózin eskeretin bolsaq, kesh te bolsa, izgilikti de iygilikti is-sharalardy qolgha aluymyz kerek siyaqty. Sonyng eng bastyghy --jauhar jazushynyng jeti tomdyq tandamaly akademiyalyq shygharmalar jinaghyn shygharsaq, núr ýstine núr bolar edi. Qalamger jayly jazylghan proza, poeziya, dramaturgiya, әdebiy-syn, ghylymiy-zertteu enbekterine bayqau jariyalansa deymiz. Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghy ghimaratynyng aldyna enseli eskertkish ornatsaq, qanday ghaniybet bolar edi.
Búghan qosa-qabat qalamger jayly estelik, esseler jinaghyn shygharudy jalghastyru.
Qazaqstan Jazushylar odaghynyng Qaldarbek Naymanbaev atyndaghy Halyqaralyq әdeby syilyghyn taghayyndau.
Qaldarbek Naymanbaev atyndaghy Halyqaralyq dengeydegi medali shygharu.
Qazaq kýresinen Qaldarbek Naymanbaev atyndaghy Halyqaralyq jarys ótkizu.
Ontýstik astanadaghy Astana, Almaty, Shymkent, Týrkistan, Jetisay qalalaryndaghy kósheler men mektepterge qalamgerding esimin beru.
Eng bastysy -- Dýniyejýzi qazaqtary qauymdastyghyn úzaq jyldar bederinde jemisti basqarghany ýshin Qaldarbek Naymanbaevty Qazaqstan Respublikasynyng Enbek Eri, al Qazaqstan Jazushylar odaghyn úzaq jyldar bederinde jemisti basqaryp, qazaq әdebiyetining altyn qoryna qosylghan tamasha әdeby kórkem tuyndylary ýshin Qaldarbek Naymanbaevqa Qazaqstannnyng halyq jazushysy ataghyna úsynu – býgingi uaqyt talabyna ainalyp otyr dep esepteymiz.
Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!
Memleket basshysy jәne maydanger qalamgerding úly retinde Sizding aqyn-jazushylardyn, óner adamdarynyn, jalpy ziyaly qauym ókilderining taghdyr-talayyna, mún-múqtajyna bey-jay qaramaytynynyzdy óte jaqsy bilemiz. Sol sebepti de Qaldarbek Naymanbaevtay qarymdy qalamgerdin, qajyrly qayratkerdin, qayyrymdy túlghanyn esimin mәngi este qaldyru maqsatynda osy aitylghan úsynys, tilek, pikirdi nazargha alyp, izgilikti de iygilikti is-sharalardy atqarugha yqpal etedi dep ýmittenemiz. Ózinizden bastap, El Ýkimeti, tiyisti ministrlikter, әkimdikter, qoghamdyq úiymdar men jalpy júrtshylyq jauhar jazushynyng aituly mereytoyyna layyqty tartu әzirleytinine senimdimiz.
Sәlemmen,
Ábdisattar Álip,
jurnalist, aqyn, audarmashy, Qazaqstan Jurnalister jәne Halyqaralyq Jazushylar odaqtarynyng mýshesi, respublikalyq «Shymkentim, shyraylym!» әdebiy-kórkem alimanaghynyng Bas diyrektory – Bas redaktory
Shymkent qalasy.
Abai.kz