Barlyq elderding esalandary, biriginder!
Ótken ghasyrdyng orystarynda bir taqyrbas «kósem» bar edi ghoy, V.I. Lenin degen. Sol kisi: «Barlyq elderding proletarlary, biriginder!» – dep úran tastaghan edi ghoy? Men taqyrbas ta, «kósem» de emespin, men de: «Barlyq elderding esalandary, biriginder!» – dep úrandatqym kelip ketkeni.
Bir kýni әielim týski tamaqqa aldyma bir tostaq qara su qoydy. Bir staqan suy da bar. «Ún qymbattap ketti, belyashy je» – degen bir paraq jazuy bar tarelka qoydy. Byltyr mýjilgen sýiek te aldymda. Ne degen barshylyq, baylyq! Bizding elding kedeyleri ne degen baqytty! Men de esalandarsha, kerisinshe tirlik istey bastadym, bir tostaq sudy qasyqtap iship, arasynda staqanymnan su úrttap qoyyp, joq belyashiyden jegen bolyp, bir «toyyp» qaldym. «Tiyk-toktaghy» esalandarday...
– Rahmet, qatynushka! – dep yrjidym.
– As bolsyn! – dedi ol. Jalpayyp jata bergenshe dep, júmys izdedim ghoy. Qayda barsam da, bastyqtar jalynyp, jalpayyp, «qyzmetke keliniz, bizge seniniz!» – dep qoymaydy ghoy. Bir mekemening bastyghy: – Júmysqa alayyn! – dep para bergeni. Qaltama bir million tenge zu etkizdi! Ne degen esalang edi? Jolym bolyp, oblystyq mәslihattyng deputaty boldym. Jaghdayym jaqsara bastady. Birde, auyl halqynan aryz týsti. Jolgha asfalit tóselgen eken, astyna tas tóselmepti, smola aghyzbapty... Jinalghan halyqqa entigip merdiger keldi.
– Nege tas tósemegensizder? – dep súradym halyq kózinshe.
– Tas suyq tartady. Onyng ornyna kýzgi japyraq tósedik. Qysta jalanayaq jýrseniz, jyly...
– Smola she?
– Smola degen qap-qara. Qara niyetti...
– Topyraq ýstine tóselgen asfalittyng qalyndyghy 2 santiymetr ghana? Ýnemdep asfalit jedinizder ghoy?
Esalang merdiger: «Qalay asfalit jeymiz? Bylay ma?» – dep joldyng shetinen ýgitip, asfalit jep kórsetti. Múnday esalandy birinshi kóruim. Sodan, mening tasym joghary domalap, mәjilis deputaty boldym. Ýnemi ministrlerge deputattyq saualdar joldaumen boldym. Bir kýni artyma qarasam, ýndemeytin deputattardyng otyratyn oryndaryn «Jana Qazaqstangha» layyqtap, etpetinen jatyp tyndaytynday, jaghday jasap qoyypty! Qús jastyq, atlas kórpeshe... Jandarynda uyldyryq, viski, jýzim, qúrma... Sóitsem, «Veb deputattar» eken. Ne ýshin deputat boldy eken? Ýndemey kelip, ýndemey kete berse? Búlar da, ózimizding esalandar ghoy deymin... Bizding elde solay... Qúrylysshylar shegeni úshy jaghynan úryp, kirgize almay әlek bolady, týbi tesik shelekpen su tasytqyzyp qoyady әkimder... Shashtarazshylar shashynyzdy shalghy oraqpen orady... Qala kóshelerinde týnde jaryq shamdary sónip, kýndiz jarqyraydy... Ákimshilik jazda kóp qabatty ýilerge jylu bergizdiredi... Oooh, barlyq elderding esalandary, biriginder!
Múhtar Sherim
Abai.kz