بارلىق ەلدەردىڭ ەسالاڭدارى، بىرىگىڭدەر!
وتكەن عاسىردىڭ ورىستارىندا ءبىر تاقىرباس «كوسەم» بار ەدى عوي، ۆ.ي. لەنين دەگەن. سول كىسى: «بارلىق ەلدەردىڭ پرولەتارلارى، بىرىگىڭدەر!» – دەپ ۇران تاستاعان ەدى عوي؟ مەن تاقىرباس تا، «كوسەم» دە ەمەسپىن، مەن دە: «بارلىق ەلدەردىڭ ەسالاڭدارى، بىرىگىڭدەر!» – دەپ ۇرانداتقىم كەلىپ كەتكەنى.
ءبىر كۇنى ايەلىم تۇسكى تاماققا الدىما ءبىر توستاق قارا سۋ قويدى. ءبىر ستاقان سۋى دا بار. «ۇن قىمباتتاپ كەتتى، بەلياشي جە» – دەگەن ءبىر پاراق جازۋى بار تارەلكا قويدى. بىلتىر مۇجىلگەن سۇيەك تە الدىمدا. نە دەگەن بارشىلىق، بايلىق! ءبىزدىڭ ەلدىڭ كەدەيلەرى نە دەگەن باقىتتى! مەن دە ەسالاڭدارشا، كەرىسىنشە تىرلىك ىستەي باستادىم، ءبىر توستاق سۋدى قاسىقتاپ ءىشىپ، اراسىندا ستاقانىمنان سۋ ۇرتتاپ قويىپ، جوق بەلياشيدەن جەگەن بولىپ، ءبىر «تويىپ» قالدىم. «تيك-توكتاعى» ەسالاڭدارداي...
– راحمەت، قاتىنۋشكا! – دەپ ىرجيدىم.
– اس بولسىن! – دەدى ول. جالپايىپ جاتا بەرگەنشە دەپ، جۇمىس ىزدەدىم عوي. قايدا بارسام دا، باستىقتار جالىنىپ، جالپايىپ، «قىزمەتكە كەلىڭىز، بىزگە سەنىڭىز!» – دەپ قويمايدى عوي. ءبىر مەكەمەنىڭ باستىعى: – جۇمىسقا الايىن! – دەپ پارا بەرگەنى. قالتاما ءبىر ميلليون تەڭگە زۋ ەتكىزدى! نە دەگەن ەسالاڭ ەدى؟ جولىم بولىپ، وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى بولدىم. جاعدايىم جاقسارا باستادى. بىردە، اۋىل حالقىنان ارىز ءتۇستى. جولعا اسفالت توسەلگەن ەكەن، استىنا تاس توسەلمەپتى، سمولا اعىزباپتى... جينالعان حالىققا ەنتىگىپ مەردىگەر كەلدى.
– نەگە تاس توسەمەگەنسىزدەر؟ – دەپ سۇرادىم حالىق كوزىنشە.
– تاس سۋىق تارتادى. ونىڭ ورنىنا كۇزگى جاپىراق توسەدىك. قىستا جالاڭاياق جۇرسەڭىز، جىلى...
– سمولا شە؟
– سمولا دەگەن قاپ-قارا. قارا نيەتتى...
– توپىراق ۇستىنە توسەلگەن اسفالتتىڭ قالىڭدىعى 2 سانتيمەتر عانا؟ ۇنەمدەپ اسفالت جەدىڭىزدەر عوي؟
ەسالاڭ مەردىگەر: «قالاي اسفالت جەيمىز؟ بىلاي ما؟» – دەپ جولدىڭ شەتىنەن ۇگىتىپ، اسفالت جەپ كورسەتتى. مۇنداي ەسالاڭدى ءبىرىنشى كورۋىم. سودان، مەنىڭ تاسىم جوعارى دومالاپ، ءماجىلىس دەپۋتاتى بولدىم. ۇنەمى مينيسترلەرگە دەپۋتاتتىق ساۋالدار جولداۋمەن بولدىم. ءبىر كۇنى ارتىما قاراسام، ۇندەمەيتىن دەپۋتاتتاردىڭ وتىراتىن ورىندارىن «جاڭا قازاقستانعا» لايىقتاپ، ەتپەتىنەن جاتىپ تىڭدايتىنداي، جاعداي جاساپ قويىپتى! قۇس جاستىق، اتلاس كورپەشە... جاندارىندا ۋىلدىرىق، ۆيسكي، ءجۇزىم، قۇرما... سويتسەم، «ۆەب دەپۋتاتتار» ەكەن. نە ءۇشىن دەپۋتات بولدى ەكەن؟ ۇندەمەي كەلىپ، ۇندەمەي كەتە بەرسە؟ بۇلار دا، ءوزىمىزدىڭ ەسالاڭدار عوي دەيمىن... ءبىزدىڭ ەلدە سولاي... قۇرىلىسشىلار شەگەنى ۇشى جاعىنان ۇرىپ، كىرگىزە الماي الەك بولادى، ءتۇبى تەسىك شەلەكپەن سۋ تاسىتقىزىپ قويادى اكىمدەر... شاشتارازشىلار شاشىڭىزدى شالعى وراقپەن ورادى... قالا كوشەلەرىندە تۇندە جارىق شامدارى ءسونىپ، كۇندىز جارقىرايدى... اكىمشىلىك جازدا كوپ قاباتتى ۇيلەرگە جىلۋ بەرگىزدىرەدى... وووح، بارلىق ەلدەردىڭ ەسالاڭدارى، بىرىگىڭدەر!
مۇحتار شەرىم
Abai.kz
