Sapaly bilim-últtyng sapasyn kóteredi
Býgingi әlem damuynyng jana ústanymy bilim beru jýiesining ekonomikalyq, әleumettik-mәdeny ózgeristerge meylinshe beyim boluyn talap etedi. Álem qazir «bilim qoghamyn» jәne «bilim ekonomikasyn» qúru baghytynda.
Qazirgi uaqytta aqparattyq-kommunikasiyalyq tehnologiyalardyng zamanauy talaptargha say damuy bilimdi baghalau jәne paydalanu jýiesin uaqytyly ózgertip otyrudy talap etedi. Osyghan baylanysty oqytuda qoldanylatyn әdis-tәsil, әdisteme, tehnologiyalar bilim beru talaptaryna baylanysty janartylyp otyrady. Sapaly tereng bilimdi mengeruge talpynghan óskeleng úrpaqtyng jetkilikti dәrejede sandyq sauattylyghy bar, sebebi olar ómir jaghdaylary barysynda jana tehnologiyanyng barlyq mýmkindigin paydalanady. Sol mýmkindikti nәtiyjeli qoldanu oqytushylardyng biliktiligine, bilimine, tәjiriybesine baylanysty.
Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha «Bilimdi últ» sapaly bilim beru» últtyq jobasy jýzege asyryluda. Últtyq joba sapaly bilim alugha qoljetimdilikti keneytuge mýmkindik beredi. Últtyq joba әzirleu barysynda qogham ókilderimen, bilim beru salasyndaghy sarapshylarmen talqylanyp, barlyq mýddeli memlekettik organmen pysyqtalghany bәrimizge belgili.Últtyq joba bes mindetten qúralghan tórt baghyttan túrady. «Bilimdi últ» sapaly bilim beru» Últtyq jobasy bilim beru jýiesining bәsekege qabilettiligi men halyqaralyq bedelin arttyru maqsatynda jasalghan. Bilim – HHI ghasyrda negizgi kapitalgha ainaldy. Álemning damyghan elderi osy qúndylyqqa ýlken mәn berip, bilim sapasyna búrynghydan da joghary dengeyde kónil bóle bastaghanyn bayqaymyz. Sebebi sapaly bilim – ekonomikanyng dúrys qalyptasuyna, qoghamnyng kemeldenuine, elding damuyna keng jol ashady.
Býgingi tanda bilim salasy bәsekege qabilettilikting ólshemine ainalyp otyr. Álemdegi kóshbasshy elder eng aldymen bilim men ghylymdy damytugha kýsh salyp, zor jetistikterge jetude. Osy orayda әr elding órkendeuine negiz bolatyn birden-bir kýsh – ol uniyversiytetter dep aitar edik. Óitkeni onda sapaly mamandar dayarlanady. Mәselen, әl-Faraby atyndaghy Qazaq últtyq uniyversiytetinde bilim alghan bilikti mamandar da elining keleshegine óz ýlesterin qosuda. Búl ýrdis býgingi kýnde de jalghasyn tauyp kele jatyr. QazÚU dәstýr sabaqtastyghyn saqtay otyryp, zamangha say janghyruda. Studentterding alansyz bilim aluyna barlyq jaghday jasalghan. Osy orayda aita ketetin jayt BÚÚ-nyng bastauymen alghash ret «túraqty damu» konsepsiyasy úsynyldy. Túraqty damu maqsattarynyng ishindegi 4-maqsat: «Barlyghyna sapaly bilim» ekenin algha tartqym keledi.
Sapaly bilim beru jolynda zang fakulitetining professorlyq-oqytushylar qúramy ayanbay enbek etude.
Nurahmetova G.G.
әl-Faraby atyndaghy QazÚU-dyng zang fakuliteti azamattyq qúqyq jәne azamattyq is jýrgizu, enbek qúqyghy kafedrasynyng z.gh.k., dosent
Abai.kz