Otanymyzdyng baqytty bolashaghy tek birlikte. Qazaqstan – búl ortaq jer, bir­tútas halyq jәne ortaq keleshek. Kez-kelgen elding tilegi de, onyng armany da halqynyng beybitshiligin saqtau ekeni sózsiz.

Elining ekonomikasyn damytyp, halqynyng qauipsizdigin nyghaytu arqyly ishki túraqtylyqty qamtamasyz etedi. Óitkeni, beybit ómir baqyt, bereke, birlik әkelumen birge, órleu men órkendeuge jol ashady. Dana halqymyz «Baylyq baylyq emes, birlik – baylyq» dep beker aitpasa kerek. Búqara halyq әrdayym ty­nysh­tyqta, mәngilik beybit ómir sýrudi armandaydy. Al úrpaghy­nyng amandyghy keleshegining kemel­digin bildiredi. Beybitshilikti saqtau, soghys otyn tútatpau, beybitshilik ýshin kýresu qazirgi HHI ghasyrdyng da eng ózekti mәselelerining birine ainaldy. Sodan bolar, halyqaralyq qoghamdastyq beybitshilikti jal­pyadamzattyq qúndylyqtar qata­ryna qosyp otyr. Birikken Últtar Úiymynyng Túraqty damu maqsattary – elding órkendeuine baghyttalghan órshil maqsattardyng jiyntyghy bolyp tabylady. Preziydent Qasym-Jomart Toqaev óz Joldauynda atap ótkendey, Qazaqstan damuynyng negizgi mindetterine Túraqty damu maqsattary ayasynda jýrgiziletin júmystar birinshi kezekte atqaryluy tiyis. Túraqty damu maqsattary (TDM) — búl Birikken Últtar Úiymyna mýshe memleketter 2030 jyldyng sonyna deyin qol jetkizuge baghyttalghan maqsattardy qamtityn әmbebap әreketke shaqyru.Túraqty damu maqsattarynyng 16 maqsaty «Beybitshilik,әdildik jәne tiyimdi instituttar» ekeni barshagha mәlim. Túraqty damu maqsattaryna jetu ýshin eng bastysy el ishindegi tatulyq manyzdy. Bizding keyingi úrpaqqa aman­attar eng basty baylyghymyz – El birligi boluy kerek. Osynau jal­pyúlttyq qúndylyqty biz әrbir jastyng boyyna sinire biluge tiyispiz.Elding tútastyghy men birligi, tatulyghy men tynyshtyghy eng bas­ty nazarda. El birligi – bizding barsha tabystarymyzdyng kilti. Túraqty damudyng qazaqstandyq modeli býginde býkil әlemge ýlgi. «Birlik bar jerde – tirlik bar deydi» bizding dana halyq. Dana júrt múny teginnen tegin aitpasa kerek. Bizding elimizde qalyptasqan últtar tútastyghy men halyqtar dostyghynyng arqasynda býginde memleketimiz órkendep, ilgeri basyp keledi.

Qazaqstannyng kópúltty halqynyng tatulyghy yntymaqtastyghy, beybitshiligi bizding elimizding eng basty baylyghy. Ony kózding qarashyghynday saqtaugha tyrysuymyz kerek. Bizding memleketimizding basty jetistigi — elimizding halyqtarynyng últaralyq jәne konfessiyaaralyq kelisimi, ózara týsinistigi men syilastyghy bolyp tabylady.

Bolashaghy myghym elding taghy bir satysysy-sot әdildigi.Ádil qogham-yntymaghy nyghayangshy el. Elimizde sot-qúqyqtyq reforma qarqyndy jýrude. Búl Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyng bastamasymen  tiyimdi sot jýiesin qúru, kadr sayasatyn jetildiru baghytyndaghy jyl sayynghy Joldauynda berilgen basym tapsyrmalar negizinde jýzege asyrylyp keledi. Búl baghyttaghy is-sharalardy tolyqqandy oryndau әr sudiya men zanger mamannyng jeke jauapkershiligi men kәsiby biliktiligine baylanysty.Sot tóreligin jýrgizude el abyroyyn asqaqtatyp, azamattardyng zandy qúqyn qorghau, memleket mýddesin saqtap, әdildikti ýne­mi túraqty týrde tu etip kóterip jýru onay emes. Alayda, el sudiyalaryna jýktelgen basty mindet osy bolghandyqtan olar ony abyroyly oryndap otyr. Sot tóreligi barysynda zan­dy ýkim, әdil sheshim eng basty kórsetkish. Qazaqstan – qúqyqtyng memleket bolghandyqtan, memleketimizding basty keyipkeri sottar ekeni belgili. Halqymyzda «Tura biyde tughan joq, tughandy biyde iman joq» degen ataly sóz bar. Múnyng maghynasy – biylik aitushy eshkimdi alalamaytyn, adal, qara qyldy qaq jarghan әdil bolu degen babadan qalghan astarly úghym. Sot jýiesining dәl qazirgi uaqyttaghy jetken basty biyigi – halyqtyng sotqa degen senimining artuy. Sotyna sengen el ózining keleshegine senedi, balalaryna alandamaydy, memleketti syilaydy, kәsibin uayymsyz jasap tәrtipke bas iyedi. Halyq sotqa songhy ýmitin arqalap keledi, әdildik súraydy eger sot sheshimine kónili tolmasa býkil memleketke ókpe qalyptasady.
Sondyqtan sot jýiesin odan әri jetildirudegi basym baghyttardyng biri jәne biregeyi sottyng ashyqtyghy, jariyalylyghy, halyq pen sot arasynda ekijaqty baylanysty bekemdeu bolyp qala bermek.  Yaghny sottardyng sheshimderi әdil bolsa, qoghamnyng memleketke degen senimdi kózqarasy arta týseri anyq. Sot bedeli sot sheshimderining әdildigine, sudiyalardyng kәsiby biliktiligine, ústanghan ústanymy men jeke basynyng qasiyetterine baylanysty. Ádildikti izdegen әrbir jýginiske sudiya izgilikpen qarap, әdil biylik aitudyng ýlgisin qalyptastyrugha mindetti. Sondyqtan memleketimizde sot jýiesi tek әdildikke negizdelui kerek. Sot jýiesining dәl qazirgi uaqyttaghy jetken basty biyigi – halyqtyng sotqa degen senimining artuy. Sotyna sengen el ózining keleshegine senedi, balalaryna alandamaydy, memleketti syilaydy, kәsibin uayymsyz jasap tәrtipke bas iyedi. Halyq sotqa songhy ýmitin arqalap keledi, әdildik súraydy eger sot sheshimine kónili tolmasa býkil memleketke ókpe qalyptasady.

Gýlzira Akimbekova, 

әl-Faraby atyndaghy QazÚU,  filologiya fakuliteti, shetel filologiyasy jәne audarma isi kafedrasynyng dosenti

Meyramkýl Tleulinova,

әl-Faraby atyndaghy QazÚU,  filologiya fakuliteti, shetel filologiyasy jәne audarma isi kafedrasynyng doktoranty

Abai.kz