QR Preziydentining kenesshisi –
Preziydentting Baspasóz hatshysy
Berik Uәly myrzanyng nazaryna!

Qazaqstannyng UZURPASIYaLANGhAN memleket ekeni – eshkim joqqa shyghara almaytyn aqiqat!

Búl UZURPASIYaLAUDY Mәjilisting V shaqyrylymynyng deputattary bir auyzdan qoldap, Senat (Ol kezdegi Senatynyng tóraghasy Qayrat Mәmy bolatyn) qos qolyn kóterip maqúldap, «Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq kәsipkerler palatasy turaly» zany arqyly bektip bergenni de – býkil әlem biletin shyndyq!

Qazaqstandy UZURPASIYaLAGhAN toptyng basynda Timur Qúlybaev pen Kәrim Mәsimov túrghany da – býkil júrtqa belgili jaghday!

Qasym-Jomart Toqaev – preziydenttik taghdyry әbden UZURPASIYaLAGhAN MEMLEKETTIN ýstine dóp kelip qalghan Preziydent ekenin de týsine bilgenimiz jón!

Biraq, Qazaqstannyng UZURPASIYaLANGhAN memleket ekeni – men ashqan «AMERIKA» emes.

Men bilgende, uzurpasiyalaudyng alghashqy belgilerin birinshi bolyp, 1994 jyly Joghary Kenesting tórinen kótergen – marqúm Sherhan Múrtaza edi.

Odan keyingi jerde – 2013 jylghy qarashada «Qazaqsyz Qazaqstan» atty maqalasy arqyly ony jerine jetkize otyryp jazghan – jazushy Múhtar Maghauiyn bolatyn.

Eng keremeti, «Qasiretti qantardan» keyin, Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaev osy aqiqatty Ózi aityp berdi emes pe?!

Al, osy túlghalardyng aitqandarynyng negizinde, Qazaqstannyng qalay uzurpasiyalanghan memleketke ainalghanyn aitu baqyty bizge búiyrghan eken, mine, «QAZAQSTAN – UZURPASIYaLANGhAN MEMLEKET» degen kólemdi maqala jazyp, osydan bir ay búryn júrtqa úsyndyq.

Men atalghan maqalamdy bir ghana basylymgha emes, «Egemen Qazaqstan», «Qazaq Ádebiyeti», «Qazaqstan Dәuiri», «Ana Tili», «Týrkistan», «Ayqyn», «Jas Alash», «Dat», «Qala men Dala», «Astana Aqshamy», «Qazaq Ýni» syndy baqanday on bir gazetke joldadym.

Sonyng ýsheui basypty.

«Qazaq Ádebiyeti» jazushy Múhtar Maghauinnen keltirgen sitatamnyng bәrin qyrqyp, taqyrybyn «ÚKP – qúzyreti Ýkimetten joghary ýkimettik emes úiym» dep, ózgertip jariyalapty.

Oghan da maqúl dedik.

Qúdaygha shýkir, qazir Stalin men Maonyng zamany emes qoy. Negizi әr nәrseni ózining atymen ataghan dúrys!

«Qazaqstan Dәuiri» men  «Qala men Dala» gazetteri bir sózin ózgertpegen kýii beripti.

Ermúrat Bapy aghamyz shetelde jýr eken, WhatsApp arqyly sóilep, «Auyt, sening anau UZURPASIYaLANGhAN QAZAQSTAN degening dúrys emes! Qazaqstan uzurpasiyalanbaydy. Uzurpasiyalantyn biylik! Ol – sayasy sauatsyzdyq bolady!» - degen son, «Jaraydy, Eragha!» - dep, Eramúrat aghamnyng aitqany boyynsha, taqyrybyn «QAZAQSTAN – BIYLIGI UZURPASIYaLANGhAN MEMLEKET» dep ózgertip, mәtinin de soghan qaray beyimdep, dayyndap berdim.

Biraq, bas redaktor Qúlmaghambet Talasbayúly «DAT»-qa baspapty.

Átten!

Eger, Ermúrat agham deputat bolmaghanda, búl maqalamdy da bir әribin qaldyrmastan aighaylatyp túryp basatyn edi.

Qalghan basylymdar ýnsiz ketti...

Múnyng bәrin nege jipke tizgendey etip, bayandap otyrmyn?!

Qazir «Memlekettik basqaru jýiesin ózgertu», «Parlamenttik basqaru», «Parlamentarizm» dese, bizding atqarushy biylik pen zang shygharushy organ, memlekettik BAQ at tonyn ala qashady. Osy Qazaqstannyn UZURPASIYaLANGhANYN memleket ekenin bile túryp, bilmeske salynyp, jýre beredi.

Nege?!

Qúlybaevtar memleketti ghana emes, bizding sanamyzdy da UZURPASIYaLAP tastaghan. ATQARUShY BIYLIK pen ZANG ShYGhARUShY ORGANNYN sanasyn tipti túmshalap qoyghan...

Qymsetse boldy, moldalar júrtty tozaqpen qorqytady ghoy.

Sol sekildi, memlekettik basqaru jýiesin týbegeyli ózgertu turaly әngime shyqsa boldy, bizding sheneunikter Reseymen ýreylendiretindi shyghardy.

Dúrys, kórshini tanday almaysyn. Resey men Qytay – eki alyp derjava bizding Qúday qosqan kórshimiz. Ekeui de Qazaqstannyng strategiyalyq әriptesi. Olarmen tatu boluymyz kerek. «Ata Zanda» jazuly túr, «Memlekettik biylikting birden-bir bastauy – halyq» - dep. Endeshe, ol tatulyqtyng dengeyin halyq sheshedi. Basshylar, týptep kelgende, eki halyqtyng arasyndaghy dәneker ghana.

Eger, Qazaqstan Qúlybaevtardyng uzurpasiyasynan qútylyp, basqa bir basqaru jýiesine kóshpese, Reseyden alystap qalamyz. Al, Resey Qazaqstannan aiyrylyp qaluy mýmkin.

Sebebi, bizding halyqtyng әleumettik, ekonomikalyq jaghdayy syn kótermey túr. Kedeyshilik, qymbatshylyq, júmyssyzdyq kýn sanap artyp barady. Onyng zardabyn Qazaqstandaghy ýsh millionnan astam orys diasporasynyng ókilderi de tartuda...

Qazaqstannyng osynday kýige týsip, serpile almay otyrghanyn bizding júrt Reseyden kóredi. Jasyratyny joq, Ukrainamen bolghan soghysta Resey jenilip, Putinning kózi joghalsa eken degenderding sany jýz payyzgha tayau.

Sosyn, taghy bir shyndyqty aita ketpesek bolmaydy, kýni býginge deyin bizding agha buyn men ata buynnyng bir bóligi әli Kenes odaghyn ansaydy.

Nege?!

Kenes odaghy kezinde salystyrmaly týrde qaryn toq, kóilek kók boldy.

Eger, bizding halyqtyng qaryny toyyp, qaltasy qampaysa, Reseyinmen júmysy bolmay qalady.

Demek, Qazaqstandy Qúlybaevtardyng túzaghynan qútyltyp, Parlamenttik basqaru jýiesine kóshiru – Elimizdi Reseymen de, Qytaymen de jaqyndastyra týseri sózsiz.

Basqany bilmese de, múny Putin jaqsy týsinedi dep oilaymyn.

Al, managhy Reseymen ýrkitushi myrzalargha kelsek, olar naghyz bәsekege qauqarsyzdar. Tek, taghayyndaudyng arqasynda ghana biylikte jýrgender. Olargha bәri – bir...

Uzurpasiyalanghan jýiening zardabyn halyq búl jolghy su tasqyny kezinde әbden tartty. Jarty Qazaqstan topan sudyng astynda qaldy...

Songhy Premier-Ministr taghayyndalyp, jana Ýkimet jasaqtalghan kezde, Preziydentimiz: «Qazir Ýkimet airyqsha qúzyretke ie boldy» - dedi.

«Biz batyl әreket etetin Ýkimet bolamyz. Bizge barlyq mindetterdi sheshu ýshin jetkilikti ókilettikter berildi» - dedi, janadan taghayyndalghan Premier-Ministr Oljas Bektenov.

Ókinishke oray, sol «ayryqsha qúzyret» pen «jetkilikti ókilettik» bir jolghy su tasqynyna tótep bere almady. Júrt auyldar men qalalardan baspanasyn tastap, qashyp shyghugha mәjbýr boldy. Ákimder men qúzyrly departamentterding qúry qol ekeni belgili boldy. Atqarushy biylik otyz jylda salmaghan dambylardy halyq óz qolymen bir aptada qúm toltyrylghan qalatalarmen bolsa da qalap shyqty.

«Qúzyrly mekemeler, yaghny әkimdikter, Tótenshe jaghdaylar ministrligi, Su resurstary ministrligi birlesip júmys jasamaydy. Jauapkershilik aludan qashady. Júmysty bir-birine siltep otyrady…» - dedi, Qasym-Jomart Kemelúly búrynnan aityp kele jatqan sózderin taghy qaytalap.

Áriyne, qúzyrly mekemeler men әkimder, ministrler birlesip júmys jasaytyn edi, jauapkershilik aludan qashpaytyn edi, júmysty bir-birine siltep otyrmaytyn da edi, biraq olarda QÚZYRET joq qoy, QÚZYRET!

Ákimder men ministrlerdi qoyyp, Ýkimette olardy jónge salatyn, Parlamentte olardy basqaratyn dúrys zang shygharatyn jәne olardan esep alatyn QÚZYRET joq!

Kórip otyrmyz, su tasqynyna baylanysty eshbir basshy zandy jauapkershilikke tartylghan joq.

Demek, bizding әkimder men ministrlerde, ózge de jauapty túlghalargha JAUAPKERShILIK alatynday QÚZYRET berilmegen.

Bar QÚZYRET bir-aq adamgha, Preziydentke ghana shoghyrlanyp qalghan. Sondyqtan, barlyq JAUAPKERShILIK te biraq adamgha – Preziydentke baryp tirelip jatady....

Qúlybaevtar QÚZYRET mәselesin osylay sheship qoyghan.

Auyl-sharuashylyghyna jәne basqa da salagha qatysty júmystyng kóbi ministrler men әkimderding qolymen emes, Áleumettik-kәsipkerlik korporasiyalar («SPK» AQ) arqyly jýrgiziledi.

Mysaly, auyl azamattary kooperativ qúryp, Ýkimetting auyl-sharuashylyghyn damytu ýshin bólgen qarajatynan iygilikteneyin dese, ol kooperativting qúramyna osy әleumettik-kәsipkerlik korporasiya kiredi de, qyryq toghyz payyzgha deyingi ýleske ie bola ketedi. Al, oghan kónbesen, eshqanday iygilikke ie bola almaysyn.

Kәrim Mәsimov Ýkimet basyna kele salyp, 2008 jyly 30 mausymdaghy №660 Qaulysy arqyly atalghan «Áleumettik-kәsipkerlik korporasiyalar turaly» arnayy Zang jobasyn jasap, Mәjiliske úsynypty.

Qay perishte qaqty eken, әiteuir sol Zang jobasy qabyldanbay qalypty. Biraq, Áleumettik-kәsipkerlik korporasiyalardyng («SPK» AQ) qyzymeti  «Aksionerlik qoghamdar turaly», «Memlekettik mýlik turaly», «Agroónerkәsiptik keshendi jәne auyldyq aumaqtardy damytudy memlekettik retteu turaly» jәne basqa zandar arqyly jýzege asyryluda.

Nege ekenin bilmeymin, bizding deputattar osy UZURPASIYa mәselesine kelgende, júmghan auyzdaryn ashpaydy. Mýmkin, sauattary jetpeytin shyghar. Mýmkin, tisteri batpaytyn shyghar...

Dýniye-mýlki tasqyngha ketip qinalghannan nemese tasqynnan zardap shekkenderge jany ashyghannan bolsa kerek, osy apat kezinde «ShAL, KEL!» dep, úran shaqyrushylar da boldy.

Sol úrannan shoshyghany sonshalyq, Mәjilisting qabyrghaly eki deputaty Qazybek Isa men Ermúrat Bapy art-artynan Ýndeu jasap, atalghan úranshylardy «arandatushy» esebinde jauapqa tartu turaly mәsele kóterdi. Eki deputattyng da dauysy әdettegiden qatty shyqty...

Otyz jylgha tayau «Shal, ket!» - dep, aighaylaghany ýshin qudalaudan kóz ashpaghanyn oilasam, Eraghamnyng búl әreketine kýlkim keldi.

Endi, jandary qatty qinalghandyqtan «ShAL, KEL!» degen sol baybaqtardy shyryldatyp sottasaq, onda býgingi biylikting eski jýieden ne aiyrmasy qaldy?!

Onyng ýstine, elding bәri Ermúrat agha ekeumiz sekildi toqaevshyldardan emes, nazarbaevshyldar da, tipti putinshilder de barshylyq.

Ekinshididen, eki deputat aghama aitarym, Sizder Timur Qúlybaev pen Kәrim Mәsimovting tikeley yqpalymen qúrylghan jәne UZURPASIYaLANGhAN eski jýiening ýstinde otyrsyzdar.

Basqany aitpaghanda, «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng atyshuly 20-babynyng 5) tarmaghyna sausaqtarynyzdy qoyyp, tyrnaqtarynyzdyng úshyn tiygize almaghandyqtarynyz-aq, sonyng dәleli.

«ShAL, KEL!» degen bes-alty bayqústy sottaghanymen UZURPASIYaLANGhAN jýie qúlap qalmaydy. Býgin «ATAMEKEN» ketse, erteng onyng ornyna qúramynda Ermúrat Bapy men Edil Janbyrshin bastaghan jiyrmagha tarta deputat bar «PARASAT» keledi. Kelip te boldy. Áne, Qazaqstandaghy sheteldik kompaniyalardyng aksiyalaryn Reseyge satyp aludy úsynyp, Aydy aspannan bir-aq shyghardy.

Óitkeni, taghy qaytalap aitamyn, Qazaqstan – «Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq kәsipkerler palatasy turaly» zanymen bayaghyda zandy týrde  UZURPASIYaLANGhAN memleket!

Reti kelip túrghanda aita keteyin, órkeniyetti elderde ketken preziydent jana kelgen preziydentke oppozisiya bolyp jatady.

Osy qaghidagha salsaq, Nazarbaevtyng ózi bolmasa da, onyng komandasy Toqaev biyligine ashyq oppozisiya bolyp, jana baghdarlamasymen mәdeniyetti týrde bәsekege týsui kerek edi. Joq, olar birden Toqaev jaqqa «sekirip ketkensigenimen», bolashaq ýshin qúryp qoyghan UZURPASIYaLAGhAN JÝIESIN din aman saqtap qalu ýshin, Qasym-Jomart Kemelúlyna jayylyp jastyq, iyilip tósek bolyp jýrgeni belgili.

Birinshi biylikting qantógispen ketkenin eskersek, olardyng taghy da qantógispen biylikke keluden tayynbasy anyq...

Sol ýshin, qazirgi memlekettik basqaru tәrtibin týbegeyli ózgertip, Qazaqstandy bir palataly, kóp deputtatty parlamenttik basqaru jýiesine kóshiruimiz kerek!

Qazaqstan sonda ghana Qúlybaevtardyng qúryghynan qútylamyz!

Qúrmetti Berik Uәliyúly!

Qazir búl tyghyryqtan alyp shyghady dep, júrttyng senip otyrghan jalghyz ýmiti – Qasym-Jomart Toqaev!

Aytsa, aitqanday, Qasym-Jomart Kemelúly qazgirgi tanda, taghy qaytalap aitayyn, әlemdegi ýsh super derjavanyng ýsheuining de preziydentterinen, qay jaghynan alsang da, artyq túlgha!

Mysaly, Qytay tóraghasy Sy Szinipin «Álippeden» basqa kitap oqymaghan, Konfusiyding betin ashpaghan kisi. Eger, Sy Konfusiy ilimimen susyndaghan jan bolsa, Qytaydaghy az sandy músylman últtardy janyshtap, genosid jýrgizbes edi.

Sy Szinipin turaly búl sózdi Putin turaly da aitugha boldy. Onyng da onyp túrghan týgi joq, tughan halqyn batystyq demokratiya men órkeniyetke bastaudyng ornyna soghysqa salyp, óz bauyrlasyn qyrumen keledi.

Al, attap bassa ekpetinen týsip, әreng jýrgen Djo Baydendi ókirtip túrghan – AQSh-tyng memlekettik basqaru jýiesi.

Soghysqúmar kishi Bush kelse de, qatynqúmar Klinton biylik jýrgizse de, ómiri memlekettik qyzmet istep kórmegen Tramp taqqa otyrsa da, AQSh – sol bayaghy AQSh, әlemning qojasy!

Abay aitady ghoy, «Bolmasang da úqsap baq...» - dep, Qazaqstan da aqyryndap osynday basqaru jýiesine qaray jyljy bergeni dúrys. Eger, atalghan qadam Qasym-Jomart Kemelúly biylik basynda otyrghanda jasalmasa, memlekettik basqaru jýiesin ózgertu taghy otyz jylgha sozylady nemese qantógis bolady!

Kenes odaghy qúlay salysymen Mongholiya parlamenttik basqaru jýiesine kóship edi, әne, mangholar ony birden alyp jýrip ketti.

Qazir Mongholiya – parlamentariii ornyqqan, demokratiyagha tóselgen memleketke ainaldy.

Sebebi, olar – Monghol imperiyasynyn múrageri.

Qúdaygha shýkir, qazaq taqyr jerden shyqqan joq, Altyn Ordanyng múrageri!

Demek, memleket qúru men basqaru – bizden qalghan...

Qúrmetti Berik myrza!

Óziniz jaqsy bilesiz, jaqynda sot ereuilin zansyz dep tapqan West Oil Software múnay-servistik kompaniyasynyng neshe jýzdegen júmysshylarynyng talabynyng oryndy-onsynsyzdyghyna qaramastan, jýz kýn boyy berilmegen Ýkimet olargha qyzmetshiler ýshin shart-jaghdayy jaqsy jasalghan, joghary, túraqty jalaqysy bar kompaniyalardan júmys beruge mәjbýr boldy.

Demek, UZURPASIYaLANGhAN memlekette halyqtyng mýddesine qatysty mәsele eshqashan aghay-shusyz sheshilmeydi. Búl – jaqsylyqtyng belgisi emes!

Qazaqstan halqy Assambleyasynyng HHHIII sessiyasynda sóilegen sózinde Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaev: «Erte me, kesh pe, kez kelgen memleket týrli synaqqa tap boluy mýmkin. Sonday kezde el ómirinde kýrdeli әri týbegeyli betbúrys jasalady» - dedi.

«Qantar kóterilisi» elimiz ýshin óte auyr synaq boldy. Ol Qazaqstandy Sayasy reforma jasap, Konstitusiyagha ózgerister men tolyqtyrular engizuge alyp keldi.

Sol sekildi, biylghy su tasqyny da óte ýlken synaq bolyp otyrghany belgili.

Demek, búl retki su tasqynynan qortyndy shygharylyp, memleketimizding basqaru jýiesinde, Preziydentimiz aitqanday, týbegeyli betbúrys jasalady degen oidamyn. Jәne solay bolghanyn qalaymyn.

Sizden QR Preziydentining kenesshisi әri Preziydentting Baspasóz hatshysy retinde, osy maqalam men hatymdy Óz qolynyzben Qasym-Jomart Kemelúlynyn nazaryna úsynuynyzdy ótinemin.

Qúrmentpen,

Auyt Múqiybek

Abai.kz