– Bir súhbatynyzda «Abay synaghan qazaqtardyng tabanyn sýier edim» de­geniniz birshama adamnyng shamyna tiydi. Olardyng ne ýshin ashulanghanyn bilmey­min, biraq men sol Abay synaghan qalpy­myz­dan ózgermedik dep oilaushy edim. Sonda sizdinshe, sol qazaqtar men býgin­gi qazaqtardyng aiyrmashylyghy ne?

– Bir súhbatynyzda «Abay synaghan qazaqtardyng tabanyn sýier edim» de­geniniz birshama adamnyng shamyna tiydi. Olardyng ne ýshin ashulanghanyn bilmey­min, biraq men sol Abay synaghan qalpy­myz­dan ózgermedik dep oilaushy edim. Sonda sizdinshe, sol qazaqtar men býgin­gi qazaqtardyng aiyrmashylyghy ne?
– Men ol sózdi kezdeysoq aitqan joq­pyn. Óitkeni, Abaygha birshama bardym dep oilaymyn. Múhtar Áuezov, Qúday­bergen Júbanov, Tәken Álimqúlov, Mekemtas Myr­zahmet, Túrsynjan Shapay siyaqty Abay poeziyasynyng terenine boyladym dep aita almaspyn, biraq óz tarapymnan Abay ómiri turaly, Abaydyng túr­mystaghy әdet-minezderi turaly Túrsyn­jan Shapay­dyng «Anyq Abay» taqy­rybymen túnghysh derekti serial týsirdim. Qazaq televiziya­synyng payda bolghanyna jarty ghasyrdan assa da, Abay turaly derekti serial týsi­ril­megen eken. Abay zamandastaryn әjep­tәuir zerttedim. Shejireler, derekter, estelikter boyynsha Abay tughannan ólgenge deyingi ómir­bayandyq izben jýrip otyrdym. Abay zamanyndaghy qazaq qa­zir­gi qazaqtan birshama biyik túr dep oilaymyn. Abay zamanyndaghy qazaq – ras, asau boldy, sonymen qatar mәrt edi. Bý­gin­gi qazaq – juas, sonymen qatar mәrt emes, úsaq. Abay zamanyndaghy qazaq topshyl boldy, ras, biraq bauyrmal edi. Qazirgi qazaq ta topshyl, sybaylasshyl, biraq bauyrmal emes, tasbauyr. Abay zamanyndaghy qazaq adamnyng qadirin biletin edi. Qazirgi qazaq adamnyng qadirin bilmeydi. Abay synaghan qazaq – Orazbaylar, Jiyrensheler, Dýtbaylar edi ghoy. Abaymen baspa-bas dúshpan bolghan, býkil ómirin Abaymen jaulasugha arnaghan Orazbay – Abay hal ýstinde jatqanda baqúl­dasu­gha kelgen. Jylap qoshtasqan. Abay­dyng kim ekenin bilgendikten, Abaydyng qadi­rin týsin­gen­dikten. Ol turaly «Abay­dyng dostary» degen essesinde Túrsynjan Shapaydan artyq aitqan adam joq. Biraq Orazbaydyng qanday adam bolghanyn biz býgin zerttedik pe? Orazbay keyin Alashorda әskerin jylqymen qamtamasyz etken shonjar. Tegin adam emes. Abaymen baqúldasuynyng ózinde ýlken tariyh, shejire bar. Al qa­zirgi bir-birimen jaulas­qan qazaq osylay adamnyng qadirine jete ala ma? Qazirgi qazaq dúshpandassa, bet­pe-bet kezdesuge jaramaydy. Irimin dep jýrgen qazaqtar jaulasqanda ne istegen­derin kózimiz kórdi... Saydyng quysyna aparyp, toptap atyp ketti. Al ol kezdegi Abay synaghan qazaq bir-birimen betpe-bet jaulasatyn edi. Betpe-bet jaulas­qa­ny bәrimiz oqyghan «Abay jolynda» jazylady, bilesiz. Orazbaydy Ospan oyazdyng qabyldau bólmesinen óz qolymen sýirep alyp shyghyp, arbanyng jýk salghy­shyna baylap kýndik jol – Aqshoqygha deyin әkeledi. Osynday dәrejede qorlyq kórgen Orazbay dúshpan bolmaghanda, kim dúshpan bolady? Osy siyaqty Abay zaman­das­taryn zertteu arqyly, olardyng әreketterimen tanysu arqyly býgingi qazaqtan olardyng adamshylyq túrghyda әldeqayda joghary túrghanyna kózim әbden jetti.
– Keyde bilmestikten kishkentay nәr­seni ýlken baghagha satyp alasyn. Búl – ýl­ken shyghyn. Osy siyaqty tittey nәr­sege ýlken dýniyeler qúrbandyqqa ketip jatady. Býgingi qazaq qoghamyndaghy qanday qúbylystardy shyghyn, qúrban­dyq dep atar ediniz?
– Qúrbandyq degen onsha jaman nәr­se emes. Oghan adam óz erkimen barady. Qay­tarymy bolady. «Erkek toqty qúr­ban­dyq» deydi. Qúrbandyq deuden góri, joghaltqan, aiyrylghan dýniyeler degen dúrys bolar... Men búl jaghynan – adamdardy aitar edim. Qazirgi eng bir joghaltqan qúndylyqtarymyz – adamdar. Bizding aramyzda memlekettik dengeyde oilay alatyn, myqty, bilikti funksionerler jýr. Olar jaqsy sheneunik, tynghylyqty oryndaushy bolar edi. Olar әr isting damu tetigin jaqsy biledi. Sodan týsken payda­nyng iygiligin kóppen kóruge mýddeli, soghan beyimi jetetin jandar. Biraq olar ornynda otyrghan joq. Mýmkin júmyssyz, mým­kin jeke kәsipte... Qanshama talantty ghalymdar, ghylymgha beyimi bar jastar jýr, ózderin kórsetuge mýmkindik taba almauda. Óte myqty ústazdar men adal poliysey bolatyn adamdar kóp. Osynday nәrselerdi men joghaltu der edim. Qazir jastardyng kóbi sheteldi ansaydy. Óitkeni, ol ózining biliminin, alghyrlyghynyng damy­ghan shetelde baghalanatynyn biledi. Al bizding qogham osynday kәsipqoy mamandardan, maman bolatyn adamdardan aiyrylyp jatyr dep oilaymyn. Memlekette negizgi qúndylyq adam bolugha tiyis. Ádebiyetting ózin qarayyq. Myqty әdebiyet­shiler, synshylar, talantty aqyn-jazu­shylar­dyng ózi әr salada jýr. Enbegining jemisin kórip, shalqyp bolmasa da, osy әdebiyetpen ózin syilaytyn adamgha layyqty ómir sýrip otyrghan jazushyny kezdestire alasyz ba? Joq! Qanshama әde­biyetshilerdi jurnalist jasap jiber­dik. Onday uaqyt ótken bayaghyda. Jazu­shynyng jurnalistikada jýretin shaghy batqan. Ádebiyetshi әdebiyetpen ainalysu kerek edi. Sonyng kesirinen ne jurnaliys­tikamyz damymaydy. Ádebishalys bolyp kete beredi.
– Biraq ne nәrse bolsa da uaqytynda baghalanbaytyn shyghar.
– Uaqytynda baghalaytyn qoghamdar bar ghoy. Adamnyng boyyndaghy bar qabile­tin bayqaytyn jәne sony syghyp alyp, qogham iygiligine jarata biletin jýieler bar. Sonday jýie qalyptasqan memlekette algha jylju bolady. Ghylymy da, mәdeniyeti de, ekonomikasy da, memleket basqaruy da qaryshtaydy. Bәri bir-birimen baylanysty dýnie ghoy.
– Belinskiyding Gogolige jazghan hatyn oqyghan Gersen: «Búl hat emes, bola­shaqqa ósiyet qoy» depti. Dәl býgin er­ten­ge ósiyet aita alatyn kimimiz bar?
– Biz últ retinde aqylshygha, kósemge zәru minezimizdi qoiymyz kerek. Qazaq qashan da bir kósemdi izdep túrady. Jol kórsetetin, jón silteytin dana, danyshpandy, «el ýshin tughan Edigeni», Tolaghaydy kýtedi. Búnyng bәri balandyq aurular dep oilaymyn. Býgingi qoghamda tolymdy últ bolamyn desek, kósem ansau auruyn qonymyz kerek. Biraq jalpy qazaqqa sózi ótetin, aita alatyn adamdar bar dep oilaymyn. Mәsele, tynday alamyz ba? Aytatyn adam tabylar-au, biraq tynday­tyn qúlaq qaysy? Bir kezde Abaydyng zarlap ketkeni de osy emes pe?! «Qayran sózim qor boldy...» dep. Mysaly, Maghauin siyaqty aqsaqal bar. Osydan on bes jylday búryn, «Jas Alashta» jýrgende ol kisimen studentterding kezdesuin ótkizdim. Sosyn ol kisi mening sol kezdesu turaly jazghan maqalam únamay, renish bildirdi. Ekeuimiz biraz sóilesip qaldyq. Shyn kónilimmen, bar iltipatymmen jazghan maqalamnan ol kisi ózine únamaytyn joldar tauyp alypty. Ol kisige eshqanday renishim joq, әriyne. Qashan da qúrmetim alabóten. Ashulanyp, biraz týidek-týidek sózderin aitty. Sol kezde Maghauiyn: «Men qazaqtyng әkesi siyaqty adammyn» degen edi. Osy sózinde әdilet bar. Sol, qazaqtyng әkesi siyaqty Maghauindi tynday alyp jýrmiz be? Eng bolmaghanda, bir kezde emigrasiyadaghy Soljenisyndy saghynghan orys qoghamynday izdeu, qadirleu bar ma? Osyny oilauymyz kerek siyaqty...
– Mysaly, men mynanday minezdi kórem. Halyqqa enbegi singen, bitirgen júmysy kóp adamdardyng key әreket­terin onay synay salamyz. Ózimizding sonshalyqty bitirgen dýniyemiz bolmasa da. Jaghasynan alamyz, auyr sóz aitamyz. Búl biz demokratiyalyq qoghambyz degen oidyng jelpui me?
– Meninshe, ol aityla beredi, aityluy, synaluy kerek te. Onda túrghan eshteme joq. Bizde avtoriytetterdi bir biyikke qoyyp tastaymyz da, sosyn «sen oghan bú­lay aitatyn kimsin?» degen sózdermen túqyrta bastaymyz. «Kisige qarap sóz alma, sózine qarap kisini al» demeushi me edi Abay. Nebir qadirli adamdardyng qadirsiz qylyqtaryn kórdik. Sonda ne, olar synalmauy kerek pe? Biraq synau­dyng formasy qanday? «Siz onyng sinirgen enbegin baghalay alyp túrsyz ba? Ol enbekterinen habardarsyz ba?» degen súraqtargha jauap tauyp alu kerek, әriyne. Belgili bir etikalyq normalardan attamau kerek shyghar, әriyne. Biraq ashyq qoghamda tanymal adamnyng әreketi qashan da әr týrli formada bәribir aitylady. Oghan eshqanday tosqauyl qoya almaysyz da. «Men kimmin? Men Oghan aitu ýshin onyng dengeyine jetip alayyn» dep kýtetin bolsaq, onda syn eshqashan aitylmaydy. Óner adamdarynan keyde azamattyq erlikterdi talap ete beru de dúrys emes. Ózining ónerimen, ózining kórkem shygharmasymen halyqqa bererin berdi. Shyqqan biyigi bar. Sol biyigimen ony baghalayyq. «Barlyghyng nege Mahambet bolmadyn? Oqty nege keudenmen tosyp qalmadyn?» dey beru de belgili dәrejede – әdiletsizdik. Olar da pende.
– Abaydan keyin alashordalyq­tardyng shyghuy zandy dep jatady. Búl qú­bylysty ghylymda ne dep aitatynyn bil­meymin. Yaghny Abaydyng ruhany tyn­ayt­qyshynan Alashtyqtar ósip shyqty. Al biz kimderdi dayyndap jatyrmyz?
– «Alashordashylar Abaydyng sәulesi­men ósip shyqty» deu qúlaqqa әdemi estiledi. Biraq búl pikirmen jartylay ghana keliser edim. Biz tarihy faktorlardy úmytpauymyz kerek. Eger tarihy situasiya dәl sol uaqyttaghyday qalyp­tas­pasa, alashordashylardyng bo­lu-bol­mauy ekitalay edi. Nemese kez kelgen úly túlghadan keyin alashordalyqtar siyaqty lek kele beretin bolsa, әlem birshama «lekke» tolyp keter edi. Búl jerde tarihy jaghday dәl solay qalyptasty. Passionarlyqqa súranys tudy. Tónkeris boldy. Reseyding astan-kesteni shyqty. Qazaqstan qosaq arasynda ketti. Bizge tәuelsiz el bolu qajettiligi tuyndady. Sol kezde alashtyqtar shyqty. Olargha belgili dengeyde Abaydyng sәulesi júqqan shyghar. Biraq «Abaydyng arqasynda» deu qisynsyz bolar edi. Kóptegen oqighalar­dyn, jaghdaylardyng qisyndasuymen payda boldy. Ras, alashordashylar siyaqty toptyng kelui siyrek qúbylys. Jәne oghan bir ghana túlghanyng әser etui mýmkin de emes. Al qazirgi jaghdaygha kelsek, qazir Abay joq. Bolghan kýnde de biz ony tyndar ma edik, tyndamas pa edik, ol taghy bir bólek mәsele. Bizding qazir qalyptastyryp jatqan buynymyzgha ýmitpen qaraghym keledi. Pragmatik úrpaqty ómirge әkelsek dep oilaymyn. Búryn romantiyk, әdebishalys buyn alda boldy. Endi ómirge әldeqayda sergek qaraytyn, isker, óz qúqyghyn taptatpaytyn, jigerli, zangha sauatty buyn payda bolady dep ýmit qylamyn. Jәne onyng alghysharttary da bar. Endigi qúndylyqtar keshegige qaraghanda әldeqayda anyq bolady. Áriyne, qashan da keyingi buyngha aldynghy tolqynnyng kónili tolmaghan. Son­da da kelesi buyn keshegi buynnyng qatelikterinen ada bolady dep senem.
– Sol jastar ómirdi qalay týsinip jýr?
– Búrynghy úrpaqqa qaraghanda, qazirgi jastar ómirge jaqyn. Ýlkender «ómirdi Áuezovshe týsingileri» keledi. Ol biraq siyrekterge ghana júghatyn qasiyet. Alpy­synshy-sekseninshi jyldary әdebiyetke, ónerge kelgen buyn – búlardyng barlyghy keshegi әuezovterding shuaghyna elitip, ómirdi «mәdeny әlem» dep týsinip keldi. Búlar az ghana shoghyr bop ómirden ótedi. Mýmkin kelesi úrpaqtyng ishinde romantikter, әdebiyetke qúmar jekelegen toptar bolatyn shyghar. Biraq jalpy qogham sapaly bolady. Endigi jastar agha buyndaghy: «men ne istey alam» degen dәrmensizdikpen emes, «men ózgertpesem, kim ózgertedi» degen sau ambisiyamen ghúmyr kesher, kýreser.
– Jazushylyqtyng ólshemi bar ma? Mysaly, mynanday ghyp jazsang sen jazushysyn, әitpese jazushy emessing degen. Sizding әdebiyetke jaqyndy­ghynyzdy bilemiz. Jazghan әngimeleriniz de bar. Biraq qazir jazbaysyz. Siz ýshin jazushylyq degen ne?
– Osy bir ishki talap, kóp adamdardyng jazbauyna әser etti. Búl – jaqsy qasiyet dep oilaymyn. Jas kezde, jazugha endi den qoyyp kele jatqanda, bәri onay bop kórinedi. Jazushy bolamyn degen adam, aldymen jaqsy oqyrman bolyp qalyp­ta­sady. Oqyrman retinde sýisinesin, oqisyn, salystyrasyn, taldaysyn, «e búlay jazu qiyn emes eken ghoy» degen bir kishkene kýpirlik oilar payda bolady. Beyimbet, Sayyndardy oqyghanda jazu onay siyaqty bolyp qalady. Osylay da ataqty jazushy bolugha bolady eken dep oilaysyn. Basqa jazushylardy oqisyng da, «mynanday janalyqtar tapqan eken» dep oilaysyn. Sonyng bәrin ózine qabyl­daysyng da, әdebiyetke degen shyn qúsh­tarlyghynyz bolsa, mýlde basqa qiyr­lardy, basqa taraptardy shiyrlaghymyz keledi. Osylay ózine degen talaptar kýsheye beredi. Enbekqorlyghy, taban­dylyghy bolsa, adam ózin tabady. Al onday bolmasa, ózining ishinde jaqsy әde­biyetshini qalyp­tas­tyrady da, basqa sa­­lagha ketip qalady. Bayaghyda Hemiyn­guey­ding kýndelikterin oqydym. Teniz jagha­syndaghy ýiinde jaz­ghan. Ol shamamen by­lay jazady: «Taner­teng túrdym da jaghalaugha bardym. Ba­lyq­shylardyng ómirin kórdim, tanystym. Oiymda bir sujet bar edi. Ýige keldim de tanghy tamaq aldynda jazyp tastadym. Týske deyin taghy bir jerge bardym da, ýige kep ekinshi әngimeni tolyq jazyp bitirdim. Sosyn, keshkisin bargha baryp keldim de, shamnyng jaryghymen ýshinshi әngimemdi jazdym. Bir tәulikte tolyq ayaqtalghan ýsh әngime jazdym. Ne degen shebermin!» dep maq­tanyp jazady. Múqa­ghalidyng kýndeligin eske alayyq: «Men bir tәulikte «Iliich» poemasyn jazyp tastadym. Menen asqan aqyn bar ma?!» dep әserlenetini bar. Ol poemany oqyghan adam shygharmanyng Leninnen búryn, mýldem sony shabyttaghy poeziyalyq quaty kýshti shygharma ekenin týsinedi. Osynday dýniyelerdi qatty әserlenip Túrsynjan Shapay aghama aittym. Jiyrma jastardaghy kezim. Agham kýldi de, «Kubadaghy kezi ghoy» deydi. «IYә, Kubadaghy». «Al sol dengeyge jetu ýshin Heminguey qansha chemodan әngime jazdy, bilesing be?» dedi. Yaghny adamgha mashyq kerek. Jazushylyq kәsipte búl óte manyzdy faktor. Jazushylyq degen ýlken enbek­pen, qaytpaytyn qaysarlyq, tabandy­lyq­pen, mashyqpen keletin bir tylsym óner ghoy. Men óz ishimde jaqsy ma, jaman ba, әdebiyetshini qalyptastyra aldym. Biraq әzirge jazushy bolghan joqpyn. Taghdyr shyghar...
– Biraq jaqsy oqyrmansyz?
– Oqyrmanmyn.
– Qazaq búryn sayasy sergek boldy ma? Býgin osy sergektikting joqtyghynyng kesiri qanday?
– Búryn da, býgin de qazaq sayasy sergek emes. Sergektik degen dýnie endi-endi qalyptaspasa, qazaq ózin sayasy el retin­de әli kórsete alghan joq. Onyng alghyshart­tary Alashorda kezinde bolghan shyghar. Alashtyqtar halyqty sergektikke úmtyl­dyrdy. Biraq qazaq iynertti halyq. Dýr­mekshil halyq. 1916 jyldy qaranyz. Qazaq halqy sayasy sergektik tanyta aldy ma? Alashorda kósemderi aitty: «Áy, qazaqtyng balasy, okop qazsang da bar soghysqa. Eng bolmasa, sapqa túrudy ýire­nesin. Áskery marshty, qalay jýrip-túru­dy ýirenesin. Shekara asyp, oq-dәrining iysin iyiskep kelesin. Ýiren, býkil әlem soghan bara jatyr» dedi. Áskeriy-sayasy últqa ainaludyng alghashqy sharttaryn jasaghysy keldi. Sayasy sergek últ bolsaq sonda imanovtardyng sonynan erip, soyyl sýirep soghysar ma edi? Soghysqanda da, qyryp soghysqan joqpyz ghoy. Elu­myn­dap jinaldyq ta, 200-500, úzasa myng qaraly orys әskerlerinen jenilip qala berdik. Eger biz sol kezde orysty talqan­dap, shekaramyzdy bekitip alsaq, sonda aitugha bolady. «Biz sayasy sergek, әskery últpyz» dep. «Oybay, balamdy soghysqa bermeymin» dedi. Bәribir berdi sonynda. Nemese ýdere kóshti. Osynday nәrselerge namysyng keledi. «Qily zamandy» oqyp otyryp, qatty shamdanasyn. Búl Áuezov­ting kórkemdiginen búryn, óte derekti shygharmasy. Sol kezdegi kóterilisting sipatyn kórsetedi. Áuezov oghan óte abzal, adamgershilik túrghydan keledi. Biraq on-jiyrma myng adam bolyp, ainaldyr­ghan jýz qaraly soldattan jenilip qa­lady. Áskeri, sayasy sergek últ sonday jaghdayda salghyrttyq, әlsizdik kórseter me edi?! Jenilgenimen qoymay, elin-jerin tastap Qytay auyp ketedi. Otyz mynday adam shekara asyp kóshti. Al ne boldy? Kerisinshe, jerindi bosatyp berding ghoy otarlaushy halyqqa. Biz Kavkaz halyq­tary siyaqty tistegen jerimizde tisimiz, ústaghan jerimizde tyrnaghymyz qalsyn dep soghysa aldyq pa? Joq. Sol 1916 jylghy oqigha qazaq halqynyng sayasy sergek emes ekenin kórsetti. Odan keyin alashordashylar sayasy sergektikke úm­tyl­dy, ras. Biraq ýlken imperiyamen soghysu qiyn boldy. Aqparattyq soghystyng ózi auyr boldy, jenildi. Al qazir әli sergek emespiz. Ol ýrdis óte jәy jýrip jatyr. Qalay bolatyny belgisiz, ayaqtal­maghan ýrdis. Sayasy sergek dep gruzinderdi, ukrainderdi ait. Tipti irgemizdegi qyrghyz­dy ait. Bir mysal aitayyn: Qyrghyzstangha bardym, taksiyge otyrdym. Bishkek pen Ystyqkólding arasyndaghy joldy jóndep, qayta salyp jatyr eken. Jýrgizushige: «Jol jasap jatqan kim?» dep edim, «Qy­tay kompaniyasy» dedi. «Atambaev osy joldyng aqshasyn jep jatqan shyghar, iyә?» dep jýrgizushige әdeyi súraq qoyyp edim: «Joq» dedi. Men tanghalyp: «Qalay jemey­di?» desem: «Jep kórsin, jegizbeymiz!» dedi. Bizde, Qazaqstanda qarapayym taksist «preziydentke jegizbeymin!» dep aita ala ma? Al qyrghyzdar qarapayym halqynan bastap, «halyqtyng aqshasyn eshkimge jegizbeymin, jep kórsin!» dep aita alatyn dengeyge jetken. Sayasy sergektik degen – osy.
– Endi qysqasha Prusttyng anketasyna jauap berseniz.
– IYә.
– Siz qayran qalatyn әskery oqiy­gha?
– Kenesarynyng jenilisi jәne Kene­sarygha jasalghan satqyndyq. Rýstem men Sypataydyng әreketin jalpy týsine almaymyn. Kenesarynyng әskerinde jaghday qiyn bolghan. Orys barlaushysy Gernning jazuynsha jýz shaqty adam ashar­shylyq­tan, alpys shaqty adam tyrysqaq auruynan ólgen. Soghan qaraghanda, Kenesary әskerining ishinde súmdyq kýizelister, joqshylyqtar bolghan. Biraq qyrghyz manaptaryna hat jazyp túryp: «Sender týnde kelip basyndar. Qansha ekenderindi bildirmender. Danghaza ghyp, әskerlerindi kóp qyp kórsetinder. Sonda biz túra qashamyz, Han Keneni tútqyndap ala­syn­dar» dep qyrghyzdargha «qos batyrdyn» hat jazuy – satqyndyq emey ne? On eki myng dulat ruynyng әskerining qashyp ketuin nemen týsindiresiz? Búl býgingi dulattargha mýldem qatysy joq, әriyne. Biraq osyny bir-eki dulat jigitterding aldynda aitamyn dep, olar qaraday renjip, tangha deyin daulasqanbyz. Bizde satqyn­dyqtardyng da tarihy jazyluy kerek.
– Adamdardyng qay qylyqtaryn eng aldymen keshiru kerek?
– Ashuyn.
– Sizding sýiikti muzykantynyz?
– Eldos Emil. «Kókmoynaqtyng ýiiri» jyryn siyrek, biraq sýiip tyndaymyn.
– Sizding eng basty ermeginiz?
– Kórkem, derekti әdebiyet oqu jәne kórkem filimder kóru.
– Siz ýshin eng ýlken baqytsyzdyq ne?
– Osy súraqqa jauap bere almaymyn. Óte auyr súraq.
– Bәrinen de beter neni jek kóre­siz?
– Kólgirlikti.
– Ángimenizge rahmet! Qúday qazaqty baqytsyzdyqtan saqtasyn!

Ángimelesken Baghashar TÚRSYNBAYÚLY.

"Qazaq әdebiyeti"