Memleket basshysy 1991 jyly Almaty Deklarasiyasynyng negizinde qúrylghan TMD-nyng әleuetin bedeldi halyqaralyq úiym retinde odan әri nyghaytu Qazaqstan ýshin basty basymdyqtyng biri ekenine nazar audardy.

– Ótken ghasyrdyng 90-jyldarynda Balqan týbegindegi sekildi kýrdeli jaghdaylargha postkenestik aumaqta jol berilgen joq. Múnda Tәuelsiz Memleketter Dostastyghynyng ýlesi zor deuge bolady. Sondyqtan Dostastyqty saqtau kerek dep oilaymyn. Osy maqsatta ózara senimdi nyghaytudyng eng tiyimdi sharalaryn qabyldap, memleketter basshylary dengeyinde bir-birimizdi negizsiz synap-mineuden aulaq bolyp, ústamdylyq pen parasattylyq tanytqanymyz jón, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Preziydentining aituynsha, geosayasy túraqsyzdyq pen aumaly-tókpeli halyqaralyq ahual jaghdayynda ótip jatqan býgingi kezdesu Úiym júmysyna tyng serpin beruge tiyis

– Bizding el Ázerbayjan men Armeniyanyng beybit kelisim jasaugha degen úmtylystaryn qúptaydy. Sonymen qatar Ortalyq Aziya aimaghyndaghy memleketaralyq shekaralardyng jekelegen bólikterin zandyq túrghydan resimdeudi ayaqtau isinde aitarlyqtay ilgerileu bar, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Preziydent Tәuelsiz Memleketter Dostastyghy jahandyq yntymaqtastyq pen damu ýderisine eleuli ýles qosyp kele jatqan tiyimdi ónirlik úiym retinde halyqaralyq dengeyde keninen moyyndalghanyna toqtaldy.

– Dostastyq BÚÚ-nyng týrli qúrylymymen, sonday-aq basqa da kóptegen halyqaralyq jәne ónirlik úiymmen útymdy baylanys ornatty. TMD-nyng әlemdik arenadaghy bedeli artyp keledi. Byltyr TMD janyndaghy Baqylaushy jәne Seriktes mәrtebesi bekitildi. Búl sheshim Úiymnyng kemeline kelgenin jәne ashyqtyghyn kórsetedi. Osy jýieli júmysty jalghastyryp, «TMD +» formatyn qúru turaly mәseleni qarastyrudy úsynamyn. Múnday alang Dostastyqtyng ónirlik baylanystaryn keneytuge negiz bolady, – dedi Memleket basshysy.

Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan ýshin TMD naryqtary qashanda manyzdy ekenin jetkizdi. Elimizding syrtqy tauar ainalymynyng tórtten bir bóliginen astamy osy naryqtyng enshisinde.

– 2023 jyly qabyldanghan Kórsetiletin qyzmetterding erkin saudasy jәne investisiyalardy jýzege asyru turaly kelisim sauda-ekonomikalyq baylanystarymyzdy jan-jaqty terendetuge yqpal etetinine senimdimin. Sonymen qatar ónerkәsiptik kooperasiya, kedendik retteudi ontaylandyru, jana logistika tizbekterin qalyptastyru, sifrlyq tehnologiyalardy engizu mәseleleri boyynsha yqpaldastyqty kýsheytu júmystaryn jalghastyrudyng manyzy zor. Býginde jәrmenke saudasyna súranys joghary. Osyghan oray «Dostastyq jәrmenkesi» atty memleketaralyq baghdarlamany iske qosudy úsynamyn. Onyng ayasynda TMD elderining týrli qalalarynda jyl sayyn sauda-sattyqtyng kórigin qyzdyratyn is-sharalar ótkizuge bolady. Oghan býkil Euraziya ónirindegi sheberler men sharualardy da shaqyrghan jón. Alghashqy kórmeni Qazaqstannyng eng kóne qalalarynyng biri – Tarazda úiymdastyrugha dayynbyz. Búl shahar ejelde Úly Jibek jolynyng boyyndaghy manyzdy torap bolghandyqtan «keruenshiler qalasy» dep te atalghan,– dedi Preziydent.

Memleket basshysy sauda-ekonomikalyq kooperasiyanyng tiyimdiligi kólik dәlizderining damuymen tyghyz baylanysty ekenin atap ótti. Sonymen qatar Qazaqstan negizgi halyqaralyq baghyttardaghy temirjol infraqúrylymyn jappay keneytuge kiriskenin aitty.

– Byltyr TMD-gha mýshe memleketterding aumaghy arqyly ótetin kýre joldardy ózara úshtastyru tújyrymdamasyn әzirleudi úsynghan edim. Búl júmysty meylinshe tezirek ayaqtauymyz kerek. Jalpy, «Bir beldeu, bir jol», «Soltýstik – Ontýstik», Transkaspiy baghyty siyaqty jahandyq jobalardy ózara ýilestiru Euraziya qúrlyghyndaghy ekonomikalyq, institusionaldyq jәne kólik-logistikalyq damudyng birynghay tújyrymdamasyn qúrugha mýmkindik beredi, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qasym-Jomart Toqaev TMD halyqtarynyng mәdeny jәne ruhany baylanystaryn nyghaytu mәselesine basa nazar audardy

– Mәdeniy-gumanitarlyq yntymaqtastyghymyzdyng salalary men baghyttaryn ýnemi keneytip otyrghanymyz jón. Tayauda Astana qalasynda ótken Dýniyejýzilik kóshpendiler oiyndaryna 85 elden 2 mynnan astam sportshy keldi. Búl әlemde etnosport qozghalysyna, búrynghy kóshpeli halyqtardyng mәdeny múrasyna qyzyghushylyq zor ekenin kórsetti, – dedi Qazaqstan Preziydenti.

Qazaqstan Preziydenti kelesi jyly Úly Otan soghysyndaghy Jenisting 80 jyldyghyn atap ótuge qatysty oiyn jetkizdi

– Búl – Dostastyq elderining barlyq halqyn biriktiretin aituly data. Erkindik pen әdildik saltanatynyng nyshanyna balanatyn mazmúndy mereke. Biz әkelerimiz ben analarymyzdyn, soghys ardagerleri men tyl enbekkerlerining adamzat tarihyndaghy óshpes erligin әrdayym este saqtaugha tiyispiz, – dedi Memleket basshysy.