Memleket basshysy 2024 jylghy 2 qyrkýiektegi Qazaqstan halqyna Joldauynda: «Ýkimet joghary bilim salasyn halyqaralyq bilim beru kenistigimen yqpaldastyryp jatyr. Qazirding ózinde elimizde shetelding belgili 23 joghary oqu orny júmys jýrgize bastady. Olargha meylinshe qoldau kórsetu kerek. Atap aitqanda, maman dayarlaugha beriletin memlekettik tapsyrysty birtindep kóbeytken jón», – dep atap ótti.

QAZAQSTANNYNG JOGhARY OQU ORYNDARYN INTERNASIONALDANDYRU: HALYQARALYQ BILIM BERU STANDARTTARYNA JASALGhAN QADAM

34 sheteldik joghary oqu ornymen seriktestik kelisimder jasaldy. Býgingi tanda elimizde Úlybritaniya, Italiya, Qytay, Resey, AQSh, Fransiya jәne Ontýstik Koreyanyn 23 seriktes joghary oqu oryndary júmys isteydi. 2025 jyly taghy 11 kelisimdi iske asyru qajet.

Sheteldik seriktestik joghary oqu oryndarynda qazaqstandyq studentterge arnalghan 2 090 grant oqugha memleket bóldi.

Býgingi tanda myndaghan student 34 mamandyq boyynsha bilim alady, onyng ishinde pedagogikalyq, injenerlik-tehnikalyq jәne jasandy intellekt siyaqty negizgi baghyttar bar. Búl maqsattargha memlekettik bilim beru granttary (birlesken bilim beru baghdarlamalary jәne qos diplom baghdarlamalary) jәne memleketting qoldauymen olargha jaghday jasau arqyly investorlardyng qarajaty bólinedi.

Sheteldik seriktes JOO-lardy irikteu jekelegen salalardaghy kadrlyq qajettilikke jәne ónirlerding súranystaryna negizdeledi.

Sheteldik jetekshi joghary oqu oryndarymen yntymaqtastyq atom ónerkәsibi, «jasyl» sutekti әzirleu, Qazaqstanda balamasy joq su qauipsizdigin qamtamasyz etu siyaqty asa súranysqa ie jәne tapshy mamandyqtar boyynsha mamandar dayarlaugha baghyttalghan.

Memleket basshysynyng tapsyrmasyn oryndau shenberinde Q.Júbanov atyndaghy Aqtóbe ónirlik uniyversiyteti bazasynda múnay injeneriyasy, elektr energetikasy jәne kompiuterlik injeneriya baghdarlamalary boyynsha britandyq Heriot Watt uniyversiytetinin filialy ashyldy.

Himiya jәne himiyalyq tehnologiyalar salasynda kadrlar dayarlau ýshin M.Dulaty atyndaghy Taraz ónirlik uniyversiyteti bazasynda D.IY.Mendeleev atyndaghy Resey himiya-tehnologiyalyq uniyversiytetinin filialy ashyldy.

Pedagogikalyq kadrlardy dayarlau maqsatynda Ontýstik Qazaqstan pedagogikalyq uniyversiyteti bazasynda Gazy uniyversiytetinin (Týrkiya) filialy júmys isteydi.

Beyjing til jәne mәdeniyet uniyversiytetining (QHR) filialy Astana halyqaralyq uniyversiyteti bazasynda júmys isteydi.

Kvins uniyversiytetining filialy (Irlandiya) Narhoz uniyversiyteti bazasynda júmys isteydi.

2025 jylgha deyingi joghary bilim berudi internasionaldandyru strategiyasy shenberinde sheteldik azamattargha, sonyng ishinde Qazaqstan Respublikasynyng azamattary bolyp tabylmaytyn qazaq diasporasynyng ókilderine arnalghan stiypendiyalyq baghdarlama iske qosyldy.

2024-2025 oqu jylynda sheteldik azamattargha arnalghan stiypendiyalyq baghdarlama boyynsha Qazaqstannyn 37 JOO-da 550 bilim alushy qabyldandy (bakalavriat - 490, magistratura - 50, doktorantura - 10). Stiypendiyalyq baghdarlama tegin bilim aludy jәne ay sayynghy stiypendiyany qamtidy.

QAZAQSTANDA BILIM BERU TURIZMIN DAMYTU

«Bolashaq» halyqaralyq stiypendiyasy 30 jyl boyy jýzege asyrylyp keledi. Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha «Bolashaq» halyqaralyq stiypendiyasy tehnikalyq, injenerlik, medisinalyq jәne pedagogikalyq baghyttargha qayta baghyttaldy.

Osy jyldar ishinde stiypendiya 12 727 qazaqstandyqqa әlemning jetekshi joghary oqu oryndarynda bilim alugha mýmkindik berdi, onyng ishinde 55%-y gumanitarlyq, 36%-y injenerlik-tehnikalyq, 7%-y medisinalyq, 2%-y mәdeniyet jәne óner baghyty boyynsha bilim aldy.

Týlekter әlemning 30-dan astam elinde 400-den astam jetekshi sheteldik joghary oqu oryndarynda oqydy jәne taghylymdamadan ótti.

2024 jyly baghdarlama týlekteri 213 myng medisinalyq ota jasap, 145 myng bilim alushy men studentterdi oqytyp, mynnan astam ghylymy enbekterin jariyalady.

2024 jyly JOO kontingentindegi sheteldik studentterding ýlesi 15%-dy qúrady, әlemning 23 elinen 97 uniyversiytettermen 245 qos diplom baghdarlamasy iske asyryldy.

Sheteldik studentter sany 93 elden 31 400 adamdy qúrady, búl 2023 jylghy 82 elden 26 800 studentke qaraghanda 4 600 adamgha kóp.

Qazaqstannyng joghary oqu oryndaryna oqytushylyq qyzmetke 1600-den astam sheteldik sarapshy tartyldy.

2024 jylghy bilim beru baghdarlamalarynyng nәtiyjesinde QS World University Rankings 2024 әlemning ýzdik uniyversiytetterining halyqaralyq reytingine 21 qazaqstandyq JOO kirdi.

«Uniyversiytet pәnderin oqytudyng mazmúny men әdisin aitarlyqtay janartu qajet. Bolashaq múghalimder, dәrigerler, agronomdar, zangerler jәne salalyq mamandar jasandy intellekt boyynsha bazalyq bilimdi mindetti týrde mengerui kerek», – dep atap ótti Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysynyng tapsyrmasyn iske asyru maqsatynda elimizding ghylymy úiymdary men JOO-na halyqaralyq derekqorlargha tegin qoljetimdilik qamtamasyz etildi.

Google kompaniyasymen birlesip elimizding 15 joghary oqu ornynyng 5000 studentine arnalghan jasandy intellekt boyynsha kurstar iske qosyldy.

Coursera onlayn bilim beru platformasy jobasy ayasynda qazaqstandyq studentterge 40 myng liysenziya bólinip, 93 joghary oqu ornynan 153 myng sertifikat berildi.

Koreya men Qytaydyng jetekshi joghary oqu oryndarymen bilim beru jәne mamandardy birlesip dayarlau boyynsha uaghdalastyqtargha qol jetkizildi.

Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha ýsh qazaqstandyq JOO bazasynda jasandy intellekt mektepteri júmys isteydi:

Qorqyt ata atyndaghy Qyzylorda uniyversiytetinde Seul Últtyq Ghylym jәne tehnologiyalar uniyversiytetinin Jasandy intellekt jәne informatika mektebi ashyldy.

Q.IY.Sәtbaev atyndaghy Qazaq últtyq tehnikalyq zertteu uniyversiytetinde City University of Hong Kong filialy ashyldy.

D.Serikbaev atyndaghy Shyghys Qazaqstan tehnikalyq uniyversiytetinde Lu Bani sheberhanasynyng bazasynda JY boyynsha halyqaralyq zertteu ortalyghy jәne kólikti basqarudyng aqyldy tehnologiyalar ortalyghy ashyldy.

Otandyq joghary oqu oryndarynda Google, NVIDIA, Huawei, Coursera jәne basqa da halyqaralyq tehnologiyalyq alpauyttarynyng tiyisti kurstary engizildi.

Coursera, Google, Nvidia, «Huawei Technologies Kazakhstan» LLP, 01 Edu System, Binance Kazakhstan-men memorandumdargha qol qoyyldy.

AstanaHub tehnoparki bazasynda baghdarlamada Qazaqstannyng 47 joghary oqu ornynan 700 oqytushyny qamtityn JY baghyttary boyynsha JOO oqytushylaryn oqytugha arnalghan tolyqqandy kurstar iske qosyldy.

Jasandy intellekt (JI) salasynda uniyversiytetaralyq JY standarty qabyldandy, 20 JOO-men 20 bilim beru baghdarlamasy әzirlendi.

Qazaq, aghylshyn, orys tilderinde 148 milliard token negizinde KazLLM tildik modelidi oqytu ayaqtaldy.

Modeli Nazarbayev University, әl-Faraby atyndaghy Qazaq últtyq uniyversiyteti, Shaysúltan Shayahmetov atyndaghy «Til-Qazyna» Últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghy jәne t.b. komandasynyng qatysuymen әzirlendi.

Ázirleuge 117 sarapshy, onyng ishinde 40-tan astam ghylym kandidattary, PhD jәne zertteu instituttary men joghary oqu oryndarynyng magistrleri tartyldy.

Ministrlik Memleket basshysyna jasandy intellekt, baghdarlamalau jәne startap akselerasiyasyn oqityn 100 myng studentti qamtityn basym mamandyqtar boyynsha barlyq dengeydegi studentter arasynda JY salasyndaghy daghdylardy jan-jaqty damytugha baghyttalghan AI-Sana JIY boyynsha pilottyq baghdarlamany úsyndy.

Abai.kz