Erteng AQSh-ta Donalid Tramp pen Ukraina preziydenti Vladimir Zelenskiy kezdesip, Reseymen aradaghy qaruly qaqtyghysty toqtatugha qatysty mәmilege jýginedi jәne birqatar kelisimderge qol qoyady dep kýtilude. Sarapshylardyng boljamynsha, Aq ýy Ukrainanyng qauipsizdigine kepildik bere otyryp, atalghan elding jer asty qazba-baylyghyna auyz salmaq. Tughannan kommersant, sauda-sattyqtyng adamy -- Trampty Ukraina jerindegi miyneraldy resurstar asa qyzyqtyryp otyrsa kerek.

Sonymen, Ukrainada ne bar? Qaranyz:

- Ukraina uran kenining dәleldengen qory boyynsha Europada 1-shi;
- Titan kenining qory boyynsha Europada 2-shi jәne әlemde 10-shy orynda;
- Marganes kenining barlau qory boyynsha dýnie jýzinde 2-shi orynda (2,3 mlrd. tonna nemese әlemdik qordyng 12%-y);
- Temir rudasynyng qory boyynsha dýnie jýzinde ekinshi orynda (30 mlrd t);
- Synap kenining qory boyynsha Europada 2 orynda;
- Europadaghy taqtatas gazynyng qory boyynsha 3-shi orynda (әlemde 13-shi orynda) (22 trillion tekshe metr)
- Tabighy resurstardyng jalpy qúny boyynsha әlemde 4-shi orynda;
- Kómir qory boyynsha әlemde 7 orynda (33,9 mlrd tonna);
- Ukraina auylsharuashylyghy damyghan el:
- Egistik jer kólemi boyynsha búl el Europada birinshi orynda;

• Qara topyraqty audany boyynsha dýnie jýzinde 3-shi orynda (әlemdik kólemning 25%);

-Kýnbaghys jәne kýnbaghys mayynyng eksporty boyynsha әlemde 1 orynda;

• Arpa óndiru boyynsha әlemde 2 orynda jәne arpa eksporty boyynsha 4 orynda;

- Álemdegi ýshinshi iri óndirushi jәne tórtinshi iri jýgeri eksporttaushy;
- Álemdegi tórtinshi iri kartop óndirushi;

• qara biday óndiru boyynsha dýnie jýzinde besinshi orynda;
• bal óndiruden әlemde 5-orynda (75 myng tonna);
• biday eksporty boyynsha әlemde 8-orynda;
• tauyq júmyrtqasyn óndiru boyynsha әlemde 9 orynda;

-Irimshik eksporty boyynsha әlemde 16 orynda;

• Ukraina 600 million adamnyng azyq-týlikke degen qajettiligin ótey alady.

-Ukraina -- ónerkәsibi damyghan el:
-Ammiak óndiru boyynsha Europada ol 1 orynda;
- Europadaghy jәne әlemdegi tórtinshi iri tabighy gaz qúbyry jýiesi (EO 142,5 mlrd tekshe metr gaz ótkizu mýmkindigi) de Ukrainada.

• Ol Europada atom elektr stansiyasynyng ornatylghan quaty boyynsha ýshinshi, al, әlemde segizinshi orynda;

- Úzyndyghy jóninen Europadaghy 3-shi, әlemdegi 11-shi temirjol (21700 km) da Ukraina jerinde.
- Lokatorlar men pozisiyalau qúrylghylaryn óndiru boyynsha әlemde 3 orynda (AQSh pen Fransiyadan keyin);
- Álemdegi ýshinshi iri temir eksporttaushy el de -- Ukraina.
- Atom elektr turbinalarynyng әlemdegi tórtinshi iri eksporttaushysy -- Ukraina.
- Álemdegi tórtinshi zymyran tasyghysh óndirushisi de --- Ukraina.

• Balshyq eksporty boyynsha әlemde 4-shi oryndy iyelenedi.

- Titan eksporty boyynsha әlemde 4-shi orynda;
- ken jәne konsentrat eksporty boyynsha әlemde 8-shi orynda;
- qorghanys ónerkәsibi ónimining eksporty boyynsha әlemde 9-shy;
- Bolat óndiru boyynsha dýnie jýzinde 10-shy orynda (32,4 mln. tonna).

Amantay Toyshybayúly

Abai.kz