Kýni keshe jaghymdy bir janalyq payda boldy: Bas jýldesi 15 million tengeni qúraytyn «JANA ROMAN» әdeby bayqauy jariyalandy.

ERG kompaniyasynyng diyrektorlar kenesining tóraghasy Shuhrat Ibragimovting jeke qoldauymen, qazirgi zamanghy qazaq romanyna arnalghan «Jana roman» әdeby bayqauy jariyalandy.

Tәuelsiz Qazaqstan tarihynda túnghysh ret múnday dengeyde ótkizilip jatqan iri әdeby konkurstyng birneshe basty ereksheligi bar.

Úiymdastyru komiytetining habarlauynsha, bayqaugha jas mólsherine qaramastan elimizding barlyq qalamgerleri qatysa alady. Aqtyq mәrege ýzdik dep tanylghan bes júmys iriktelip alynady.

Bir atap óteriligi, bayqaudyng alghashqy kezeninde avtorlar tolyq shygharmasyn emes, tek bolashaq tuyndynyng aldyn ala josparyn ghana úsynady. Belgili qazaq jazushylary, әdebiyet synshylary tarapynan qúrylghan arnayy qazylar alqasy búl sinopsisterding ishinen ýzdik beseuin tandap alady.

Ýzdik dep tanylghan bes shygharmanyng bireui jenimpaz dep tanylyp, 15 000 000 tenge kólemindegi syiaqygha ie bolady. Sonymen qatar, atalmysh roman jelisi boyynsha demeushining qoldauymen kórkem filim týsiriledi.

Al, qalghan tórt avtorgha 3 000 000 tg kólemindegi syiaqylar tólenedi. Barlyq avtorlardyng atalmysh tuyndylary demeushi esebinen baspadan kitap bolyp shygharylady.

Osy bes júmystyng tolymdy roman bolyp shyghuyna 4 ay uaqyt beriledi.

Eske sala keteyik, konkurstyng erejesimen jana-roman.kz sayty arqyly tanysyp, sonda atalghan talaptar boyynsha kórsetilgen elektrondy mekenjaygha shygharmalardy jolday alasyzdar.

Búlt seyilgende kýn kórinedi

Qazaqstanda búqaralyq ruhaniy‑mәdeny damuy men qazaq burjuaziyasy arasynda baylanys bar ma?

Ókinishke oray, Qazaqstanda osy qalyptaghy burjuaziya qalyptasa almady... Sebebi, ózderin «burjuaziya ókili» dep sanaytyn qazaqtyng oligarhiyalyq toby óz baylyqtaryn irgetastan bastap qalaghan joq. Olardyng baylyghy eng әueli qulyq‑súmdyqtan bastaldy: tamyr‑tanystyq, aldau, «laqtyryp ketu», reket jaldap bopsalau, búrynghy kenestik jýieden qalghan óndiris oshaqtaryn jekeshelendiru, qúraldardy metall synyqtary retinde satu, memlekettik mýlikti basyp alu, auyldy tolyq qiratu men tonau, jerasty qazyna baylyghyn zansyz iyemdenu, mәdeniyet oshaqtaryn typ‑tipyl etu jәne t.s.s. nebir kelensiz әri jeksúryn әrekettermen úshtasty.

Osy jaghdayda, qoghamnyng mәdeniyeti shette qalyp qoydy. Shygharmashylyq daryny bar adamdar ózine jaqpaytyn ózge tiriliktermen: saudamen, qúrylystaghy qara júmyspen jәne basqa da «ónbeytin» istermen ainalysyp ketti. Elimizding mәdeny damuynda «sabaqtastyq» ýrdisi osylaysha joyyla bastady – búrynghy «mektep qalyptastyru» dәstýri joghaldy.

Sóitip, tabighatynda enbek etu mәdeniyeti joq adamdardyng arsyz bop keletini siyaqty, bizde de «kvaziburjuaziya» payda boldy. Olar baylyghy jaghynan burjuaziyagha úqsaydy. Al, biraq, mәdeniyeti jaghynan – oghan ýsh qaynasa sorpasy qosylmaydy. IYә, olar da ózderin «ónerdi týsinetin», «óneri bar» siyaqty kórsetuge ketәri bolmady. Alayda, «ónerge tәn tazalyq», shynayylyq, adamy biyiktik olardyng boyynda shyndap kelgende joq edi...

Mәselen, sol kezdegi mesenattyqtyng bir sipaty bylay bolghan: kz‑burjuaziya ókilderi «kýnkósemnin» qoly tiygen qalamsapty milliondaghan aqshagha satyp alugha talasushy edi... Mine, onyng «shynayy mәdeniyetinin» siqy osy – qaydaghy bir Qytay firmasy jasaghan qalamsap «kýnkósemning qoly tiiinin» arqasynda asa qymbat muzeylik eksponatqa ainalyp shygha keldi... Al, mәsele qalamsapta emes, baylyqty jaghympazdargha ýlestirip jatqan «paraqor kýnkósemnin» ózinde‑túghyn... Mәdeniyet degenimiz osy boldy ‑ ol da «kvaziburjuaziyanyn» jolyn qaytalaugha kóshti: kýnkósemning auzynan shyqqan bir auyz sózdi andydy, ony «ónerge» ainaldyrugha úmtyldy...

Dese de qazaq halqynyng tarhynda, dәstýrinde shynayy mesenattyq ýlgileri joq emes – bar. Ózimizge jaqsy tanymal Mamaniya mektebining negizin qalaghan Maman baydyng óner men bilimge degen qamqorlyghy әli kýnge deyin júr auzynda anyz bop aitylady. Endeshe, osy baghytta ónerding damuyna jana serpin beruge bolatynyn biylik te, halyq ta týsingen synayly...

Maman baydyng joly: Shuhrat Ibragimovtyng jana bastamasy

Osy dәstýrge adaldyqty ERG kompaniyasynyng diyrektorlar kenesining tóraghasy Shuhrat Ibragimov birazdan beri tanytyp keledi.

Biylghy jyldyng erek janalyghy Shuhrat Ibragimovting jeke qoldauymen qazirgi zamanghy qazaq romanyna arnalghan Bas jýldesi 15 mln tengeni  qúraytyn «JANA ROMAN» әdeby bayqauy jariyalanghany boldy.

Osylaysha qalamynyng jeli bar prozashylar qauymyna arnalghan «Jana roman» әdeby bayqauy qazaq romanynyng kósegesin kógerip, últtyq әdeby proseske sony serpin beredi dep tileyik.

Abai.kz