«قازىرگى زامانعى قازاق رومانى» بايقاۋى جاريالاندى

كۇنى كەشە جاعىمدى ءبىر جاڭالىق پايدا بولدى: باس جۇلدەسى 15 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىن «جاڭا رومان» ادەبي بايقاۋى جاريالاندى.
ERG كومپانياسىنىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى شۋحرات يبراگيموۆتىڭ جەكە قولداۋىمەن، قازىرگى زامانعى قازاق رومانىنا ارنالعان «جاڭا رومان» ادەبي بايقاۋى جاريالاندى.
تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت مۇنداي دەڭگەيدە وتكىزىلىپ جاتقان ءىرى ادەبي كونكۋرستىڭ بىرنەشە باستى ەرەكشەلىگى بار.
ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، بايقاۋعا جاس مولشەرىنە قاراماستان ەلىمىزدىڭ بارلىق قالامگەرلەرى قاتىسا الادى. اقتىق مارەگە ۇزدىك دەپ تانىلعان بەس جۇمىس ىرىكتەلىپ الىنادى.
ءبىر اتاپ وتەرىلىگى، بايقاۋدىڭ العاشقى كەزەڭىندە اۆتورلار تولىق شىعارماسىن ەمەس، تەك بولاشاق تۋىندىنىڭ الدىن الا جوسپارىن عانا ۇسىنادى. بەلگىلى قازاق جازۋشىلارى، ادەبيەت سىنشىلارى تاراپىنان قۇرىلعان ارنايى قازىلار القاسى بۇل سينوپسيستەردىڭ ىشىنەن ۇزدىك بەسەۋىن تاڭداپ الادى.
ۇزدىك دەپ تانىلعان بەس شىعارمانىڭ بىرەۋى جەڭىمپاز دەپ تانىلىپ، 15 000 000 تەڭگە كولەمىندەگى سىياقىعا يە بولادى. سونىمەن قاتار، اتالمىش رومان جەلىسى بويىنشا دەمەۋشىنىڭ قولداۋىمەن كوركەم فيلم تۇسىرىلەدى.
ال، قالعان ءتورت اۆتورعا 3 000 000 تگ كولەمىندەگى سىياقىلار تولەنەدى. بارلىق اۆتورلاردىڭ اتالمىش تۋىندىلارى دەمەۋشى ەسەبىنەن باسپادان كىتاپ بولىپ شىعارىلادى.
وسى بەس جۇمىستىڭ تولىمدى رومان بولىپ شىعۋىنا 4 اي ۋاقىت بەرىلەدى.
ەسكە سالا كەتەيىك، كونكۋرستىڭ ەرەجەسىمەن jana-roman.kz سايتى ارقىلى تانىسىپ، سوندا اتالعان تالاپتار بويىنشا كورسەتىلگەن ەلەكتروندى مەكەنجايعا شىعارمالاردى جولداي الاسىزدار.
بۇلت سەيىلگەندە كۇن كورىنەدى
قازاقستاندا بۇقارالىق رۋحاني‑مادەني دامۋى مەن قازاق بۋرجۋازياسى اراسىندا بايلانىس بار ما؟
وكىنىشكە وراي، قازاقستاندا وسى قالىپتاعى بۋرجۋازيا قالىپتاسا المادى... سەبەبى، وزدەرىن «بۋرجۋازيا وكىلى» دەپ سانايتىن قازاقتىڭ وليگارحيالىق توبى ءوز بايلىقتارىن ىرگەتاستان باستاپ قالاعان جوق. ولاردىڭ بايلىعى ەڭ اۋەلى قۋلىق‑سۇمدىقتان باستالدى: تامىر‑تانىستىق، الداۋ، «لاقتىرىپ كەتۋ»، رەكەت جالداپ بوپسالاۋ، بۇرىنعى كەڭەستىك جۇيەدەن قالعان ءوندىرىس وشاقتارىن جەكەشەلەندىرۋ، قۇرالداردى مەتالل سىنىقتارى رەتىندە ساتۋ، مەملەكەتتىك مۇلىكتى باسىپ الۋ، اۋىلدى تولىق قيراتۋ مەن توناۋ، جەراستى قازىنا بايلىعىن زاڭسىز يەمدەنۋ، مادەنيەت وشاقتارىن تىپ‑تيپىل ەتۋ جانە ت.س.س. نەبىر كەلەڭسىز ءارى جەكسۇرىن ارەكەتتەرمەن ۇشتاستى.
وسى جاعدايدا، قوعامنىڭ مادەنيەتى شەتتە قالىپ قويدى. شىعارماشىلىق دارىنى بار ادامدار وزىنە جاقپايتىن وزگە تىرىلىكتەرمەن: ساۋدامەن، قۇرىلىستاعى قارا جۇمىسپەن جانە باسقا دا «ونبەيتىن» ىستەرمەن اينالىسىپ كەتتى. ەلىمىزدىڭ مادەني دامۋىندا «ساباقتاستىق» ءۇردىسى وسىلايشا جويىلا باستادى – بۇرىنعى «مەكتەپ قالىپتاستىرۋ» ءداستۇرى جوعالدى.
ءسويتىپ، تابيعاتىندا ەڭبەك ەتۋ مادەنيەتى جوق ادامداردىڭ ارسىز بوپ كەلەتىنى سياقتى، بىزدە دە «كۆازيبۋرجۋازيا» پايدا بولدى. ولار بايلىعى جاعىنان بۋرجۋازياعا ۇقسايدى. ال، بىراق، مادەنيەتى جاعىنان – وعان ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايدى. ءيا، ولار دا وزدەرىن «ونەردى تۇسىنەتىن»، «ونەرى بار» سياقتى كورسەتۋگە كەتارى بولمادى. الايدا، «ونەرگە ءتان تازالىق»، شىنايىلىق، ادامي بيىكتىك ولاردىڭ بويىندا شىنداپ كەلگەندە جوق ەدى...
ماسەلەن، سول كەزدەگى مەتسەناتتىقتىڭ ءبىر سيپاتى بىلاي بولعان: كز‑بۋرجۋازيا وكىلدەرى «كۇنكوسەمنىڭ» قولى تيگەن قالامساپتى ميلليونداعان اقشاعا ساتىپ الۋعا تالاسۋشى ەدى... مىنە، ونىڭ «شىنايى مادەنيەتىنىڭ» سيقى وسى – قايداعى ءبىر قىتاي فيرماسى جاساعان قالامساپ «كۇنكوسەمنىڭ قولى ءتيۋىنىڭ» ارقاسىندا اسا قىمبات مۋزەيلىك ەكسپوناتقا اينالىپ شىعا كەلدى... ال، ماسەلە قالامساپتا ەمەس، بايلىقتى جاعىمپازدارعا ۇلەستىرىپ جاتقان «پاراقور كۇنكوسەمنىڭ» وزىندە‑تۇعىن... مادەنيەت دەگەنىمىز وسى بولدى ‑ ول دا «كۆازيبۋرجۋازيانىڭ» جولىن قايتالاۋعا كوشتى: كۇنكوسەمنىڭ اۋزىنان شىققان ءبىر اۋىز ءسوزدى اڭدىدى، ونى «ونەرگە» اينالدىرۋعا ۇمتىلدى...
دەسە دە قازاق حالقىنىڭ تارحىندا، داستۇرىندە شىنايى مەتسەناتتىق ۇلگىلەرى جوق ەمەس – بار. وزىمىزگە جاقسى تانىمال مامانيا مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاعان مامان بايدىڭ ونەر مەن بىلىمگە دەگەن قامقورلىعى ءالى كۇنگە دەيىن جۇر اۋزىندا اڭىز بوپ ايتىلادى. ەندەشە، وسى باعىتتا ونەردىڭ دامۋىنا جاڭا سەرپىن بەرۋگە بولاتىنىن بيلىك تە، حالىق تا تۇسىنگەن سىڭايلى...
مامان بايدىڭ جولى: شۋحرات يبراگيموۆتىڭ جاڭا باستاماسى
وسى داستۇرگە ادالدىقتى ERG كومپانياسىنىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى شۋحرات يبراگيموۆ ءبىرازدان بەرى تانىتىپ كەلەدى.
بيىلعى جىلدىڭ ەرەك جاڭالىعى شۋحرات يبراگيموۆتىڭ جەكە قولداۋىمەن قازىرگى زامانعى قازاق رومانىنا ارنالعان باس جۇلدەسى 15 ملن تەڭگەنى قۇرايتىن «جاڭا رومان» ادەبي بايقاۋى جاريالانعانى بولدى.
وسىلايشا قالامىنىڭ جەلى بار پروزاشىلار قاۋىمىنا ارنالعان «جاڭا رومان» ادەبي بايقاۋى قازاق رومانىنىڭ كوسەگەسىن كوگەرىپ، ۇلتتىق ادەبي پروتسەسكە سونى سەرپىن بەرەدى دەپ تىلەيىك.
Abai.kz