«Qolóner – halyq ruhaniyatynyng qaynar kózi»

Qazaqtyng «Óner tausylmas qazyna, jútamas baylyq» degen sózi bar. Sol baylyqtyng bir tarmaghy – qolóner. Búl – últtyng ruhany bolmysyn, tarihy zerdesin, tanymyn boyyna sinirgen erekshe óner týri. Qolóner – kózben kórip, qolmen ústaytyn, jýrekpen seziletin qúndylyq.
Sol qúndylyqty býgingi zamanda da kózding qarashyghynday saqtap kele jatqan azamattar bar. Solardyng biri – Qúmkól auylynyng tól perzenti, sheber, últtyq múrany úlyqtaushy – Kitatov Toqtabek.

Suret: Avtor múraghatynan alyndy.
Toqtabek agha – jay ghana sheber emes, bir әuletting ghana emes, býtin bir auyldyng ruhany jýgin arqalap jýrgen azamat. Ol aghashty órnektep, temirdi kóriktep, atadan qalghan ónerdi býgingi úrpaqqa layyqtap janghyrtyp keledi. Sheberhanasy shaghyn bolghanymen, ishinen shyqqan әrbir búiym – ýlken enbek pen jýrek jyluynyng jemisi.
Qazirgi tanda, Toqtabek jasaghan sandyqtar, tósekter, oryndyqtar, basqa da jay jihaz ben tútynu búiymdary men últtyq naqyshtaghy sәndik zattar audan kóleminde ýlken súranysqa iye. Jergilikti túrghyndar ony «qolónerding songhy sardary» dep baghalaydy. Ákeden miras bolghan ónerdi jalghap, ony kәsipke ainaldyrghan Toqtabek – býgingi kýnning ýlgisi bolugha әbden layyq túlgha.
Ol qolónermen qatar, mal sharuashylyghyn da dóngeletip otyr. Eki salany qatar alyp jýrip, auyldyng ekonomikalyq - mәdeny damuyna shynayy ýles qosqan azamat. IYә, Kitatovtar tek qana sheberler janúyasynan emes. Andap qarasaq, osy әuletting balalary da shetinen bilimge qúshtar, әm kileng ónerli. ...Tughan jer, qashan da tughan perzentterimen maqtanady demekshi, aldy joghary oqu ornyn tәmamdap, shetelde tughan elge qyzmet etu ýstinde. Búl, tanqalarlyq ta, bek quanarlyq dýniye!
Toqtabek sheberding sózinen ýzindi:
– Qolóner – últtyng jany. Ár jasaghan dýniyem – ata-babadan qalghan amanatqa degen adaldyq. Búl tek aghash jonu nemese oiy-órnek salu emes. Búl – tarihpen tildesu. Keyde bir sandyqty jasaugha nesheme kýnder men týnder ketedi, biraq, sonyng әrbir shegesi – jýrekten shyqqan bir tamshy enbek. ...Shәkirt tәrbiyeleu – endigi armanym.
«Auyl» partiyasy qolónerdi qoldaudy últtyq sayasattyng manyzdy baghyttarynyng biri dep biledi.
Últtyq dәstýr – ruhany tirek
Biz ata-babadan qalghan dәstýrlerding últtyq biregeylikti qalyptastyrudaghy manyzyn jaqsy týsinemiz. Qolóner – sol dәstýrding kórinisi. Últtyq sanany saqtauda dәstýr men mәdeniyetti ýilestirip, úrpaqqa jetkizu – bizding basty ústanymymyz.
Mәdeny múra – keleshekke amanat
Qazaqtyng mәdeniyetine tәn әrbir element – bagha jetpes baylyq. Ony saqtau, nasihattau jәne jana formatta úsynu – uaqyt talaby. Qolónerdi tek múra emes, qazirgi naryqqa beyimdelgen kәsip kózine ainaldyru – maqsatymyz.
Auyl kәsipkeri – auyl tiregi
Biz auyldaghy kәsipkerlikti damytu – auyldyng әleumettik túraqtylyghy men mәdeny serpilisining negizi dep bilemiz. Búl túrghyda, Toqtabek «sheber» syndy azamattargha qoldau kórsetip, olardyng enbegin eldik dengeyde tanytu – «Auyl» partiyasynyng basty mindetterining biri.
«Bir auyl – bir ónim» qaghidatyn naqty jýzege asyru – әr ónirding ózindik brendine ainalatyn ónim shygharugha mýmkindik beredi.
Qúmkóldegi Toqtabek sheberding búiymdary – sonyng dәleli. Ol auyl brendine, ruhany nyshangha ainalyp otyr.
Qorytyndy:
Qolóner – tozbaytyn óner. Ony úlyqtaghan adam – últqa qyzmet etkenmen ten. Toqtabek qatarly azamattar auyl ruhyn saqtap otyrghan eng negizgi tirek túlghalar sebinde... Biz olardy qoldap, olardyng enbegin keninen nasihattap, últtyq brendke ainaldyruymyz qajet. Óitkeni últtyng kýshi – ruhaniyatta, al, ruhaniyattyng bastauy – halyqtyng tól óneri – Qolónerde!
Omarghaliyev Erik Qayratbekúly,
«Auyl» partiyasynyng ókili
Abai.kz