Resey azamattyq aviasiyasy ólim auzynda...

Reseyde «Angara» deytin әue kompaniyasynyng An-24 úshaghy Reseyding qiyr shyghysyndaghy Habarovskiden úshyp shyghyp, Amur oblysyndaghy Tynda deytin qalashyqqa jeter-jetpey apatqa úshyrady. Úshaq bir degende qona almaghan. Sosyn song radardan joghalghan. Bortta 49 adam bolghan. Onyng 43-i jolaushylar, 6-auy ekipaj mýsheleri. Barlyghy qaza tapty.
Eskertu: Búl úshaq 70-shi jyldary shygharylghan (50 jyl búryn). Sonday eski bola túra, 2036 jylgha deyin úshugha rúqsat berilgen eken.
Ashyq derekterdegi mәlimet mynau: An-24 úshaqtaryn shygharu 1979 jyly toqtatylghan eken. Al qazir Resey әue kompaniyalarynda An-26 úshaghynan 26 danasy, An-24 úshaghynan 26 danasy әli qoldanysta. Reseyde tútynushy kóp. Sәikesinshe әue tasymalyna súranys kóp. Al sol súranysty tolyq qamtugha úshaq jetkiliksiz. Sol sebepti, Reseyding azamattyq aviasiya instituty biyl An-24 pen An-26 úshaqtaryna taghy 50-60 jyl úshugha rúqsat bergen.
Jolaushylar tasymaldaugha arnalghan An-24 pen An-26-nyng balamasy – chehter shygharatyn L410 úshaghy. Biraq, birneshe jyl búryn sanksiyalargha baylanysty búl úshaqty Reseyde shygharu toqtatyldy. «Bombardier» kompaniyasy da Reseyge úshaq satudy 2014 jyldan bastap dogharghany aitylady. Ukrainalyq An-140 te Reseyden ketken. Airbus Reseyge úshaq jóndeuge qosalqy bólshekter bermey qoydy. Sóitip, bir jyldary Resey óz úshaqtaryn Irangha aparyp jóndep jýrdi. Qazir ol da toqtady. Óitkeni, Irannyng ózi sanksiyadaghy el. Iran aviasiyasy da ólimshi hәlde. Reseyge kómektespek mýmkindigi joq.
Al Reseyding ózinde óndiris ólimshi hәlde. Balama úshaq qúrastyra alghan joq. Sәbet ókimeti kezinde IYl-114 deytin úshaqtyng modernizasiyasyn jobalay bastaghan, onysy әli kýnge ayaqsyz qaldy.
Jalpy Reseyde soghysqa deyin (2022 jylgha) 850 úshaq bolsa, 2023-te 736 úshaq qalghan. Al 2026 jylgha deyin olardyng sany 2 esege qysqaratyny aitylady. Reseydegi jolaushylar tasymaldaytyn úshaqtardyng kýrt azangynyng basty sebebi – sheteldik kompaniyalardyng úshaqtary Resey agressiyasyna baylanysty salynghan sanksiyalardy saqtap, Reseyden úshaqtaryn alyp ketip jatqandyghy.
2024 jyly Resey Qazaqstannyng әue kompaniyalaryna qolqa salyp, Resey ishinde reyster úiymdastyrudy súraghany BAQ-ta aitylghan. Keyin ol әngimening de ayaghy súiylyp ketti.
Resey ýshin jolaushylar úshaghy deytin mәsele – jay ghana qajettilik nemese kommersiyalyq payda mәselesi emes. Kóptegen shalghay audandar tolyghymen aviasiyagha tәueldi. Qaysybir jyldary «Boeing» jәne «Airbus-pen» jarysamyz dep ekilenip, úshaq shygharudy qolgha alghan. sonda jasaghandary 2 dana «Tu-214», 1 dana «IYl-96-300». Reseyde taghy bir joyqyn proekt bolghan. Ol – «MC-21» laynerining qúrylysy. Janaghy «Boeing-pen» bәsekelesedi degen osy úshaq. Biraq, jobanyng qúny reseyding budjetine salmaq bolyp, әzirge is algha baspay túr.
Osylaysha, sanksiyalardyng soqqysy Resey aviasiyasyn esengiretip qana qoymay, ólim men ómirding shegine әkep tirep túr!
Abai.kz