Sybaylas jemqorlyqpen kýreste qoghamdyq baqylau asa manyzdy

Elimizde sybaylas jemqorlyqpen qúres qarqyndy jýrip keledi. Ol eki baghytta naqty kórinis tabuda. Birinshisi qoghamda jemqorlyqqa qarsy immuniytet qalyptastyru bolsa, ekinshisi sybaylas jemqorlyqqa qarsy zandyq shekteulerdi kýsheytu, kemeldendiru bolyp tabylady.
Búl eki sharanyng da ózeginde sybaylas jemqorlyqtyng qoghamgha, memleketke. últ mýddesine ziyanyn jan-jaqtyly týsindiru, talqylau. aldyn alu, shara qoldanu tetigin ortaq qalyptastyru joldary jatyr.
Sybaylas jemqorlyq – memleket múddesinen, qogham qajetinen jeke mýddeni joghary qoyghanda tuyndaydy. Sonday pighyldaghy adamdar jeke bas paydasy ýshin halyq pen memleket mýlkin talan-tarajgha salady. Sol ýshinde búl arada qogham bolyp sybaylas jemqorlyqqa qarsy dúrys kózqaras ornatu asa manyzdy. Ol maqsatqa jetu ýshin «Otan otbasynan bastalady» degendey janúyada, balabaqshada, mektepte, joghary oqu oryndarynda jekebas paydany emes, kópshildikti, últjandylyqty, memleketshildik ústanymdy, otanshyldyq tәrbiyeni jýieli týrde júrgizu asa manyzdy. Búl da últtyq iydeologiyanyng maghyzdy nyshany bolu kerek.
Elimizde songhy jyldary sybaylas jemqorlyqqa qarsy qoghamdyq tәrbiyeden bólek, zandyq is sharalarda auqymdy jýrgizilude. Onyng naqty kórinisi retinde mynanday sharalardy ataugha bolady.
Atap aitqanda sybaylas jemqorlyqqa qarsy monitoring jýieli jýrgizilip keledi. Qazirgi intnrnet dәuirinde búl sharanyng nәtiyjesining qomaqty bolary aitpasada týsinikti. Taghy da qolgha alynghan ónimdi sharanyng biri – sybaylas jemqorlyq tәuekelderin anyqtau. Búlda jaman pighyldy adamdardyng qoghamgha, el budjetine keltirer ziyanynyng aldyn alatyn qajetti shara ekeni anyq.
Eng bastysy elimizde qarjylyq baqylau sharalaryn kýsheytuge zandyq túrghydan jol ashyldy. Parlamentte shetelge zansyz shygharylghan aktivterdi qaytaru turaly zang normalary dayyndaldy.
Osynday naqty sharalardyng arqasynda memlekettik qyzmette, kәsipkerlik nysandarynda, túrmystyq qarym-qatynasta jemqorlyq faktileri aitarlyqtay azaydy. Sybaylas jemqorlyqpen kýresti ayaghyna deyin jetkizu ýshin zandyq is-qimyldardan bólek, qoghamdyq baqylau da asa manyzdy. Sondyqtan zang men tәrtipke dýrys tanym ornatu, sanaly týrde boysúnu әr azamattyng qasiyetti paryzy ekeni anyq.
Abai.kz