Sәrsenbi, 12 Qarasha 2025
Janalyqtar 1115 0 pikir 12 Qarasha, 2025 saghat 17:42

Jýieli baqylaudaghy búzushylyqtar ma, әlde basqarushylyq biliksizdik pe?

Songhy ailarda Shymkent qalasynda «Azamattargha arnalghan ýkimet» jýiesine qatysty birneshe dauly jәne qoghamda ýlken rezonans tudyrghan derekter anyqtaldy.

Biri – әleumettik tólemderdi úrlau, ekinshisi – jýrgizushi kuәlikterin zansyz satu, ýshinshisi – sheteldik azamattyng atyna rәsimdelgen elektrondyq qoltanba.

Barlyq búl faktiler bir ortalyqqa — Shymkenttegi filialdyng baqylau men jauapkershilik jýiesine baryp tireledi.

Áleumettik tólemderdi úrlau shemasy

Keshe ghana Shymkentte jalghan júmysqa ornalastyru arqyly jýkti әielderding atyna әleumettik tólemderdi zansyz alu shemasy әshkerelendi.

Tergeu mәlimetinshe, aiyptalushy jalghan enbek kelisimderi men bógde túlghalardyng ESQ-syn paydalana otyryp tólemderdi alyp kelgen. Olar kimderding qoltanbasy, kim kómektesken solargha ie bolugha?

Memleketke keltirilgen ziyan kólemi – 217 million tenge.

Búl oqigha kezdeysoq emes. Óitkeni ESQ rәsimdeu jәne verifikasiya prosesteri — dәl osy «Azamattargha arnalghan ýkimet» jýiesi arqyly ótedi.

Yaghny múnday kólemdegi alayaqtyq ishki baqylau tetigining isten shyqqanyn kórsetedi.

«Jýrgizushi kuәligin satu» – qauipting ekinshi qyry

Birneshe ay búryn dәl sol Shymkentte jýrgizushi kuәlikterin zansyz satu faktisi boyynsha iri qylmystyq is qozghalghan edi.

Agenttikting resmy aqparatyna sәikes, 500-den astam adam emtihan tapsyrmay-aq kuәlik alghan.

«Qyzmettin» qúny – 150–400 myng tenge, al úiymdasqan toptyng tabysy 150 million tengeden asqan.

Búl jaghday da dәl sol jýiening ishinde oryn alghan.

Bir jerde – ESQ arqyly әleumettik tólemder úrlanyp jatsa,

ekinshi jerde – jýrgizushi kuәlikteri aqyly týrde «satylyp» kelgen.

Demek, mәsele — jeke qyzmetkerlerde emes, baqylau men basqaru jýiesining әlsizdiginde.

ESQ shetelde jýrgen adamnyng atyna berilgen

Eng soraqysy – resmy tergeude kórsetkendey, Shymkent filialynda shetelde jýrgen túlghanyng atyna elektrondyq sifrlyq qoltanba (ESQ) rәsimdelgen,

jәne búl ESQ keyin Qazaqstan aumaghynda belsendi paydalanylghan .

Búl qoltanba:

  • kompaniyalardy tirkeu men salyq esepterinde,
  • buhgalterlik qújattarda,
  • memlekettik organdarmen hat almasuda,
  • tipti sot birneshe saty isterinde qoldanylghan.

Yaghny iyesining jeke qatysuynsyz, tipti elden tys jerde jýrgen túlghanyng atynan zandyq kýshi bar qújattar jasalghan.

Búl — memlekettik qyzmet kórsetu salasynda qauipsizdik pen zandylyqtyng eng basty qaghidalarynyng óreskel búzyluy.

Al filial basshylyghy ne istep otyr?

Osynyng bәri bir ónirlik qúrylymda – Shymkenttegi «Azamattargha arnalghan ýkimet» filialynda bolyp otyr.

Sonda súraq tuyndaydy:

Filial diyrektory búl prosesterdi basqaryp otyr ma, әlde jaghday tolyqtay baqylaudan shyghyp ketken be?

ESQ iyesinen tys rәsimdelip, әleumettik tólemder úrlanyp, jýrgizushi kuәlikteri satyla bastasa —

búl endi jeke kemshilik emes, jýieli basqarushylyq daghdarys.

Ne isteu kerek?

Filial basshylyghynyng kәsiby jaramdylyghy men jauapkershiligin tolyq tekseru;

ESQ rәsimdeu, jýrgizushi kuәlikterin beru jәne әleumettik tólemdermen júmys isteu prosesterine tәuelsiz audit jýrgizu;

Songhy 3 jyldaghy barlyq ESQ, әsirese shet el azamattaryna berilimi boyynsha monitoring jýrgizu;

Árbir anyqtalghan búzushylyq boyynsha jeke qyzmetkerlermen qatar, basshylyq dengeyinde jauapkershilik belgileu.

«Azamattargha arnalghan ýkimet» halyq senimin aqtaghysy kelse —

baqylau men qauipsizdik qaghidaty formaldy emes, naqty tetikke ainaluy kerek.

Qazir mәsele jýiede emes,

sol jýieni basqaryp otyrghan adamdardyng kәsibiyligi men baqylau qabiletinde.

 

Osy derekter men faktilerding barlyghy boyynsha men Ýkimet basshylyghyna deputattyq saual joldaymyn.

Saualda Shymkent qalasyndaghy filialda anyqtalghan jýieli búzushylyqtar, ESQ rәsimdeu kezinde jiberilgen zansyzdyqtar, әleumettik tólemder men jýrgizushi kuәlikterine qatysty tergeu nәtiyjeleri jan-jaqty qaraluy tiyis.

Maqsat – kinәlilerdi ghana emes, jýielik әlsizdikti anyqtap, ony týbegeyli joy.

 

Abai.kz

0 pikir