Qúlaqqaghys

Oqudy ýzdik bitirgenderge Sovet Odaghy túsynda qyzyl diplom tapsyrylatyn bolsa, sol ýrdis kýni býginge deyin jalghasyp keledi. 

Sәken Seyfulinning kommunistik sәlemmen Stalinge jazghan hatyna qaraghanda, poyyzben Orynborgha qaytyp kele jatqanda Alash arysy Eldes Omarúly Sәkenge: «Búryn Alashorda edik, endi Qyzylorda boldyq. Qazaq ýshin qyzyl, jasyl, aq týsting aiyrmasy joq. Eng bastysy Ordanyng bauyry býtin bolghany» – degen eken. Búl Alash ardaqtylarynyng eng songhy últtyq quanyshtarynyng biri edi» («Abay-aqparat» portalynan)

Qyzyl diplom qyzyl tumen týstes, Sovet imperiyasynyng simvoly. Qyzyl aqqan qannyng týsi retinde keshegi asharshylyq pen qandy qyrghyndy eske salady. Tәuelsiz qazaq eli býgin kók tuyn jelbiretip otyrghanda nege onyng týsin kók qylmasqa?!

Diplomnyng qyzyl nemese kók boluy kóp kisige onsha manyzdy da emes degen pikirler bar. Alayda, qolyna diplom alghan jas mamannyng kókiregindegi eli ýshin maqtanysh sezimi memlekettik tu kótergen sekildi patriottyq biyikte bolghany oryndy emes pe?

Kók qazaq úghymynda qasterli týs. Aspan da kók, jana shyqqan shalghyn da kók. Bizding qazirgi tólqújatymyzdyng da týsi kók.

Qazaqta: «Bireuding qansyghy bireuge tansyq» degen sóz bar. Jogharghy oqu ornyn bitirushiler jii qoldanatyn, tóbesi tórt búryshty bolyp keletin bas kiyim qazirgi uaqytta moda bolyp ketken sekildi. Kezinde monahtar men shirkeu qyzmetshileri kiygen mantiya endi oqu oryndaryna kóship alypty. Elikteu-solyqtaudan aryla almaghandar  sony da tansyq kóredi. Qazaqta búryn-sondy bolmaghan múnday bas kiyimning bizding últqa ne qajeti bar?

Osy turaly ministrlik sheneunikterine qúlaqqaghys qylghymyz keledi.

Aqylbek Shayahmet,

Ahmet Baytúrsynúly atyndaghy QÓU professory

Abai.kz