Dýisenbi, 29 Jeltoqsan 2025
Áne, kórding be? 177 0 pikir 29 Jeltoqsan, 2025 saghat 13:55

Ózbekstan әlem nazarynda

Suret: vikiypediyadan alyndy

 

Songhy jyldary Ózbekstan jetekshi taldau ortalyqtarynyn, әlemdik BAQ-tyn, halyqaralyq investorlar men taldaushylardyng jiti nazaryna ilikti.

Ekonomikalyq jәne institusionaldyq sipattaghy auqymdy reformalardy iske qosa otyryp, búl el aitarlyqtay ósu qarqynyn jәne kapitaldyng túraqty aghynyn kórsetip otyr.

Ózbekstannyng qazirgi ekonomikalyq traektoriyasynyng irgetasy 2017 jyly sayasy baghyt ózgergennen keyin, reformator preziydent Shavkat Mirziyyoev túlghasyndaghy elding jana basshylyghy jabyq jәne әkimshilik basqarylatyn ýlgiden neghúrlym ashyq jәne naryqtyq ýlgige qaray auqymdy búrylys jasau bastamasyn kótergen kezde qalanghan bolatyn. Valutalyq shekteuler yryqtandyryldy, sheteldik investorlardyng ishki naryqqa qoljetimdiligi jenildetildi, memlekettik kәsiporyndardy jekeshelendiru jәne qayta qúrylymdau prosesteri iske qosyldy, biznes ýshin әkimshilik kedergiler tómendetildi. Búl qadamdar Ózbekstannyng biznes kelbetin tez ózgertip, ony «jabyq memleketten» Ortalyq Aziyanyng eng perspektivaly naryqtarynyng birine ainaldyrdy.

Ekonomikalyq jәne institusionaldyq sipattaghy auqymdy reformalardy iske qosa otyryp, Ózbekstan aitarlyqtay ósu qarqynyn jәne kapitaldyng túraqty aghynyn kórsetip otyr

Makroekonomikalyq kórsetkishter de búl ilgerileudi rastaydy. Halyqaralyq qarjy instituttarynyng baghalauy boyynsha 2025 jyly Ózbekstannyng jalpy ishki ónimi 145 milliard AQSh dollarynan asty, al ósu qarqyny әlemdik ortasha dengeyden joghary kýiinde qalyp otyr.

Ózbek ekonomikasy syrtqy kýizelisterge tózimdiligin kórsetip, inflyasiya basqarylatyn shekte saqtalyp otyr, al altyn-valuta qorlary rekordtyq 61,2 milliard dollargha jetti, qarjy buferin qalyptastyryp, jahandyq naryqtardyng auytquyna qarsy óz osaldyghyn tómendetti.

Osy bir ósude sonday-aq energiya kózderi, auyl sharuashylyghy ónimderi jәne jenil ónerkәsip tauarlary esebinen jana naryqtargha birtindep shyghudyng arqasynda keneye týsken eksport eleuli ról atqarady.

Halyqaralyq investorlardyng mýddesi Ózbekstannyng jahandyq qarjy naryqtaryna belsendi shyghuyna da baylanysty. Egemendi euroobligasiyalardy shygharu, iri aktivterdi jekeshelendiru josparlary jәne ashyqtyq standarttaryn arttyrugha dayyn ekendigi Tashkentting әlemdik qarjy jýiesine kiriguge degen úmtylysynyng belgisi bolyp tabylady.

Búl rette memlekettik sektor búrynghysynsha ekonomikanyng negizgi salalarynda ýstem, qarjy instituttary belsendi damuda jәne el ishinde kapitaldy tiyimdi qayta bóle bilude.

Ózbekstannyng investisiyalyq ahualy da tang qaldyrady. Bir jaghynan, 38 millionnan astam halqy bar memleketting demografiyalyq әleueti, jas enbek naryghy jәne ósip kele jatqan ishki súranys óndiris pen qyzmet kórsetudi damytu ýshin qolayly negiz jasaydy. Ekinshi jaghynan - investorlar korporativtik basqaru qiyndyqtaryn onay enseredi. Songhy jyldary elding sot jýiesi menshik qúqyghy salasyndaghy zang búzushylyqtargha yqylas tanyta den qoya bastady. Álemde jәne ónirde Ózbekstandy әleueti joghary jәne tәuekeli az naryq retinde qabyldau qalyptasuda, búl tayau shetelderden kapital men investisiyalardyng jappay keluine sebepshi bolady.

Ózbekstannyng aldynda jana maqsattar túr. Reformalardy institusionaldyq ólsheu erekshe nazar audarugha layyq. Ekonomikalyq yryqtandyrudyng ózi qúqyqtyq jәne retteushi tetikterdi qatarlas nyghaytusyz túraqty damugha kepildik bermeydi. Ózbekstan Ýkimeti retteushilerding tәuelsizdigin arttyrugha, qarjylyq eseptilikti birizdendiruge, sot jýiesin damytugha jәne biznes ýshin tranzaksiyalyq shyghyndardy azaytugha baghyt nyq qadam ústandy. Ázirge búl elementter onsha-múnsha qolgha alynbaghan kýiinde qalyp otyr. Ekonomikalyq ósu kóbinese túraqty naryqtyq ekojýiege emes, әkimshilik sheshimderge jәne syrtqy súranysqa sýienedi.

Ózbekstan ózining manyzdy serpindi kezeninde túr. Ekonomika ósu, beyimdelu jәne syrtqy resurstardy tartu qabiletin kórsetti, alayda odan әri damu reformalardy ornyqty institusionaldyq jýiege ainaldyrudyng mýmkin boluyna baylanysty bolmaq.

Syrtqy ekonomikalyq jәne geosayasy kontekst elding damu traektoriyasyna da eleuli әser etedi, óitkeni Ózbekstan iri syrtqy oiynshylardyng mýddeleri araqatynasyn tendestiruge mәjbýr: Qytay onyng negizgi sauda-ekonomikalyq seriktesterining biri bolyp qala beredi, Resey eksport pen enbek migrasiyasynda manyzdy rólin saqtaydy, al AQSh pen Euroodaq ekonomikalyq yntymaqtastyq pen investisiyalargha qyzyghushylyqty arttyrady.

Múnday kóp vektorlyq syrtqy baylanystardy әrtaraptandyrugha mýmkindik beredi, biraq sonymen birge strategiyalyq josparlaudy qiyndatady jәne ekonomikalyq sayasattyng iykemdiligine qoyylatyn talaptardy arttyrady. Qarjy sektory reformalargha qaramastan, jedeldetilgen janghyrtu men innovasiyalyq damu ýshin qajetti auqymda úzaq merzimdi nesiyeleuge qoljetimdilikti qamtamasyz ete almay otyr.

Barsha sózding týiini Ózbekstan manyzdy beles kezeninde túr. Ekonomika ósu, beyimdelu jәne syrtqy resurstardy tartu qabiletin kórsetti, alayda odan әri damu reformalardy ornyqty institusionaldyq jýiege ainaldyrudyng mýmkin boluyna baylanysty bolyp keledi.

kshi taldau ortalyqtarynyn, әlemdik BAQ-tyn, halyqaralyq investorlar men taldaushylardyng jiti nazaryna ilikti.

Ekonomikalyq jәne institusionaldyq sipattaghy auqymdy reformalardy iske qosa otyryp, búl el aitarlyqtay ósu qarqynyn jәne kapitaldyng túraqty aghynyn kórsetip otyr.

Ózbekstannyng qazirgi ekonomikalyq traektoriyasynyng irgetasy 2017 jyly sayasy baghyt ózgergennen keyin, reformator preziydent Shavkat Mirziyyoev túlghasyndaghy elding jana basshylyghy jabyq jәne әkimshilik basqarylatyn ýlgiden neghúrlym ashyq jәne naryqtyq ýlgige qaray auqymdy búrylys jasau bastamasyn kótergen kezde qalanghan bolatyn. Valutalyq shekteuler yryqtandyryldy, sheteldik investorlardyng ishki naryqqa qoljetimdiligi jenildetildi, memlekettik kәsiporyndardy jekeshelendiru jәne qayta qúrylymdau prosesteri iske qosyldy, biznes ýshin әkimshilik kedergiler tómendetildi. Búl qadamdar Ózbekstannyng biznes kelbetin tez ózgertip, ony «jabyq memleketten» Ortalyq Aziyanyng eng perspektivaly naryqtarynyng birine ainaldyrdy.

Ekonomikalyq jәne institusionaldyq sipattaghy auqymdy reformalardy iske qosa otyryp, Ózbekstan aitarlyqtay ósu qarqynyn jәne kapitaldyng túraqty aghynyn kórsetip otyr

Makroekonomikalyq kórsetkishter de búl ilgerileudi rastaydy. Halyqaralyq qarjy instituttarynyng baghalauy boyynsha 2025 jyly Ózbekstannyng jalpy ishki ónimi 145 milliard AQSh dollarynan asty, al ósu qarqyny әlemdik ortasha dengeyden joghary kýiinde qalyp otyr.

Ózbek ekonomikasy syrtqy kýizelisterge tózimdiligin kórsetip, inflyasiya basqarylatyn shekte saqtalyp otyr, al altyn-valuta qorlary rekordtyq 61,2 milliard dollargha jetti, qarjy buferin qalyptastyryp, jahandyq naryqtardyng auytquyna qarsy óz osaldyghyn tómendetti.

Osy bir ósude sonday-aq energiya kózderi, auyl sharuashylyghy ónimderi jәne jenil ónerkәsip tauarlary esebinen jana naryqtargha birtindep shyghudyng arqasynda keneye týsken eksport eleuli ról atqarady.

Halyqaralyq investorlardyng mýddesi Ózbekstannyng jahandyq qarjy naryqtaryna belsendi shyghuyna da baylanysty. Egemendi euroobligasiyalardy shygharu, iri aktivterdi jekeshelendiru josparlary jәne ashyqtyq standarttaryn arttyrugha dayyn ekendigi Tashkentting әlemdik qarjy jýiesine kiriguge degen úmtylysynyng belgisi bolyp tabylady.

Búl rette memlekettik sektor búrynghysynsha ekonomikanyng negizgi salalarynda ýstem, qarjy instituttary belsendi damuda jәne el ishinde kapitaldy tiyimdi qayta bóle bilude.

Ózbekstannyng investisiyalyq ahualy da tang qaldyrady. Bir jaghynan, 38 millionnan astam halqy bar memleketting demografiyalyq әleueti, jas enbek naryghy jәne ósip kele jatqan ishki súranys óndiris pen qyzmet kórsetudi damytu ýshin qolayly negiz jasaydy. Ekinshi jaghynan - investorlar korporativtik basqaru qiyndyqtaryn onay enseredi. Songhy jyldary elding sot jýiesi menshik qúqyghy salasyndaghy zang búzushylyqtargha yqylas tanyta den qoya bastady. Álemde jәne ónirde Ózbekstandy әleueti joghary jәne tәuekeli az naryq retinde qabyldau qalyptasuda, búl tayau shetelderden kapital men investisiyalardyng jappay keluine sebepshi bolady.

Ózbekstannyng aldynda jana maqsattar túr. Reformalardy institusionaldyq ólsheu erekshe nazar audarugha layyq. Ekonomikalyq yryqtandyrudyng ózi qúqyqtyq jәne retteushi tetikterdi qatarlas nyghaytusyz túraqty damugha kepildik bermeydi. Ózbekstan Ýkimeti retteushilerding tәuelsizdigin arttyrugha, qarjylyq eseptilikti birizdendiruge, sot jýiesin damytugha jәne biznes ýshin tranzaksiyalyq shyghyndardy azaytugha baghyt nyq qadam ústandy. Ázirge búl elementter onsha-múnsha qolgha alynbaghan kýiinde qalyp otyr. Ekonomikalyq ósu kóbinese túraqty naryqtyq ekojýiege emes, әkimshilik sheshimderge jәne syrtqy súranysqa sýienedi.

Ózbekstan ózining manyzdy serpindi kezeninde túr. Ekonomika ósu, beyimdelu jәne syrtqy resurstardy tartu qabiletin kórsetti, alayda odan әri damu reformalardy ornyqty institusionaldyq jýiege ainaldyrudyng mýmkin boluyna baylanysty bolmaq.

Syrtqy ekonomikalyq jәne geosayasy kontekst elding damu traektoriyasyna da eleuli әser etedi, óitkeni Ózbekstan iri syrtqy oiynshylardyng mýddeleri araqatynasyn tendestiruge mәjbýr: Qytay onyng negizgi sauda-ekonomikalyq seriktesterining biri bolyp qala beredi, Resey eksport pen enbek migrasiyasynda manyzdy rólin saqtaydy, al AQSh pen Euroodaq ekonomikalyq yntymaqtastyq pen investisiyalargha qyzyghushylyqty arttyrady.

Múnday kóp vektorlyq syrtqy baylanystardy әrtaraptandyrugha mýmkindik beredi, biraq sonymen birge strategiyalyq josparlaudy qiyndatady jәne ekonomikalyq sayasattyng iykemdiligine qoyylatyn talaptardy arttyrady. Qarjy sektory reformalargha qaramastan, jedeldetilgen janghyrtu men innovasiyalyq damu ýshin qajetti auqymda úzaq merzimdi nesiyeleuge qoljetimdilikti qamtamasyz ete almay otyr.

Barsha sózding týiini Ózbekstan manyzdy beles kezeninde túr. Ekonomika ósu, beyimdelu jәne syrtqy resurstardy tartu qabiletin kórsetti, alayda odan әri damu reformalardy ornyqty institusionaldyq jýiege ainaldyrudyng mýmkin boluyna baylanysty bolyp keledi.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

46 - sóz

Shoqannyng әkesine joldaghan sәlemi

Qúltóleu Múqash 2058