Apta aldyn eldi dýr etkizgen oqigha bylay bastalghan edi: Júmyr jer betinde tirshilik etken sanaly pendeler arasynan daralanyp, kýlli jahangha esimi mәshhýr bolghan kisiler jayly aqparat beretin, aiyna bir ret baspadan shyghatyn «Júldyzdar otbasy-Anyz adam» jornalynyng osy aidaghy sany kýlli adamzat balasyna ortaq qayghy әkelgen, fashizim basshysy - Adolif Gitlerge arnaldy.

         Múnda ne túr? Kim Gitler jayly jazbay jatyr?

Iya, osynday oida edik, biraq ayaq astynan sәuirding 18-i kýni әleumettik jeli betinde jarysa jariyalanyp ketken pikirlerden song oilanyp-aq qaldyq. Sansyz pikirler tuyndatqany sol, jornaldyng Gitlerge arnaluy. Býginde «tiri Gitlerler» qaptaghan zamanda, jany jahannamgha ketken ol bayghústy nasihattau kimge kerek boldy? Jә, jarysa Gitlerdi «nasihattady» degendey, rasynda atalghan jornal Gitlerdi nasihattady ma?

         Jornal jaryqqa shyqpay túryp  osy basylymnyng bas redaktory Jarylqap Qalybay Facebook әleumettik jelisinde basylymnyng kelesi sanynda Adolif Gitler turaly jazylatyny, biraq, ol degeni Gitlerdi nasihattau emes, adamzat balasyna orasan qayghy-qasiret alyp kelgen jauyz diktator jayly tarihy shyndyqty jazu ekendigi ashyq aitylghan edi.

         Degenmen múqabadaghy Adolif Gitlerding «Anyz adam» degen ataudyng astynda beynesi beynelengenin jәne ishki bettegi maqalalardyng birining atauy «Gitler – fashist emes, úly túlgha» dep ataluy onyng ashyq nasihattaluy degen pikirge kópshilik toqtap ótipti. Degenmen, zer sala qarasanyz múqabada Gitler beynesi janyna «Adamzat qasireti» dep anyq etip jazyp qoyylghan... . Kórmes týieni de kórmes, demekshi, aqiqatty emes, qazaq jornalyn jabu niyetindegi arandatushylardyng әzirge kórgeni sol «Anyz adam» jazuy bolyp túr... .

         Ómiri asyghys jýretin Baylanys jәne aqparat agenttigimiz de: «Anyz adamnyn» mazmúnynda Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyasy men zannamasyn búzushylyq, atap aitqanda әleumettik, últtyq, rulyq, nәsildik nemese diny arazdyqty qozdyru (QR Qylmystyq kodeksining 164-baby) belgileri bar. Atalghan fakti boyynsha agenttik tiyisti sharalar qabyldauda» dep, BAQ arqyly taratypta ýlgeripti.

Aytar uәji: jurnalist Naghashybay Esmyrza «Gitler fashist emes» degen taqyryppen jariyalaghan maqalasy Gitlerdi jәne fashistik iydeologiyalardy aqtap alugha  arnalghan.

«DAUDYNG BASY, DAYRABAYDYNG SIYRY»

«Anyz adam» jurnalyn aiyptaushylarmen syngha alushylar pikiri internet gazetter men әleumettik jelilerding betinde qaptap ketken. Reseylik regnum.ru sayty «Anyz adam» jurnaly «búl materialdy Adolif Gitlerding 125 jyldyghyna arnaghan, fashistik iydeologiyany aqtap aludy kózdegen jәne Resey preziydenti Vladimir Putindi Gitlermen salystyrghan» degen pikir bildirip ótti.

Iya Putindi Gitlermen salystyrghan eken, Jirinovskiy-Limonovtardyng әreketine jauap bermegen orys aldynda, bizding jurnal ne ýshin aiypty eken? Osy orynda Bekbolat Tilekhannyng sózi oigha týsedi: «Jirinovskiy-Limonovtardyng arandatuyna ózimizding azamattardyng "týsip" qaluy kezdeysoqtyq pa, әlde arnayy joba ma? Arzan populizm asa qauipti!»

Facebook әleumettik jelisinde «Anyz adam» jurnalyndaghy Gitler turaly jariyalanghan materialdargha qarama-qayshy, týrli pikirler aityluda. Biri elimizde Gitlerdi ashyqtan ashyq nasihattaushylar jazagha tartyluy kerek degen oigha kelse, ekinshisi, Gitler nasihattalyp jatqan joq, sondyqtan da onyng kim ekendigin ashyghyraq oqyp bilgen dúrys degen pikir aitady.  

         Eng soraqysy – «Anyz adamnyn»  2011 jylghy qyrkýiek aiyndaghy sanyn «Qyzyl terror» atalghan 1930 jyldardaghy sayasy qughyn-sýrginning bas úiymdastyrushysy  Yosif Stalinge arnaghanda  bizding osy agenttigimiz lәm mim dep jaq ashpaghan edi.

         Jarylqapty qaralap jatqan qazaq jurnalisteri de az emes eken. Keshe ghana últtyng mәselesi aitylsa, ústamasy ústap qalatyn, ýnemi ýrey shaqyryp otyratyn bir portalda jariyalanghan    maqala osy sózimizge dәlel. 

         «Daudyng basy Dayrabaydyng kók siyry» demekshi,  Gitler turaly materialdar toptamasynyng  «Anyz adamda» Jenis kýni qarsanynda shyghuy da keybireulerding shymyna tiygendey, әitpese, әlemde Gitlerding sureti basylghan jornal shyqpady deysiz be? Búl da bir arandatushylyq qoy, orys tildi basylymdardyng beybit kýnde «tyrnaq astynan kir izdeui» sekildi!

 Jarylqap jazsa, eskertip jazdy...

Basylym basshysy Jarylqap Qalybay Facebook-tegi paraqshasy arqyly: kelesi jornal sany Gitlerge arnalatyndyghyn, kimde qanday úsynys bar ekendigin súraghanda, pikir qaldyrghan oqyrmandardyng keybirinen «Putinmen salystyryp jazsanyzdar» degen úsynys týsken, jauap retinde Jarylqap Qalybay: «Gitlerdi Putinmen salystyru maqsaty ýshin   jazatynyn» habarlaghan. Jarylqap Qalybaydyng búl pikiri Adolif Gitler turaly «Anyz adam» jurnalynyng sәuir aiyndaghy 8-nómirinde de qaytalanghan. «Biz ne ýshin Adolif Gitlerdi jazyp otyrmyz?» deytin alghashqy bettegi týsindirme maqalasynda ol eki sebepti kórsetedi: «Birinshi, memleket basyna, Adolif Gitler siyaqty adam kezdeysoq kelip qalghan jaghdayda, oghan ergen býkil halyqtyng orgha jyghylatynyn kórsetu ýshin, ekinshi, últshyldyq-shovinistik iydeyany qayta jalaulatyp kele jatqan Resey imperiyasynyng qazirgi biyligining asa qauipti sayasatynan qorghanu maqsatynda jazyp otyrmyz!»

         Jarylqap «Resey imperiyasynyng asa qauipti sayasaty» dep Kremliding Ukraina men Qyrymdaghy әskery әreketi men Euraziyalyq integrasiyalyq odaqtardy jedeldetu niyetin menzeydi. Aqiqaty da sol, Putin qarusyz-aq Ukrainanyng bir bóligin «basyp» alghan joq pa? Putindi syngha alu ýshin Putiynen rúqsat súralmaydy... .

«MAYDAN», «ANYZ ADAM»...

Keshe (21.04.2014 j) Almatydaghy 28 panfilovshylar sayabaghynda aughan soghysy ardagerleri úiymynyng birneshe  ókili Adolif Gitler turaly materialdar basqan «Anyz adam» jurnalyna qatysty narazylyq aksiyasyn ótkizdi.

Úiymdastyrushylar jornaldyng Gitlerge nómir arnauyn aiyptap, «Fashizmning qayta tiriluine jol joq!» degen úran ústap shyqqan. Belsendiler jornaldyng Gitlerge arnalghan nómirin órtep jiberdi.

Aksiya ótip jatqan kezde jornalda fashizmdi qoldaytyn emeurin joghyn aitpaq bolghan bir adamdy «fashizmge qarsy»  belsendiler sóiletpeuge tyrysqan. Álgi adamdy «kim ekenin anyqtau ýshin» polisiya ókilderi ústap әketken... .

Allanyng ózi saqtasyn, ózderi tútandyrghan shoq otqa ainalghan ukraindargha úqsaghanday boldy. Bizde de sol alanda qazaq jornaly byqsyp jandy, artynda bireu kýlip túrghanday... .

Botakóz Jýsip dep edi: "Anyz adam"tarihta qalady ghoy dep jýrsem, ayaq astynan taban astynda qaldy-au! "Atyng shyqpasa jer órte"dep jýrgende jurnal órtendi... Sóz-aq qoy. El bolyp, halyq bolyp әldekimderding soyylyn soqqansha, aqiqatty kóre bileyik. Keleshekten ot bolyp janatyn jornaldardy emes, ishindegi maqalalary «órt» bolyp janatyn jornaldardy kóreyik. Jornal bizdiki, abyroyy da qazaqtiki, arandatushylardyng sonynan ermeyik!!!

Qojakeldi Aldanov, tәuelsiz tilshi.

Abai.kz