Beysenbi, 26 Jeltoqsan 2024
46 - sóz 6990 0 pikir 1 Qyrkýiek, 2014 saghat 18:43

Erlan Islam: Alla qalasa Qanat Álem chempiony bolady

Bar qazaqtyng maqtanyshy, bylghary qolghap sheberi, Qytaydyng 10 dýrkin chempiony, Beyjing olimpiyadasynyng qola jýldegeri, býginde múhittyng arghy betinde 18 kezdesu ótkizip bәrin jenispen ayaqtaghan Qanat Islam qalay sportqa keldi? Qanattyng algha qoyghan maqsattary qanday? Búl súraqtargha Qanat Islamnyng aghasy Erlan Islam «Qamshy» portalyna ekskluzivti súhbatynda jauap berdi. Erlan Islam Qytayda jattyqtyrushy bolyp júmys istegen, ol býginde elge kelip bapkerlik júmystaryn jalghastyruda.

Erlan Islam

-   Múndaghy el Siz turaly kóp bilmeydi, ózinizdi tanystyra ketseniz,

-  Men Qanattyng tughan aghasymyn, 1974 jyly tughanmyn. Qanattan on jastay ýlkenmin. Qanatty sýireleuimning sebebi – bizding tughan jerimizde, Altaydyng Qaba audanynda boks mektebi ashyldy. Búl mektepke Qytay qazaqtaryna alghash boksty alyp kelgen  Múrat Boshayúly jetekshilik etti. Al, sol mektepke eresekteu bolsam da  birinshi bolyp tizimdelgenderding biri men boldym, búl 1989-1990 jyldary edi. Ol kezde Qytay memleketi de sporttyng osy týrin endi ghana qolgha ala bastaghan.Ózim de 5-6 synyptan ylghy da tanerteng jýgirip, dene mashyghyn jasaudy әdetke ainaldyrghan edim. Boksqa jattyghugha barghan kezde ylghy da Qanatty ertip alyp jýrdim. Ol kezde Qanat keleshekte aty әlemge tanylghan boksshy bolady dep eshkim de oilaghan joq. Alty-aq jasar bala menimen birge jattyghugha baryp jýrdi.

-   Atajúrtqa qashan kóship keldiniz, qazir nemen ainalyp jýrsiz?

- Bizding otbasymyzdyng ústanghan joly bar. Ol meyli kim bolsa da, әrbir qazaq Qazaqstangha shamasy kelgenshe ýles qosu kerek. Kim ne bilse, qanday óner qolynan kelse sony basqa júrtqa ýiretu kerek. Men Qytayda 12 jylday jattyqtyrushy boldym. Ýkilegen ýmitimiz Qanat elge ketken son, bizding de ol jaqta qaluymyzdyng reti joq edi.  Osy túrghydan mende atajúrtqa at bayladym.Qazir Qanat siyaqty namysty joghary kóterip jýrgen, talaby bar balalardy  jattyqtyru júmystarymen ainalysudamyn.

-   Qanat  qashannan bastap bokspen kәsiby týrde ainalysa bastady?

-   Jogharyda aityp ketkenimdey, Alty-aq jasynda ózge balalar siyaqty sheshesining qoynynda jatyp almay Qanat menimen birge jattyghugha bardy, kishkentay bolsa da ózining tabandylyghyn, qaysarlyghyn kórsete bildi.  Men de bilgen әreketimdi ýiretip, bosansyp ketpeuin qadaghaladym. IYә, onyng alghashqy jattyqtyrushysymyn. Biraq onyng sportqa keluine sebepshi boldym dep aita almaymyn.

Qanattyng býgingi biyigin qalay baghalaysyz, onyng kәsipqoy boksqa ketui qanshalyqty dúrys qadam boldy, elding Qanatqa degen yqylasy kónilinizden shygha ma? Qanat babynda jýr me?

-  Qanattyng býgingi biyigining baghasyn men emes, Qanatymen maqtanyp jýrgen qazaqtar beredi. Boks sportyna kelgennen keyin, kәsipqoy bokstyng jolymen jýrmey orta joldan tastasa ol sportshygha layyq emes. Qanattyng búl jóninen qadamy dúrys. Onyng babynda jýrgeni -sharshy alanda jeniske jete bilgeni. Qanatqa qazaq eli kónil bólmedi dep aitpaymyz, sporttaghy  Bauyrjan Ospanov siyaqty aghalarymen de, Baqtiyar Artaev syndy dostarymen de qatynasy jaqsy. Qanat elge kelip azamattyq alghan tústa bәri quandy, rizashylyq bildirdi. Qanat  biyikterden kórine bilse halyqtyng yqylasy da molaya beretini anyq.

-  Kәsiby jattyqtyrushy retinde býgingi qazaq sportynyng damuyna qalay qaraysyz?

- Maghan Esik qalasy, basqa da audan ortalyqtarynan jattyqtyrushy bolugha úsynystar kelip týsti. Men eshqanday sport klubtarynda emes, óz aldyma jeke júmystar jasap jatyrmyn. Al, qazaq sportynyng býgingi damu jaghdayyna kóz jibersek keybir kelensizdikterge qarnyng ashatyny ras. Nege deseniz keyde jattyqtyrushylar arasynan qazaqsha sóileytin adam taba almay qalasyz. Mening týsinigimshe tәrbiyelenushi  meyli qay últtyng azamaty bolmasyn jattyqtyrushy oghan qazaq tilinde tәlim berui tiyis. Sonda ghana naghyz últtyq sport qalyptasady. Shyn mәnindegi qazaq elining patrioty bolmay sportshynyng jeniske jetui qiyn.

Qanattyng elge kele sala últjandylyghy kórindi, birneshe súhbattarynda elding ishi-syrtyndaghy qazaqtardyng taghdyry turasynda sóiledi, búl kózqarasqa siz ne deysiz?

-  Ol bәrimizde bar qasiyet. Qayda jýrsek te últtyng әngimesi qozghala qalsa qyzu talqygha salyp, óz oiymyzdy aityp jatamyz. Jay ghana mysal, kólikke otyrghanda jolaushylardan qazaqsha sóileudi talap etemin.

Erlan Islam

Qanattyng bolashaghynan qanday ýmit kýtesiz? Alda qanday maqsattar bar?

- Mening ýmitim Qanat  әlem chempiony boluy kerek. Alla qalasa, amandyq bolsa bolady.

Ózderiniz tuyp-ósken  Qytaydaghy qazaqtardyng taghdyry turaly ne aitasyz? Búndaghy elden ne kýtesiz?

- Ol jaqta qalaly jerdegi qazaqtyng 15 jasqa deyingi balalarynyng qazaqsha sóileytini qalmay barady. Auyldyq jerde azdap bolsyn qazaqy tәrbie bar shyghar.  Degenmen olar da ertengi kýn kórisi ýshin qytay tilinde sóileuge mәjbýr.  Ondaghy qazaqtar osy betimen qytaylansa aldaghy 25-30 jylda últtyq bolmysyn joghaltyp aluy әbden mýmkin. Búghan janymyz qynjylyp, jýregimiz auyrady. Arghy bettegi bauyrlar búl jaqqa  ertengi úrpaqtary ýshin tezdetip kelui kerek. Búndaghy elden kýtetinim – eng aldymen memlekettik qyzmette otyrghandar  qazaqsha sóilese eken, ózimizding qazaq ekenimizdi sezinsek eken deymin.

 

Súhbattasqan: Erlan Tóleubay

Qamshy.kz 

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

46 - sóz

Poeziya men prozada qatar qalam terbegen jazushy

Ahmetbek Kirshibay 1671
46 - sóz

Tiybet qalay Tәuelsizdiginen aiyryldy?

Beysenghazy Úlyqbek 2050