Búl jolghy ólen...  Áuelgi kezek osy ólendiki edi. Orayy býginge kelipti. Avtory – Ótegen Oralbayúly. Ólenning aty – Álhamdulilla, músylmanmyn. Oqyp kórelik.

Álhamdulilla, músylmanmyn,

Janymdy Jaratqangha úsynghanmyn.

Allanyng qúlymyn men,

La-iyl-Alla,

Azanmen aq tilekti úshyrghanmyn.

IYә, men músylmanmyn,

Músylmanmyn.

Búryn múny aita almay qysylghanmyn.

Ghylymy kommunizm elesine,

Eligip, ateist bop, «ysylghanmyn».

Múny aitpay ayar bolyp kergiyim be,

Senimim shyghady endi ter kýiinde.

Jaynamaz jatty ýiimde jasyrynyp,

Qúran da «qúryptauly» tórgi ýiimde.

Qiyalmen talay jerden asatynbyz,

Attaudan ala jipten qashatynbyz.

Ákemiz namaz oqyp túrghan kezde,

Ayaqty úshynan biz basatynbyz.

Kýn jyljyp,

Uaqyt ótip, jyraqtar kýn,

Sol kýnge ólenimmen syr aqtardym.

«Ghylymy kommunizm» synaghynda,

«Qúdaygha senemin» dep, qúlap qaldym.

Túrmaytyn osy pәnge kónil senip,

Jyr bolyp jyraqtatty jebir-jerik.

«Sen búlay kommunizmge

Jete almaysyn»,

Dep edi Shәripúly Ómirserik.

Shynymen jete almadym búl eleske,

Jete almau sol kezdegi múng emes pe?

Auyly kommunizmning alys tartty,

Oqysta qúlaghanym týsedi eske.

Sol eles tarih shanyn jamylypty,

Jaratqan jalp etkizdi taghylyqty.

Jýgenin syldyrattym búl uaqyttyn,

Qúr atqa mingendeymin jaly myqty.

 «Janymdy Jaratqangha úsynghanmyn». Búl – iman. Janyn Jaratqangha úsynghan janda erik bolmaydy. Ol – pendelikten de pәk. Pende – adam. Adam – jannyng qojayyny. Alayda adamgha tәn nәrsening bәrin berushi – jan. Biz músylman dep sony týisingen jandardy aitamyz. Onsyz esh ghibadattan qayyr bolmaydy. Ókinishke qaray «Alla senderding kiyimderine emes, jýrekterine qaraydy» delinetin hadis Payghambar sýnnetine, yaghny sәlde-shapangha qarsy qoyylyp keldi de, hadisting shynayy mәni ashylmaghan kýiinde qalyp qoydy. Shyntuaytyna kelgende, kiyim – tәn de, jýrek – jan. Sondyqtan tәnin músylman kórinisimen әdeptegen jannyng músylmandyq kiyim ýlgisimen kiyindirilgen quyrshaqtan esh aiyrmashylyghy joq. Ókinishke qaray qazir әlemdik dengeyde sonday «quyrshaq músylmandar» aldynghy lekke shyqty.

 Úghynyqtylyq ýshin aitayyq. Din ghúlamalary músylmandardy ýsh topqa bólip qarastyrady. Birinshi – jany músylmandar, ekinshi – tәni músylmandar, ýshinshi – jany da, tәni de músylmandar. Birinshi topqa «Janyn Jaratqangha úsynghandardy» jatqyzugha bolady. Ekinshi toptaghylar, syrtqy kórinisine ghana mәn beretin «quyrshaqtar». Ýshinshi top... Ýshinshi top jyl ótken sayyn qusyrylyp keledi. Ózge úlystarda tam-túmdap qana boy kórsetedi. Ázirge tútastyghyn saqtap túrghan tek qazaqtar. IYә, ýshinshi toptyng iyesi – qazaqtar. Bir qaraghanda bizding býgingi zamanauilanynqyrap ketken keypimiz músylmandyq auyldan alshaqqa qonghanday әser qaldyrady. Alayda onyng ózindik sebepteri bar.

 Jan – bizding Alladan alghan amanatymyz. Tәn – amanatty saqtaushy oryn. Adam – sol amanatty iyelenushi. Eger әlgi amanat bolmasa adam ózdiginen kirpigin de qimyldata almaydy. Jaraydy. Bar ómiring ghibadatpen-aq ótsin. Biraq odan qayyr joq. Sebebi, kýnaharsyn. Amanatty ózim dep bilesin. Ol, yaghni, amanat, Saghan, yaghny «Menge» ainaldy. Menning shyn aty – pende.

 Endi myna bir jaytqa mәn bereyik. Bir jaqta bar ómirin ghibadatpen ótkizgen Sen túrsyn. «Sendi» diny ústanymy bizden joghary siyaqty kórinetin barlyq músylman elderi dep te qabyldaugha bolady. Al ekinshi jaqta «Janyn Jaratqangha úsynghan» qazaqtar túr. Qazaq – ólmey túryp-aq amanatty IYesine qaytarghan jalghyz el. Bayybyna barsaq, IYesine qaytarylghan jannyng endigi iyesi – Alla. Sonda birinshi jaq kimmen teketiresip túrghanyn bile me?! Bilmeydi. Ókinishke qaray ony biz de tolyqtay úghyna qoymaymyz. Ázirge bizdi saqtap túrghan nәrse – quyrshaq músylmangha ainalyp ketpeymin be degen qorqynysh.

 Áli bir jol ólenning sonynda jýrmiz. Bir jol óleng – aqynnyng músylmangha bergen anyqtamasy. Osy bir jol óleng ózderin músylmandyq ólshem dengeyine kótergen qanshama elderding diny ústanymynan biyik túr. «Ala jipti attaudan qashu», «Ákemiz namaz oqyp túrghan kezde ayaqtyng úshymen basu» - barsha qazaqqa tәn minez. Al ol – imannyng kórinisi. Onday «kórinister» ólenning ón boyynda túnyp túr.

 «Qúdaygha senemin» dep «Ghylymy kommunizm synynan qúlap qalghan» aqyngha ústazy «Sen búlay kommunizmge jete almaysyn» dep nalidy. Búl jerde de iman men imansyzdyq teketiresi kórinis beredi. Kommunizm  jәne Alla. Sonshama әspettelgen kommunizmge qadam bastyrmay túrghan quat – Allagha degen senim. Sol senim bizdi kommunizm tabaldyryghynan attatpady. Al dinsizder... IYә,  olar kommunizm shuaghyn sezindi. Tipti jan dýniyesimen sonyng ishinde shomyp ómir sýrgender de boldy. Olar biylik basyndaghylar, ne úry-qarylar emes, taza taqyr kedeyler. Óz iydeyasyna imanday sengen naghyz kommunister edi. Baghymyzgha qaray sol «lәzzatty» sezinbeu tek imandylargha ghana nәsip boldy. Ras, imandylarda da sezim boldy. Ol sezim kommunizmning shynayy bolmysy edi. Imandylar aqiqatty, yaghny kommunizmnen jannatty kóre bildi. Ony úghynu ýshin «Janyndy Jaratqangha úsynsan» jetip jatyr. Mening Ótegen agham solay deydi.

          «Jaly myqty qúr atynyz» Sizdi tabys biyigine kótersin, agha! 

Qúdiyar Bilәl

Abai.kz