SÁKEN TURALY JANA SPEKTAKL
Qazaq kenestik әdebiyetinde ózindik orny bar aqyn, jazushy, dramaturg, kósemsózshi Sәken Seyfullinning ómir joly men shygharmashylyq qúpiya әlemin әr qyrynan alyp, zerttep-zerdeleushiler barshylyq. Tipti Sәken shygharmalaryn taldap, arnayy monografiyalar jazghan E. Ysmaylov, S. Qirabaev, T. Kәkishevterding enbegi erekshe atap ótuge túrarlyq.
Dauylpaz jyrshy, Kenestik kezendegi qyzyl súnqar atanghan aqyn beynesi qazaq dramaturgiyasynda da birneshe ret somdalghan. Aytalyq, S. Múqanovtyng dramasy óz kezinde sahnalanyp, erekshe ataldy da.
Al, endi jana dәuirde S. Seyfullinge basqasha kózqaraspen qarap, onyng qúpiya-syrlaryn ózgeshe әdispen jetkizuge talpynghan tuyndy – “Sәkenning songhy sapary” (avtory – belgili dramaturg Joltay Álmashúly) dep atalady.
Tayauda Qaraghandydaghy S. Seyfullin atyndaghy drama-sazdy teatry osy piesany sahnalady. (Rejisseri – Dunay Espaev.) 1930 jyldary Qaraghandy obkomynyng ekinshi hatshysy bolghan últjandy azamat S. Saparbekov pen S. Seyfullin arasyndaghy tartysty әngimege qúralghan búl dramada kisining jan dýniyesine barynsha boylap, ishki iyirimderin tereninen ashugha tyrysqan. 1936 jyldyng ayaghyna qaray Qaraghandygha Sәken aqyn keledi, biraq obkomnyng I-hatshysy ony qabyldaudan bas tartady. Soghan qaramastan S. Saparbekov onymen kezdesip, úzaq әngimelesip, oy bólisedi, aqynnyng ishki jan qinalysyn tyndap, ruhany kýsh beredi. Dramanyng eng ýlken janalyghy – onda Sәkenning shyn beynesin ashu ýshin ózining ainalasyndaghy adamdar arqyly sóz sabaqtalyp otyrady, syrt kóz arqyly aqyndyq-azamattyq baghasy beriledi.
– Búl janasha әdispen jazylghan barynsha tyng dramalyq tuyndy eken, – dedi spektaklige qatysqan belgili әdebiyet jәne teatr synshysy Qúlbek Ergóbek. – Maghan piesadaghy janama keyipkerler Tasjan men Úlanbek óte qatty әser qaldyrady. Búl túrghyda qoyshy-rejisser D. Espaev inimizding de izdenisi erekshe bayqalady.
Osynday oidy Parlament mәjilisining deputaty, jazushy A. Smayyl da qostap sóiledi. Ayta ketu kerek, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, dramaturg Joltay Álmashúly Júmat búghan deyin 20-gha tarta dramalyq shygharmalar jazghan. Kóptegen shygharmalary respublikanyng drama teatrlarynda songhy 10-15 jyldan beri ýzdiksiz qoyylyp keledi. Dramalyq shygharmalardyng respublikalyq jabyq bayqaularynyng ýsh dýrkin jenimpazy.
Spektakli anshlagpen ótti. Halyq óte kóp jinaldy.
Endi teatr újymy osy qoyylymdy basqa da oblystargha alyp shyghyp, kórermenderge ruhany lәzzat syilaudy josparlap otyr.
Aynúr Naymanbay,
mәdeniyettanushy.
Abay.kz