... OLAY BOLSA, ÓZGERTU KEREK
QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev ózining halyqqa Joldauyn «Núr Otan» partiyasy sayasy kenesining keneytilgen otyrysynda joldaghany QR Konstitusiyasyna qayshy degen pikir jazghan edim. Bir bauyrymyz «Ol jazghanyng dúrys emes, Konstitusiyada Preziydentting belgili bir jerde ghana Joldau arnaytyndyghy naqty belgilenbegen» dedi. Endi bir azamat «Preziydent qay kezde, qay jerde, qay uaqytta Joldau joldaymyn dese erikti. Men eshqanday zang búzushylyq kórip túrghan joqpyn» dedi. Olay bolsa, naqty talqylap kóreyik. QR Konstitusiyasynyng 5-babynyng 2-tarmaghynda «Qoghamdyq birlestikter zang aldynda birdey. Qoghamdyq birlestikter isine memleketting jәne memleket isine qoghamdyq birlestikterding zansyz aralasuyna, qoghamdyq birlestikterge memlekettik organdardyng qyzmetin jýkteuge jol berilmeydi» dep jazylyp túr.
Birinshiden,sayasy partiya da qoghamdyq úiym. «Qoghamdyq birlestikter zang aldynda birdey». Demek, búl jerde Preziydentting belgili bir partiyanyng jetekshisi boluynyng ózi barlyq partiyalardyng teng qúqyqtyghyn qamtamasyz etpeydi. Ekinshiden, «qoghamdyq birlestikter isine memleketting jәne memleket isine qoghamdyq birlestikterding zansyz aralasuyna jol berilmeydi» dep túr. Konstitusiyanyng 40-baby boyynsha Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti - memleketting basshysy. Memleket basshysynyng belgili bir partiyanyng basshysy qyzmetin atqaruy qoghamdyq birlestik isine memleketting aralasuy bolyp sanalady. Ýshinshiden, Núrsúltan Nazarbaev «Núr Otan» partiyasynyng sayasy kenesining jalpy jinalysyna, yaghny partiyanyng ishki júmysyna Memleket basshysy – Preziydent retinde qatysugha tiyis emes. Partiyanyng ishki tәrtibin retteytin jiyngha Preziydent retinde qatysuy QR Konstitusiyasynyng 5-babyna qayshy keledi. Al eger, Núrsúltan Nazarbaev «Núr Otan» partiyasynyng sayasy kenesining jalpy jinalysyna onyng tóraghasy retinde qatysqan bolsa, onda halyqqa Joldaudy sol jinalysta jasamauy kerek edi. Partiyanyng ishki tәrtibin retteytin jiynda halyqqa Joldau arnauy Konstitusiyanyng 44-babyna qayshy. Sebebi, ol bapta «Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Qazaqstan halqyna eldegi jaghday men Respublikanyng ishki jәne syrtqy sayasatynyng negizgi baghyttary turaly jyl sayyn joldau arnaydy» dep jazylyp túr. Búdan shyghatyn qorytyndy: Konstitusiyany ózgertip, «Preziydent ózining memleket basqaru qyzmetin atqaru uaqytynda qanday da bir partiya jetekshisi de bola alady» degen sóz qosu kerek. Ne bolmasa, Preziydent «Núr Otan» partiyasynyng basshylyghynan bas tartuy tiyis.
Maqsat Iliyasúly,
zanger, Qazaq Últtyq kenesi tóraghasynyng orynbasary
Abai.kz