"Mәsele sheshetin basshygha úqsamaydy"
Surette: Shәkәrim Qúdayberdiúly
Shәkәrim qajynynng osynday sózin kózim shaldy. "Qazaq әdebiyetinde" Jәnibek Álimannyng Eltay Ernazarov degen sholaqbelsendi turaly maqalasy jýr eken.
Sitat:
"Kóziqaraqty keyingi júrtqa E.Ernazarov esimi tanys. F.Goloshekinmen Qazaqstanda kishi qazan tónkerisin úiymdasyryp, qoldan ashtyq jasaushy taqyrshekening (F.G) qolshoqpary. Shalasauatty ony Resey 1927-1934 jyldary QA KSR Ortalyq atqaru komiytetining tóraghasy etip qoyghandyqtan, el arasynda «Eltay agham oqymay-aq el basqarghan» degen kekesin sóz bar. Basqasyn aitpaghanda, Ontýstik Qazaqstan oblystyq múraghatyndaghy tәrkileuge qatysty qújattyng bәrinde osy «Eltay kósemnin» qoly bar. Q.Múhamethanov «Shәkәrim» atty maqalasynda aqyn men Eltaydyng Shynghystaudaghy kezdesuin kózimen kórgen Anbay Kenesarinning (1906 jyly tughan) mynaday esteligin aitady:
Surette: Eltay Elnazarovtyng qabiri
«Osy audangha Qazaq ýkimetining bastyghy Eltay Ernazarov kelgende (1931) Shәkәrim sol kisige kirip, әngimelesip, shyghyp túrghanda kórdim. Jazdygýni bolatyn. Eltaygha arnalyp, Qarauyl ózenining jaghasyna birneshe ýy tigilgen-di. Eltay otyrghan ýidi milisiya adamdary kýzetip túrdy. Aryz aita kelgender óte kóp edi. Birqatary kiruge rúqsat ala almay, kýnúzaq tosumen boldy. Sol kýni ataqty óner iyesi, әnshi Aghashayaq retin tauyp kirip, siyrymdy qaytaryp beretin boldy dep quanyp shyqty. Basqalary aryzymyz sheshilmedi dep renjip shyghyp jatty.
Bir kezde Eltay otyrghan ýiden Shәkәrim de shyghyp kelip, túrghan halyqqa: «Maldan airylghan elding ashygha bastaghanyn aityp, tәuir-aq sóilestim. Kónbedi. Mәsele sheshetin basshygha úqsamaydy. Bosqa әure bop kirmey-aq qoyyndar», – dep atyna minip, jýrip ketti. Osy kezdesuding belgisindey mynaday óleng joldary býginge jetti:
…Qazaqtyng basshy balasyn
Sóilestim, kórip shamasyn.
Qalaysha qalap qoyghan el
Sezimsiz, oisyz shalasyn,
Týk kelmeytin qolynan?!
El múnyn onday úgha almas,
Bastyq ta bolyp túra almas.
Mansapqa ózing maqtansan,
Elinning basy qúralmas,
Adasar aiqyn jolynan…».
Býgingining sholaqbelsendilerin aina qatesiz tanyp otyrmyn...
Ne deysing endi?
Bizding býgingi basshylardyng qazaq tarihyn jek kóruining sebebi osy emes pe? Tarihty oqysa ózin kórgendey bolyp, jiyirkenedi...
Aydos Sarym, sayasattanushy