Núrsúltan Nazarbaev:

Qymbatty otandastar!

Ejelgi atamekeninen jyraqtap qalghan Sizderdi keshegi kýnge deyin ata-baba jerine qaytyp kele alamyz ba degen súraqtyng alandatyp kelgenin men jaqsy bilemin. Tughan jerding týtini de ystyq deydi halqymyz. Qandas bauyrlarymyzdy bayyrghy ata qonysyna tartu maqsatynda adam pravosy turaly elaralyq erejelerdi basshylyqqa ala otyryp, Qazaqstan Ýkimeti «Basqa respublikalardan jәne shetelderden selolyq jerlerde júmys isteuge tilek bildirushi bayyrghy últ adamdaryn Qazaqstanda qonystandyru tәrtibi men sharttary turaly» arnayy qauly qabyldady. Sondyqtan ata-mekenge kelemin deushi aghayyndargha jol ashyq. Ata-baba әruaghy aldarynyzdan jarylqasyn!

(«Egemendi Qazaqstan»

1992 jyl 1 qantar )

***

Qazaq halqynyng boyyndaghy últtyq qasiyetterining biri dalalyq kenpeyildilik, aqylgha jýgingen shydam men sabyr bolsa, sizder sol qasiyetterdi kóteru arqyly ózderiniz qazir túryp jatqan elderding sayasy túraqtylyghyna, últaralyq kelisimine óz ýlesterinizdi qosyp jýrsizder dep bilem jәne sol ýshin Sizderge aq alghysymdy aitqym keledi.

Qay jerge barsam da qazaq diasporasy tynyshtyghymyzdy aldy degen sózdi estip kórgen joqpyn. Búl da últtyq dengeydegi estiyarlyqtyng belgisi!

(«Qazaq kóshi – qazaqtyng

qauymdasuy», 174 – bet)

***

Bizding elimiz – jas, jerimiz – úlan-ghayyr, halqymyzdyng sany bolsa – kóp emes. Sondyqtan Elbasy retinde elimning bolashaghyn oilap alan­daymyn 

***

Birligi bar el ozady, birligi joq el tozady.

Búl – tarih zany.

Sondyqtan qazaqtyng birligi – eldigimizding kilti, eng basty mәselesi.

El birligi – eng asyl qasiyet.

Birlik, yntymaq, sabyrlylyq pen parasattylyq eng aldymen ózimizge – qazaqtargha kerek.

Qazaqty eshuaqytta syrttan jau alghan emes.

Qazaq әlsirese, alauyzdyqtan әlsiregen, kýsheyse, birlikten kýsheygen. Ýiding berekesi qabyrghasynyng qiiymen emes, tenining jiiymen, otbasyndaghy syilastyqpen, tatulyqpen kiredi.

Memleket te solay.

Qazaqstannyng eldigi asqan, erligi tasqan, kemel de kelisti elge ainaluyna bizden – qazaqtardan artyq mýddeli kim bar?! 

Qazaqtyng ishki tútastyghyn búzghysy keletin rushyldyq, jershildik әngimemen el birligin býldirgisi keletin kýshterding payda boluy Elbasy retinde meni alandatpay qoymaydy.

Onday jymysqy niyettilerding aiqayyna qúlaq asyp, aitaghyna ilesken jan әr atanyng shejiresin әspettep, әr jaqqa tartqanyn andamay qaluy mýmkin.

Ru men taypagha bólinu – últtyq tútastyqtan aiyryludyng óte qauipti týri. Qazaq shejiresining týpki mәnin úmytpau kerek, alyp daraqtyng bútaqtary siyaqty kýlli rulardyng týbin qua kelgende, barlyghy bir ghana úly tamyrgha – qazaq degen últqa baryp tireledi. 

Qay shejireni alyp qarasanyz da, ol qazaqtyng birligin, tútastyghyn әigileydi.

Shejire – qazaqty bólshekteytin emes, kerisinshe, biriktiretin úghym. Barsha adamzattyng Adam atadan bastalatyny siyaqty, býkil qazaqtyng shejire ataulysy Atam qazaqtan bastau alatynyn әrbir qazaq jýregining tórinde ústaugha tiyis.

Tek birlesip qana, býkil halyqtyng kýsh-jigerin biriktirip qana biz algha basa alamyz.

Birligi berekeli, tirligi merekeli, yntymaghy jarasqan elding ghana yrysy men tabysy mol bolmaq. 

(«Qazaqstan-2050» Strategiyasy

qalyptasqan memleketting jana

sayasy baghyty» atty Qazaqstan

halqyna Joldauynan)

Al, Myrzatay Joldasbekov:

...Men búrynnan aityp kele jatyrmyn. TARIHY OTANYMYZ QAZAQSTAN EKEN DEP OSYNDA ÝDERE KÓShIP KELUDI DOGhARYNDAR. Mynau Monghol jerinde otyrghan qandastarymyzdyng basym bóligi kereyler, naymandar. Ózinning ata júrtyn, shyraghym. Sen ol jerge esh jerden kóship barghan joqsyn. Ol jerde Toghyz Oghyz deytin memleket bolghan mongholdan da búryn. Ol kereylerding memleketi. Qypshaqtardyng bәri Segiz Oghyz memleketi boldy. Segiz Oghyz memleketi ol naymannyng memleketi. Búl kim – búl qazaq qúrghan memleketter. Mongholiyada bir qandasymyz 37 myng siyrym bar deydi. Biraq atamekenge kóshkim keledi deydi. Sening 7 atan, týp atang sol jerde jatqan joq pa? Kerek bolatyn bolsa Shynghys handy da monghol degen joq. Shynghys handy Han kótergen qúryltay. Qúryltay degen mongholdyng sózinde joq meninshe. Qiyat, kerey, nayman, jalayyr kótergen joq pa ony Han qylyp. NEGE KÓShESINDER DEDIM. Sol siyaqty QYTAYDAN DA ÝDERE KÓShUDING QAJETI JOQ. Altay, Ile, Tarbaghatay ol qazaqtyng jeri. Babalaryng jatqan jer. Mәselen Qytaydan ýlgi almaysyndar ma? Sol Qytay qazir Amerikadan ózderining kvartaldaryn ashyp tastady...

(http://baq.kz/kk/diaspora/1119)

P.S:

Qúrmetti oqyrman qauym, men óz tarapymnan artyq sóz qosyp, shyghyndalgham joq. Tek,  eng qúryghanda, Elbasyndy ayamadyng ghoy, Myrzeke, degim keldi.

Núrghaly Núrtay

Abai.kz