AL, MÁSLIHAT DEPUTATTARY OBLYS ÁKIMINING JÚMYSYN ONG BAGhALADY

 Ontýstik Qazaqstan oblysy oblystyq mәslihattyng kezekten tys qyrqynshy sessiyasynda oblys әkimi Asqar Myrzahmetov aghymdaghy jyldyng alghashqy 6 aiynda atqarghan júmystary jóninde esep berdi. Ónirdi damytu jolynda auqymdy ister atqarylghanyna kuә bolghan deputattar oblys әkiminin júmysyn on baghalady dep jazady «Ontýstik Qazaqstan» gazeti.

Halyq qalaulylary oblys әkimining audan, qalalargha shyghyp, jana formatta keneytilgen mәjilister ótkizip, talapty kýsheytip, júmysty jýielep, әrbir aimaqtyng damuyna erekshe nazar audaryp otyrghanyna rizashylyqtaryn bildirdi. Ónir basshysy oblysta oryndalghan qadau-qadau júmystardy aityp berdi. Rasynda da alghashqy jartyjyldyqta auyz toltyryp aitarlyqtay jetistikterge qol jetkizilgen. Negizgi kórsetkish industrialdy-innovasiyalyq damudyng qarqyny desek, jaqynda ótken jalpyúlttyq telekópir kezinde Elbasy N.Nazarbaev «Ontýstik» industrialdy aimaghyna joghary bagha berip, ony ózge oblystargha ýlgi etip kórsetti. Sondyqtan A.Myrzahmetovting bastamasymen Shymkentte «Tassay», «Badam» jәne qazaq-týrik industrialdy aimaqtary da qúryldy. «Tassay» industrialdy aimaghynda infraqúrylym jýrgizuge 800 million, qazaq-týrik aimaghynda osy maqsatqa 1,8 milliard tenge qaralypty. Jospargha sәikes budjetten bólingen 1 tengege 14-15 tenge jeke investisiya tartylady. – Oblystyng barlyq audan, qalalarynda industrialdy aimaqtar qúrylysyna 1 myng gektardan astam jer telimderi bólindi. Qazirgi tanda Týrkistan men Sozaqta osynday aimaqtar iske qosyldy. Al, Maqtaaral, Qazyghúrt, Shardara, Týlkibas, Bәidibek audandary men Kentau qalasynda jyl sonyna deyin iske kirisedi. Audan, qalalardaghy industrialdy aimaqtarda jalpy qúny 92,5 milliard tengeni qúraytyn 71 joba jýzege asyryluda. Onda 8 341 jana júmys orny ashylady. Qazir 4 joba iske qosylyp, onda 547 adam enbek etude, – dedi Asqar Isabekúly. Industrialdy aimaqtardy qúru bar da, ondaghy kәsiporyndardyng tolyq quatymen, túraqty әri nәtiyjeli júmys isteuin qamtamasyz etu óz aldyna bólek әngime. Óitkeni, jýzdegen kәsiporyn ashylghanymen, olar tolyq quatynda júmys istemese, júmys oryndarynyng sany azayyp, ekonomikalyq ósim bayaulauy mýmkin. Sol sebepti búl mәseleni oblys basshysy jeke baqylauyna alghan. Nәtiyjesi de jaman emes. Industriyalandyru kartasy boyynsha iske qosylghan 137 jobanyng 130-y jobalyq quattylyghynyng 90 –100 payyzyna shyghyp otyr. Búl kórsetkish boyynsha ónir respublikada aldynghy qatarda. Ayta keteyik, industriyalandyrudyng birinshi besjyldyghynda iske qosylghan әrbir besinshi joba Ontýstik Qazaqstan oblysynyng ýlesinde. Al, ekinshi besjyldyqtyng industriyalandyru kartasyna oblystan jalpy qúny 851 milliard tenge bolatyn 104 joba engizilgen. Onda 19 200 jana júmys orny ashylady. Onyng ishinde biylgha 36 jobany iske qosu josparlansa, qazirgi tanda 5 kәsiporyn ashylyp ýlgergen. Búl óndiris oshaqtarynda 1 270 adam júmysqa ornalasty. Osynday auqymdy isterding arqasynda ónerkәsip ónimining kólemi byltyrghy jyldyng osy kezenimen salystyrghanda 40 milliard 400 million tengege artyp, 286 millliard 100 million tengege jetken. Elbasy sayasatynyng negizgi baghyttarynyng biri – kәsipkerlikti qoldau desek, Ontýstik ónirde búl salada da tyndyrymdy tirlikter kóp. Aytalyq, «Biznesting jol kartasy – 2020» baghdarlamasy ayasynda 99 jobany qoldaugha 137,5 milliard tenge júmsalghan. Oblys әkimi Asqar Myrzahmetovting bastamasymen ashylghan «Maksimum» aimaqtyq-investisiyalyq ortalyghy da biznes ókilderine jan-jaqty qoldau kórsetip, isker azamattardyng tireui bolyp keledi. Ortalyq biylghy birinshi jartyjyldyqta jalpy qúny 2,9 milliard tengeni qúraytyn 778 jobagha qoldau kórsetip, 1 365 jana júmys ornynyng ashyluyna sebep bolypty. A.Myrzahmetovting aituynsha, oblystyng barlyq audan, qalalarynda Kәsipkerlerge qyzmet kórsetu ortalyghy men Kәsipkerlik mektepteri ashylghan. Búl ortalyqtar qazirge deyin 8,6 myng kәsipkerge qyzmet kórsetip ýlgeripti. Atap aitar bolsaq, ortalyqtardyng qyzmeti arqyly 746 kәsipker rúqsatnama qújattaryn alsa, 3 532 adam biznes jýrgizuding negizderin oqyp-ýirengen. Sonday-aq, atalghan ortalyqtardyng kómegimen 41 kәsipker 735,4 million tenge nesie aldy. Agrarlyq salada da atqarylghan júmystardyng auqymy ken. Eng aldymen auyl sharuashylyghyn memlekettik qoldaugha baghyttalghan qarjy 1,2 esege, salada óndirilgen ónim kólemi 16,4 milliard tengege artqanyn aitqan jón. Sonday-aq, 6 aida janadan 95 gektargha jylyjay salynyp, jalpy kólemi 1 myng gektardan asqanyn, al, tamshylatyp suaru әdisi qoldanylatyn egistik alqabynyng 41,4 myng gektargha jetkenin de maqtanyshpen aitugha bolady. «Sybagha», «Altyn asyq», «Qúlan» jәne ónirlik mal sharuashylyghyn damytu baghdarlamalary da oidaghyday jýzege asuda. – Oblys túrghyndarynyng әleumettik jaghdayyn jaqsartu maqsatynda ýiirgelik jer telimderining tiyimdi paydalanuyna taldau jasaldy. Nәtiyjesinde 66,4 myng gektar ýiirgelik jerding 25,6 myng gektaryna qúrylys salynyp, 38 myng gektaryna egis egilgeni, al, 2,8 myng gektary iygerilmegeni anyqtaldy. Sóitip, ýiirgelik jerlerdi tiyimdi paydalanudyng ýsh jyldyq is-shara jospary әzirlendi. Ýiirgelik jerdi tiyimdi paydalanudy yntalandyru ýshin «Maksimum» ortalyghy arqyly 6 payyzdyq ýstemeaqymen nesie berilmek. Sonymen qatar balyq sharuashylyghyn damytugha da nazar audaryp kelemiz. Naqty aitar bolsaq, balyq sharuashylyghyn damytu boyynsha 2015-2017 jyldargha arnalghan is-sharalar jospary qabyldandy. Ony jýzege asyru ýshin qarjy instituttary arqyly 27 balyq sharuashylyghyn ashugha 400 million tenge qarastyryldy. Býginge deyin 2 sharuashylyqqa 132 million tenge nesie berildi. Kәsipkerler mektebinde 70 adam osy mamandyq boyynsha oqytyldy, – dedi Asqar Isabekúly. Sessiyada oblys әkimi Asqar Myrzahmetov sәulet-qúrylys, túrghyn ýi-kommunaldyq sharuashylyq, gazdandyru, jol qúrylysy, turizm, qoghamdyq túraqtylyq, bilim, densaulyq saqtau, mәdeniyet pen sport salalarynda atqarylghan júmystardy da jan-jaqty bayandady. Múnan song oblystyq mәslihat deputattary Ábilqasym Dosbolov, Súltanbek Sýgirbaev, Qaynar Abasov jaryssózge shyghyp, oblys әkimining atqarghan júmystaryna ong bagha berdi. Sessiyany qorytyndylaghan oblystyq mәslihattyng hatshysy Qúdaybergen Erjan ónir basshysy atqarghan júmystar deputattardyng kóz aldynda jýzege asyp jatqanyna toqtalyp, qajyrly enbegi ýshin Asqar Isabekúlyna halyq pen ókiletti organnyng atynan alghys aitty.

Ábilqasym DOSBOLOV, OQO mәslihatynyng budjet jәne ekonomikanyng damuy jónindegi túraqty komissiyasynyng tóraghasy: – Juyrda bizding komissiya mýsheleri oblys kóleminde atqarylyp jatqan júmystarmen tanysu ýshin birneshe nysandy aralap qaytty. Sonyng biri – oblystyq kardiohirurgiyalyq ortalyq. Ortalyq bazasynda jýrek-qan tamyrlary aurularyna jasalyp jatqan otalar men em-domdardyng sapasy oblys әkimdigi tarapynan medisinalyq úiymdardyng materialdyq-tehnikalyq bazasyn jabdyqtaugha, jana tehnologiyalardy endiru men mamandardyng biliktiligin arttyrugha erekshe kónil bólinetinin kórsetti. Oblysta býgingi tanda medisinalyq úiymdardyng materialdyq-tehnikalyq bazasyn jabdyqtau kórsetkishi 64,5%-gha jetkizildi. Mamandardyng biliktiligin arttyrugha oblystyq budjetten 309 mln. tenge bólinip, aghymdaghy jyldyng 6 aiynda 5 623 maman bilimin jogharylatqan. Ótken jyldyng osy kezenimen salystyrghanda nәresteler ólimi 8,1 payyzgha, analar ólimining kórsetkishi 19,2 payyzgha tómendegen. Bir top deputat múnan keyin «Ontýstik» industriyalyq aimaghy men «Ontýstik» arnayy ekonomikalyq aimaqtaghy ashylyp jatqan kәsiporyndardyng júmysymen tanystyq. Industriyalyq aimaqta shyghyp jatqan týrli otandyq ónimderdi kórip, qyzyghyp, tamsanyp qayttyq. Sonday-aq, biz Tóleby audanynda bolyp, qúrylysy jýrip jatqan nysandardyng basynda boldyq. Shymkenttegi әkimshilik-iskerlik ortalyghyndaghy «Otyrar» kitaphanasynyng júmysymen tanystyq. Oblys әkimdigi qoyghan talaptardyng arqasynda býginde auyl sharuashylyghy men mal sharuashylyghy qarqyndy damyp otyr. Búl salalarda da jana tehnologiyalar, týrli janalyqtar engizilude. Múnyng bәrinde de jergilikti atqarushy biylik organdary tarapynan elding әleumettik-ekonomikalyq ahualyn jaqsartugha layyqty kónil bólingenin erekshe atap ótken jón. OQO mәslihatynyng budjet jәne ekonomikanyng damuy jónindegi túraqty komissiyasy oblys әkimi A.Myrzahmetovting alghashqy jarty jylda atqarghan júmysyn ong baghalap otyr.

Súltanbek SÝGIRBAEV, OQO mәslihatynyng auyl-aumaqtardyng damuy jәne tabighatty paydalanu jónindegi túraqty komissiyasy tóraghasynyng orynbasary: – Oblysta qay salany alsaq ta, jetistik bar. Tipti, keybir kórsetkishter boyynsha respublikada aldynghy oryndamyz. Áriyne, múnday kórsetkish ózdiginen kelmeydi. Múnyng syrtynda oblys әkimdigi mamandarynyng eren enbegi jatyr. Tapsyrma beru bar da, ony talap etu bar. Oblys býgingi jetistigine osynday talapshyldyqtyng arqasynda qol jetkizdi desek artyq bolmas. Asqar Isabekúly oblysqa әkim bolyp kelgeli jaqsy ýrdis qalyptasty, ol - audan-auyldardy aralau. El arasyna shyqqanda «osy әkim sharshamaydy eken, 45 gradus ystyqta auyl-auyldy aralap jýr» dep jýrgenderdi estidik. Múny óz basym oblys basshysynyng elge janashyrlyghy, elge bolsa eken deytin niyeti dep qabyldaymyn. Janashyrlyq osyndaydan kórinedi. Juyrda oblys әkimi Maqtaaral audanyna issaparynda ózimen birge barlyq basqarma basshylaryn erte bardy. Jiynda oblystyq әkimdik, basqarmalar tarapynan berilgen tapsyrmalardyng oryndaluy talqylandy. Sheshimin tappaghan key mәseleler boyynsha kinәli tarap anyqtalyp jatty. Búryn auyl әkimderining júmysyna audan bolmasa, oblys aralasa qoymaytyn. Búl joly oblys әkimdigi tarapynan auyl әkimderining reytingi jasalypty. Olardyng júmysy oblys, audan tarapynan berilgen tapsyrmalardyng oryndalu kórsetkishi boyynsha baghalanghan. Oghan deyin 20-30 jyl әkim bolyp istegenmen, olardyng iskerligi endi kýndelikti júmyspen ólshenedi. Býgingi talap – osy. Sonymen qatar, búryndary auyldarda jýrip jatqan qúrylysqa tek tapsyrys berushi jauapty bolatyn, qazir búl jýie de ózgerip, auyl әkimderi jogharygha kýndelikti esep berip otyrady. Óitkeni, salynghan nysannyng sapaly bolghany sol auyldyng azamattary ýshin kerek. Búl da – oblys әkimdigi tarapynan qolgha alynghan maqtaugha túrarlyq tәjiriybe. Memleket basshysy Últ josparynda kәsipqoy memlekettik apparat qúru turaly mәsele kóterdi. Meninshe, kәsipqoy memlekettik qyzmetshiler osylay qalyptasady. Auyl-aymaqtardy damytuda da ilkimdi júmystar qolgha alynghan. Barlyq salada damu bar. Oblysta alghashqy jartyjyldyqta atqarylghan júmystargha rizamyz.

Qaynar ABASOV, OQO mәslihatynyng budjet jәne ekonomikanyng damuy jónindegi túraqty komissiyasynyng mýshesi:

 – Ónirde kәsip ashyp, júmys isteuge barlyq jaghday jasalghan. Oblysta jenil jәne auyr ónerkәsipti damytu boyynsha industriyalyq aimaqtar ashylyp jatyr. Býgingi tanda respublikada 25 industriyalyq aimaq júmys istese, sonyng 19-y – Ontýstik Qazaqstan oblysynda. Múny oblys әkimining biznesti qoldauynyng nәtiyjesi dep týsinemiz. Auyl sharuashylyghyn damytu boyynsha da oblysta kóptegen ister atqaryluda. «Maksimum» aimaqtyq investisiyalyq ortalyghy arqyly auyl sharuashylyghy men mal sharuashylyghy salasynda shaghyn jәne orta kәsipkerlikpen ainalysushylargha nesie bólinip, tәjiriybe ong nәtiyje berude. Býginde Ontýstikting osy tәjiriybesi respublikagha ýlgi bolyp otyr. Kәsipkerlikti damytuda әkimshilik kedergilerdi joi maqsatynda Kәsipkerlerge qyzmet kórsetu ortalyghyn ashu da – Ontýstikting bastamasy. Kәsipkerlerding biznes-iydeyasyn qoldap, quattaghany ýshin jergilikti atqarushy biylikke kәsipkerler atynan alghysymdy bildirgim keledi.