Halyqaralyq olimpiadalyq komiytetting (HOK) Almatygha, qala berdi premierimiz bastap barghan qazaqstandyq delegasiyagha "JOQ!" deuine ne aitarymdy bilmey otyrmyn.

Áriyne, Olimpiada sekildi sport merekesining orny - bólek. Ilude bir bolatyn onday ghalamdyq sporttyq toydyng óz elinde ótkenine ne jetsin! Qazaqtyng aty әlemge tanyla týsedi, qanshama qonaq kelip, elimizdi salt-dәstýrin tany týsedi, ekonomikagha jeke investisiya jasaydy, qalang kórkeye týsedi, sport pen salauatty ómir saltynyng nasihaty janasha mazmúngha ie bolady! Otandyq jana chempiondargha jol ashylady!

Biraq, ókinishimizge oray, kez kelgen halyqaralyq dengeydegi is-sharany barsha júrt kóbine-kóp "bólingen qarjyny jeke sheneunikterding el iygiligine júmsamay, ózara bólip aluynyng taghy da bir myqty mýmkinshiligi" dep qabyldaytyny ras! EKSPO manayyndaghy qazirgi milliardtyq jymqyru jayyndaghy jaghdayat el ishindegi búl әngimeni odan sayyn qozdyryp otyr.

Onyng ýstine, tengening taghy da qúnsyzdanuy, bagha men tarifterding kýrt ósui, qarapayym qazaqstandyqtardyng ómir sýru dengeyining odan sayyn tómendeui Olimpiada sekildi ómir shyndyghy osynday qymbat jarys ótkizu ýshin jaqsy jaghday emes!

Elge qarjy jetpey jatqanda, taghy da bir toy ótkizuding ne qajeti bar? Anau AQSh-taghy azuly memlekettegi Boston degen bir qalagha jarar berekesi bar qauqarly qalanyng ózi búl bastamadan óz erkimen bas tartyp otyr emes pe?!

Sóitsek, ondaghy meriyanyng eki uәji bar eken: bir jaghynan, tiyisti saualnama jasap, meriya "qala túrghyndary óz shaharynda Olimpiada ótkizuge qarsy" ekendigin anyqtapty. Ekinshi jaghynan, qala túrghyndary búl is-sharagha jergilikti budjetten qarjy bóluge qarsy eken!

Mine, naghyz demokratiya men óz halqynyng pikirimen sanasudyng shynayy ýlgisi!

Bәlkim, onyng bir sebebi mynada jatqan shyghar: Obama Boston merin ózine shaqyryp alyp: "Sender AQSh-tyng halyqaralyq arenadaghy abyroyy men bedeline orasan zor núqsan keltirdinder! Júmystan ketesin!" dep úrysa almaydy!

Qazir ESKPO-gha qatysty talqylau kezindegidey, biylik "bәrine tiyisti dәrejede jýrgizilmegen halyqaralyq dengeydegi piar nauqany kinәli!" dep aqtalar. Sóitip jauapkershilikti óz basynan alyp qashar.

Bәlkim, baz bireuler, әzil-qaljyndy aralastyra otyryp, bar mәseleni Almaty әkimining aghylshynsha sóileuine әkep tirer. Bayqap otyrmyn, onyng shetelshe til qatqanyn syngha alushylar trollingting kókesin kórsetip jatyr.

Ár nәrseden mysqalday bolsa da bir jaqsylyq izdeytin qazaqpyz ghoy.

Óz basym, osynau halyqaralyq forumda Esimov myrzanyng qazaqsha bolmasa da, oryssha emes, «inglishsha» sóilegenin bir qadam bolsa da algha jyljyghanymyz dep oilaymyn.

Áriyne, osynday sәtte qasynda myqty tilmash túryp, memlekettik tilimizdi tórge ozdyrghanynda, qazaqtyng bir retti maqaly men Abaydyng bir auyz sózin keltirgende, shәpkemdi sheship, basymdy iyer edim ghoy...

Mening oiym bylay: ne bolsa da, Olimpiada sekildi iygi iske, onyng bizde ótu mýmkindigine qogham tarapynan osynshama teris pikir qalyptasuyna qazirgi ókimetting ózi - ózining ózimshildigi, qoghammen sanaspauy, bylyq-shylyqqa әbden salynuymen - kinәli!

Shynymdy aitsam, «olimpiadalyq obaldary» joq olardyn!

Áleumettik jeli degen zaman talabynan tughan, key kezderi,jedeldigi jaghynan resmy aqparat qúraldaryn shanyna qaptyryp ketetin bir qúdiret bar emes pe? Kesheli beri osy taqyryp ol aluan týrli keyipkeri bar keng әri «әy deytin, әjesi, qoy deytin qojasy joq» alanda meylinshe qyzu talqylanyp jatyr. Sol pikir talasynda óz basyma mýldem jaqpaghan, tipti el ýshin asa-móte ziyan bir tendensiyany bayqadym.

Onyng mәn-maghynasy – bastauynda biylik jәne onyng organdary túrghan osynau bastamanyng Kuala Lampurda bayansyz bop qaluyna jer astynan jeti qoyan tapqanday quanghan key júrttyng býtkil elge, memleketke, Qazaqstan Respublikasyna, Otanymyzgha til tiygizui! Óz basym qazaq retinde, Qazaq elining azamaty retinde, Almaty sekildi aru qalanyng túrghyny retinde múnday әsireshilikpen kelise almaymyn!

Ókimettin, onyng jeke instituttary men ókilderin synaugha әrkimning konstitusiyalyq qaqy bar. Biraq «Otan» men «ókimet» degen bolmysy men jaratylysy, maghynasy men maqsaty mýldem bólek eki nәrseni shatastyrudyng keregi joq! Ekeui - eki týrli týsinik. Keybireuler tipti tútas bir memleketke til tiygizuden, jalpylama synynan rahat tauyp jatqan sekildi! Jәne de osy eki úghymdy әdeyilep shatastyryp jatqan siyaqty kórinedi maghan.

Onday antiymemlekettik, antiotandyq, antipatriottyq, týbi - antiqazaqtyq sózder men kýshterge býkil qogham bop qarsylyq bildiruimiz kerek dep oilaymyn! Óitkeni, Olimpiada da, ony layyqty ótkizuge tiyis sheneunikter de – keledi de ketedi, al Otan – kiyeli de mәngi, oghan til tiygizuge bolmaydy! Biylikti synaghyng kelse, syna, biraq  jalpy júrtty, elindi qadirle! Áytpese, patriottyghyng qayda?

Jalpy osy tezis biylikting ózi aityp jýrgen jalpyúlttyq patriotizmdi qalyptastyru túghyrnamasynyng eng basty ústyny boluy kerek!

Uaqyt óter, zaman men biylik ózgerer, qoghamnyng da jaghdayy jaqsarar, sol kezde toy-tomalaqtan tәjiriybesi telegey qazaghym Olimpiadany qalay ótkizu kerek ekenin basqa júrtqa kórsete jatar...

Ámirjan Qosanov.

Abai.kz