حالىقارالىق وليمپيادالىق كوميتەتتىڭ (حوك) الماتىعا، قالا بەردى پرەمەرىمىز باستاپ بارعان قازاقستاندىق دەلەگاتسياعا "جوق!" دەۋىنە نە ايتارىمدى بىلمەي وتىرمىن.

ارينە، وليمپيادا سەكىلدى سپورت مەرەكەسىنىڭ ورنى - بولەك. ىلۋدە ءبىر بولاتىن ونداي عالامدىق سپورتتىق تويدىڭ ءوز ەلىڭدە وتكەنىنە نە جەتسىن! قازاقتىڭ اتى الەمگە تانىلا تۇسەدى، قانشاما قوناق كەلىپ، ەلىمىزدى سالت-ءداستۇرىن تاني تۇسەدى، ەكونوميكاعا جەكە ينۆەستيتسيا جاسايدى، قالاڭ كوركەيە تۇسەدى، سپورت پەن سالاۋاتتى ءومىر سالتىنىڭ ناسيحاتى جاڭاشا مازمۇنعا يە بولادى! وتاندىق جاڭا چەمپيوندارعا جول اشىلادى!

بىراق، وكىنىشىمىزگە وراي، كەز كەلگەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارانى بارشا جۇرت كوبىنە-كوپ "بولىنگەن قارجىنى جەكە شەنەۋنىكتەردىڭ ەل يگىلىگىنە جۇمساماي، ءوزارا ءبولىپ الۋىنىڭ تاعى دا ءبىر مىقتى مۇمكىنشىلىگى" دەپ قابىلدايتىنى راس! ەكسپو ماڭايىنداعى قازىرگى ميللياردتىق جىمقىرۋ جايىنداعى جاعدايات ەل ىشىندەگى بۇل اڭگىمەنى ودان سايىن قوزدىرىپ وتىر.

ونىڭ ۇستىنە، تەڭگەنىڭ تاعى دا قۇنسىزدانۋى، باعا مەن تاريفتەردىڭ كۇرت ءوسۋى، قاراپايىم قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىنىڭ ودان سايىن تومەندەۋى وليمپيادا سەكىلدى ءومىر شىندىعى وسىنداي قىمبات جارىس وتكىزۋ ءۇشىن جاقسى جاعداي ەمەس!

ەلگە قارجى جەتپەي جاتقاندا، تاعى دا ءبىر توي وتكىزۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ اناۋ اقش-تاعى ازۋلى مەملەكەتتەگى بوستون دەگەن ءبىر قالاعا جارار بەرەكەسى بار قاۋقارلى قالانىڭ ءوزى بۇل باستامادان ءوز ەركىمەن باس تارتىپ وتىر ەمەس پە؟!

سويتسەك، ونداعى مەريانىڭ ەكى ءۋاجى بار ەكەن: ءبىر جاعىنان، ءتيىستى ساۋالناما جاساپ، مەريا "قالا تۇرعىندارى ءوز شاھارىندا وليمپيادا وتكىزۋگە قارسى" ەكەندىگىن انىقتاپتى. ەكىنشى جاعىنان، قالا تۇرعىندارى بۇل ءىس-شاراعا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قارجى بولۋگە قارسى ەكەن!

مىنە، ناعىز دەموكراتيا مەن ءوز حالقىنىڭ پىكىرىمەن ساناسۋدىڭ شىنايى ۇلگىسى!

بالكىم، ونىڭ ءبىر سەبەبى مىنادا جاتقان شىعار: وباما بوستون مەرىن وزىنە شاقىرىپ الىپ: "سەندەر اقش-تىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ابىرويى مەن بەدەلىنە وراسان زور نۇقسان كەلتىردىڭدەر! جۇمىستان كەتەسىڭ!" دەپ ۇرىسا المايدى!

قازىر ەسكپو-عا قاتىستى تالقىلاۋ كەزىندەگىدەي، بيلىك "بارىنە ءتيىستى دارەجەدە جۇرگىزىلمەگەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى پيار ناۋقانى كىنالى!" دەپ اقتالار. ءسويتىپ جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز باسىنان الىپ قاشار.

بالكىم، باز بىرەۋلەر، ءازىل-قالجىڭدى ارالاستىرا وتىرىپ، بار ماسەلەنى الماتى اكىمىنىڭ اعىلشىنشا سويلەۋىنە اكەپ تىرەر. بايقاپ وتىرمىن، ونىڭ شەتەلشە ءتىل قاتقانىن سىنعا الۋشىلار تروللينگتىڭ كوكەسىن كورسەتىپ جاتىر.

ءار نارسەدەن مىسقالداي بولسا دا ءبىر جاقسىلىق ىزدەيتىن قازاقپىز عوي.

ءوز باسىم، وسىناۋ حالىقارالىق فورۋمدا ەسىموۆ مىرزانىڭ قازاقشا بولماسا دا، ورىسشا ەمەس، «ينگليششا» سويلەگەنىن ءبىر قادام بولسا دا العا جىلجىعانىمىز دەپ ويلايمىن.

ارينە، وسىنداي ساتتە قاسىندا مىقتى ءتىلماش تۇرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدى تورگە وزدىرعانىندا، قازاقتىڭ ءبىر رەتتى ماقالى مەن ابايدىڭ ءبىر اۋىز ءسوزىن كەلتىرگەندە، شاپكەمدى شەشىپ، باسىمدى يەر ەدىم عوي...

مەنىڭ ويىم بىلاي: نە بولسا دا، وليمپيادا سەكىلدى يگى ىسكە، ونىڭ بىزدە ءوتۋ مۇمكىندىگىنە قوعام تاراپىنان وسىنشاما تەرىس پىكىر قالىپتاسۋىنا قازىرگى وكىمەتتىڭ ءوزى - ءوزىنىڭ وزىمشىلدىگى، قوعاممەن ساناسپاۋى، بىلىق-شىلىققا ابدەن سالىنۋىمەن - كىنالى!

شىنىمدى ايتسام، «وليمپيادالىق وبالدارى» جوق ولاردىڭ!

الەۋمەتتىك جەلى دەگەن زامان تالابىنان تۋعان، كەي كەزدەرى،جەدەلدىگى جاعىنان رەسمي اقپارات قۇرالدارىن شاڭىنا قاپتىرىپ كەتەتىن ءبىر قۇدىرەت بار ەمەس پە؟ كەشەلى بەرى وسى تاقىرىپ ول الۋان ءتۇرلى كەيىپكەرى بار كەڭ ءارى ء«اي دەيتىن، اجەسى، قوي دەيتىن قوجاسى جوق» الاڭدا مەيلىنشە قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. سول پىكىر تالاسىندا ءوز باسىما مۇلدەم جاقپاعان، ءتىپتى ەل ءۇشىن اسا-موتە زيان ءبىر تەندەنتسيانى بايقادىم.

ونىڭ ءمان-ماعىناسى – باستاۋىندا بيلىك جانە ونىڭ ورگاندارى تۇرعان وسىناۋ باستامانىڭ كۋالا لامپۋردا بايانسىز بوپ قالۋىنا جەر استىنان جەتى قويان تاپقانداي قۋانعان كەي جۇرتتىڭ بۇتكىل ەلگە، مەملەكەتكە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا، وتانىمىزعا ءتىل تيگىزۋى! ءوز باسىم قازاق رەتىندە، قازاق ەلىنىڭ ازاماتى رەتىندە، الماتى سەكىلدى ارۋ قالانىڭ تۇرعىنى رەتىندە مۇنداي اسىرەشىلىكپەن كەلىسە المايمىن!

وكىمەتتىڭ، ونىڭ جەكە ينستيتۋتتارى مەن وكىلدەرىن سىناۋعا اركىمنىڭ كونستيتۋتسيالىق قاقى بار. بىراق «وتان» مەن «وكىمەت» دەگەن بولمىسى مەن جاراتىلىسى، ماعىناسى مەن ماقساتى مۇلدەم بولەك ەكى نارسەنى شاتاستىرۋدىڭ كەرەگى جوق! ەكەۋى - ەكى ءتۇرلى تۇسىنىك. كەيبىرەۋلەر ءتىپتى تۇتاس ءبىر مەملەكەتكە ءتىل تيگىزۋدەن، جالپىلاما سىنىنان راحات تاۋىپ جاتقان سەكىلدى! جانە دە وسى ەكى ۇعىمدى ادەيىلەپ شاتاستىرىپ جاتقان سياقتى كورىنەدى ماعان.

ونداي انتيمەملەكەتتىك، انتيوتاندىق، انتيپاتريوتتىق، ءتۇبى - انتيقازاقتىق سوزدەر مەن كۇشتەرگە بۇكىل قوعام بوپ قارسىلىق ءبىلدىرۋىمىز كەرەك دەپ ويلايمىن! ويتكەنى، وليمپيادا دا، ونى لايىقتى وتكىزۋگە ءتيىس شەنەۋنىكتەر دە – كەلەدى دە كەتەدى، ال وتان – كيەلى دە ماڭگى، وعان ءتىل تيگىزۋگە بولمايدى! بيلىكتى سىناعىڭ كەلسە، سىنا، بىراق  جالپى جۇرتتى، ەلىڭدى قادىرلە! ايتپەسە، پاتريوتتىعىڭ قايدا؟

جالپى وسى تەزيس بيلىكتىڭ ءوزى ايتىپ جۇرگەن جالپىۇلتتىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ تۇعىرناماسىنىڭ ەڭ باستى ۇستىنى بولۋى كەرەك!

ۋاقىت وتەر، زامان مەن بيلىك وزگەرەر، قوعامنىڭ دا جاعدايى جاقسارار، سول كەزدە توي-تومالاقتان تاجىريبەسى تەلەگەي قازاعىم وليمپيادانى قالاي وتكىزۋ كەرەك ەكەنىن باسقا جۇرتقا كورسەتە جاتار...

ءامىرجان قوسانوۆ.

Abai.kz