BALQASh KÓLI TARTYLUY MÝMKIN BE?
Balqash kólining suy tartylyp ketui mýmkin degen qauip bar, dep esepteydi Balqash-Alakól basseyndik kenes hatshysy Anara Tileulesova.
«Qazir Balqash kólining belgisi dep atalatyn meje 342,2, ol qalypty jaghday, biraq ertenderi qajet kólemde su berilmeytin bolsa, ol tómendep ketui mýmkin. Búl jerde problema tuyndaydy. Byltyr Balqash dengeyi jarty metrge týsken, ol degeniniz 18 mlrd tekshe metr su degen sóz», deydi Tileulesova Balqash-Alakól basseyndik kenesting 20-shy otyrysynyng dәlizderinde.
Onyng aituynsha, ýshinshi jyl qatarynan Ilemen az su qúiyluda, al Ile Balqashtyng 80% suyn qúyady.
«Norma boyynsha qúiylatyn su kólemi sekundyna 700 tekshe metr boluy kerek, al býginderi ol 400 tekshe metr, yaghni, normadan eki esedey az. Onyng ýstine Qapshaghay su qoymasyndaghy su kólemi 15 tekshe kilometr, qys boyyna aqqan su kólemi tym tómen bolghany sonshama, biz ol sudy jinay almadyq. Ilening tómengi saghasy men Balqashtyng sugha toluy Qapshaghaygha bayldanysty», dedi Tileulesova.
Sonday-aq, sarapshy Balqashtaghy su sapasyna nazar audara kelip, «bizde sarqyndy su óte kóp» dep atap ótti.«Sudyng sapasyn naqty kórsetetin eleuli zerthanalar boluy kerek», dep esepteydi ol.
Balqashty sumen toltyru joldaryn sarapshy, qolda bar resurstardy tiyimdi paydalanu jәne zannamany saqtauda dep biledi. «Su kodeksining 103-shi babynda barlyq kәsiporyndar ainalmaly su paydalanu jýiesin engizui kerek dep aitylghan. Demek paydalanylghan sudy tazartu qondyrghylarynan ótkizip, tehnikalyq múqtajdyqtargha qayta paydalanu, al tabighy su kózderinen sudy tek nәpaqa retinde alyp otyru kerek. Sol kodeksting 86-shy babynda әr kәsiporyn әr bes jylda ónim birligine su paydalanudyng jeke normasyn dayyndap otyruy kerektigi anyq kórsetilgen. Shartty týrde alsaq, 1 kg nan pisiruge 1 litr su kerek. Ol óndiristi su ýnemdeytin jana tehnologiyalar engizu ýshin kerek», dedi sarapshy.
Onyng aituynsha, su paydalanushylar ol normalardy saqtamaydy, al zandy búzghandary ýshin jauapkershilik tiyimsiz bolyp otyr.
«Ayqyn» gazeti