Jazushy Tynymbay Núrmaghambetovke telefon shaldyq. Áldenege nazaly adamnyng dauysyn estidik. Kóp nәrsege kónili tolmaytyny bayqaldy. Tipti, ózining kitaby turaly aitqanymyzdy da tyndaghysy kelmedi. «Myna zamanda jazushy kimge kerek?»

Búl sózdi Tynymbay Núrmaghambetov aitsa, basqamyz qaytemiz? Týrli saualnamalarda ol myqty jazushylar qatarynda atalyp jýr. Janasha oilaytyn jazushylar ony tizimnen tastamaydy. Auqatty adamdardy qaydam, sauqatty qalamgerler arasynda: «Tynymbaydy oqydyng ba?»  – degen saual ózimizge talay qoyyldy.

Sóitken jazushy óz kitaby turaly әngimelesuge qúlyqty emes. Telefon jelisining arghy basynan týnile sóiledi. «Kim oqidy, qajeti qansha?» degen sóz jýregimizge bizdey qadaldy. Biraz uaqytqa deyin Tynymbay taqyrybyna bettey almay jýrdik. Alayda, ol bizge bәribir maza bermedi. Tynymbay Núrmaghambetovting «Aughandyq qústar» atty  kitabyn taldaugha Tólen Ábdikúly men Amangeldi Kenshilikúlyn shaqyrdyq.

 Jýsipbek Qorghasbek: Tynymbay Núrmaghambetov keshegi sosrealizmning qúrsauynan shygha almay jýrgen zamannyng ózinde alghan taqyryby da, jazu stiyli de, barlyghy ózgeshe, janasha jazushy boldy. Sol kezde Tynymbay Núrmaghambetov qana emes, Dulat Isabekovting «Qarghyn» romanyn biz ózgeshe dengeyde, ózgeshe baghytta jazylghan janalyghy bar shygharma retinde qabyldadyq. Sodan keyin qoldan-qolgha ótkizip oqyghan «Ong qoldyn» ózi bizge tosyn dýnie boldy. Basqa bir týsinikte jazylghan sheteldik әdeby shygharma siyaqty elestedi. Odan keyin osy baghytta Múhtar Maghauin jaza bastady. Tynymbay agha bar, Dulat agha bar, siz bar, Kenes zamanynan keyin ghana «kózimizdi ashtyryp, júmdyrghan» modernistik baghytqa qalay kelip qaldynyzdar? Mysal ýshin aitayyq, poeziyany týsinuge bolady. Maghjandar boldy búl baghytta. Al endi búl prozagha qalay kelip qaldy?

Tólen Ábdikúly: Men ózi әr jerde Sovet әdebiyetin joqqa shygharyp jýrem. Sebebi, sovet әdebiyeti degenimiz – sovettik shyndyq. Sovettik shyndyqtyng aitary belgili, «sovet ókimetining túsynda qazaq halqy baqytty boldy». «Elmen birge Sovet ókime-tin ornatysty, shat-shadyman ómir sýrdi». «Keremet mәdeniyetke jetti»… Biraq, onyng bәri shyndyqqa jatpaydy. Qazaq halqy barlyq qasiretin sovet ókimeti kezinde kórdi. Al, sovet әdebiyeti sony kórsete almady. Sol sebepti men ony joqqa shygharam. Biraq sol kezde shyqqan shygharmalardyng bәrin birdey sovettik әdebiyetke nemese sosrealizmge jatqyzugha bolmaydy. Ol kezde de әlemdik әdebiyetting ýlgisimen jazylghan shygharmalar boldy. Múhtar Áuezovting «Kóksereginen» bastap, mәselen. «Kókserekti» eshqanday sosrealizmge jatqyzu mýmkin emes, kelmeydi. Sol sekildi qanshama tom shygharmalarymen halyq óspey túra almaydy ghoy, balanyng óspeui mýmkin emesi sekildi. Azdap әlemdik әdebiyetpen tanysa bastady. Álemde kimder bar ekenine kóz jetkizdi. Sovet ókimetinen de basqa jer bar ekenin, el bar ekenin, olardyng jazushylary bar ekenin bilmey, qaranghy qalghan joq. Alpysynshy jyldary belgili bir dәrejede qoghamda da, ónerde de, әdebiyette de oyanu bastaldy. Ózi «60-jyldyqtar» degen bar ghoy. Búl «60-jyldyqtardyn» negizgi mәni, sipaty – narazylyq, protest. Ómirge rizashylyqtyng joqtyghynan tughan nәrseler. Mine, sol kezde janaghy Ábish Kekilbayúly, Múhtar Maghauinder shyqty, odan keyin bizding úrpaq kórindi, Tynymbay da shyqty. Al endi bir ghajaby, janaghy aityp otyrghan sózime kishkene kelinkiremeytindey de jeri bar. Qazir tәuelsizdik ornady. Býkil shygharmagha, әdebiyetke basqasha kózqaras bastaldy. Biraq, sonda da Beyimbet Maylinning shygharmalary osy kýnge deyin ózining oqyrmanyn joghaltqan joq. Óitkeni Beyimbet shyn mәninde óte siyrek kezdesetin qúbylys. Beyimbet qalamger retinde keyipkerlerin ózining búiryghymen jýrgizbeydi, keyipkerleri ózining shyndyq ómirimen ómir sýrip jatady. Arasynda sovet ókimetin jaqtaytyn bir-eki auyz sóz qosa salady. Al endi qazir qarap otyrsan, mýldem basqasha sipatqa ie bolghanyn bayqaysyn. Kezindegi biz Beyimbet sovet ókimetin dәriptedi degen dýniyeleri, kerisinshe, keleke qylghan bop shyghyp otyr qazir. Sovet ókimetin barynsha keleke qylghan jazushy – Beyimbet. Al osy stilidi, osy mektepti ary qaray damytyp, kәdimgi qazaq әdebiyetine jana bir baghyt әkelgenderding biri – Tynymbay. Óitkeni Tynymbaydy aityp otyryp, Beyimbetke toqtalmau mýmkin emes. Sonyng jalghasy sekildi, kez kelgen adam solay qaraydy. Biraq Tynymbaydy Beyimbetpen birge  qoygha taghy bolmaydy. Múnyng ózinshe úshtalghan stiyli bar, ózining dýniyetanymy bar. Keyde úly shygharmagha da syn aitugha bolady. Mәsele onda emes, mәsele dýniyege әdeby qúbylystyng keluinde. Tynymbaydyng alghashqy shygharmalarynda da dәl osynday bolatyn, ol realist bolatyn.Túnghysh povesin «Jalyn» jurnalyna basqanymyz esimde. Sonda «Jalynnyn» kópshilikke belgili konkursynda birinshi syilyq aldy. Ony oqyp shyghyp, avtordyng kim ekenin de bilmeymiz, jankýier bolyp jýrdik. Keyin qarasaq, eshkim bilmeytin Tynymbay Núrmaghambetov degen jigit bolyp shyqty. Tynymbay әdebiyetke tolyq qalyptasqan kýiinde keldi. Alghashqy povesining ózi shyn mәninde óte joghary dengeyde jazylghan povesti boldy. Sol uaqyt qaytalanghanday bolyp, tórt-bes jyl búryn «Órkeniyet» jurnalyna «Jylannyng uy» degen povesin bastym. Múnda da sol bayaghy Tynymbay, auyldyng ómirin  bes sausaghynday jaqsy biledi. Auyldyng múnyn, auyldyng qayghysyn, auyl adamdarynyng barlyq aluan týrli harakterlerin…

Jýsipbek Qorghasbek: Qalay aitsaq ta, qazaq әdebiyetine sol zamannyng ózinde janalyq әkelgen jazushylardyng biri de biregeyi. Biraq, Tynymbay Núrmaghambetov te ózgermey túrmaydy. Amangeldining bir maqalasynda stili zamangha qaray, qoghamgha qaray auysyp, ózgerip otyrady degen pikir bar eken. Jazushynyng maqsat-mýddesine qaray degen siyaqty, mysaly. Meninshe, «Kene» әngimesi jazushynyng arghy-bergi jazghan dýniyelerin bir uysqa jinap túrghan siyaqty. Osy әngimesin janashyl jazushylarymyz kóp atady kezinde. Seninshe, Tynymbay Núrmaghambetovting janalyghy nede dep oilaysyn, Amangeldi?

Amangeldi Kenshilikúly:  Mening oiymsha, jazushynyng ósui  onyng әdebiyetke taza jýregimen kelui jәne sol qalpynan ózgermey,  saqtalyp qaluynda bolsa kerek. Áriyne, júrttyng bәri de әdebiyetke  úly maqsatty quyp  keledi. Bәri de әdebiyetke kelgende sóz ónerine adal qyzmet etuge ant beredi. Biraq, uaqyt óte kele solardyng kóbi ónerding úly missiyasyn úmytyp, ony pendeshilik maqsatpen shatastyryp alady.  Sol kezden bastap  aqynnyn, jazushynyng shygharmashylyghy óledi. Qúrdymgha kete bastaydy. Óz basym Tynymbay Núrmaghambetovting shygharmadan-shygharmagha ósip otyruynyng sebebin sol bergen sertine adal bolyp qalghan tazalyghymen  baylanystyramyn.  Jazushynyng esh uaqytta úly әdebiyetting múratyn saudagha salghan kezi bolghan emes. Áriyne, Tynymbay aghamyzdyng keybir jazghan shygharmalarynda da sheberlik jetispey jatatyn jerler bar. Keybir shygharmalarynda aita almay qalghan bir oilar da boluy mýmkin. Biraq, jazushy ýshin ol ýlken min emes. Onday kemshilikter iri suretkerlerding bәrinde de bar.  Eng bastysy, ol eshuaqytta da zamangha beyimdelip, uaqytqa iykemdelip, jalghan shygharma jazghan emes.

Jana stilige baylanysty  mening pikirimdi mysalgha keltirdiniz. Mening úghymymda stili degenimiz – adamnyng ózining ishki tabighatynan shyghatyn nәrse. Eshkimge úqsamaytyn jana stili әkelu ýshin ghana әngime jazudy maqsat etetin prozaikterdi men qabylday almaymyn. Jazu ýshin aldymen adamda bir ýlken oy payda boluy kerek. Oy payda bolghannan keyin baryp qana soghan ynghayly forma, stili ózdiginen qalyptasady.  Tynymbay agham da, mening oiymsha, stili qualaushylyqqa asa әues bolghan jazushy  emes.  Maghan ol forma izdep, stili izdep әurelenbegen siyaqty bolyp kórinedi. Óitkeni ol óte erkin jazady. Sondyqtan da onyng jazghan dýniyelerin tynysyng tarylmay, erkin oqisyn.  Óz basym aqyndar men jazushylardy  ekige bólem. Aqyndyqpen auyratyndar jәne naghyz aqyndar. Jazushylyqpen auyratyndar jәne naghyz jazushylar. Bizde naghyz aqyndar, naghyz jazushylar óte az. Tynymbay aghamyz osy siyrek – naghyz jazushylardyng qatarynan.

Bizding prozamyzda eki ýlken mektep bar. Bireui – Áuezovting mektebi, ekinshisi – Beyimbetting mektebi. Áuezov mektebining bir baqyty, onyng jalghastyrushylary, shәkirtteri kóp boldy da, ol mektep ózining әdemi, jaqsy jalghasyn tapty. Maghauinning shygharmalaryn oqyghan adam onyng Áuezov mektebinen shyqqanyn birden bayqaydy. Qabdesh Júmadilovting shygharmalarynan da onyng Áuezovke býiregi búratyny aiqyn seziledi.  Ábish Kekilbayúlynyng «Shynyrauy» da, «Bәigetorysy», «Hansha dariya hikayasynan» da Áuezov taghylymyn kóresiz. Al, Tólen Ábdikovting «Óliara» romanyndaghy keybir detalidardan  Beyimbettik stildi jazbay tanisyz. Alayda, osy ýlken beyimbettik mektepting birden-bir jalghastyrushysy jәne ony biyik dengeyge  kótergen jazushy – Tynymbay Núrmaghambetov. Adamdy jylatugha bolady, al kýldirip otyryp jylatu – sheberlikting shyny.  Onyng «Bóribaydyng tymaghyn it alyp qashqan qys» degen shygharmasynda qazaqtyng eshkimge úqsamaytyn psihologiyasy keremet berilgen. Shygharmany basynan ayaghyna deyin oqyp shyqqansha kýlkiden isheging týiilip qala jazdaydy. Kýldiru maqsatymen jazghan satirik jazushylardyng әngimelerinen de men onday sheberlikti kórgen joqpyn.  Beyimbettegi kýldiru arqyly adamnyn  minezin ashu sheberligi osy Tynymbay aghamyzdyng shygharmalarynda aiqyn kórinis tapqan. Júrt bayqamaytyn dýniyelerdi bayqap, kýlkige kómetin tústary kóp. Tynymbay yumordyng sheberi. «Júmagha qaraghan týn» degen әngimesin alayyqshy. Sol әngimesinde Pәrikýl degen kempir auyryp jatady. Alghashynda bәri kirip-shyghyp jýredi. Óledi degen Pәrikýl ómirden ótpey,  úzaq jatyp qalady. Ayaghynda qarausyz qalyp, ýlkenderding aituymen bәri kezektesip kýzetpek bolady. Ishtey bәri de Pәrikýl kempirding ólgenin tilep otyr. Kýzetuge kelgenderding biri: «Qúday biledi, osynyng týri jaman, býginnen qalmaydy osy kempir», – dep qoyady tipti.  Ishte jasyrynyp jatatyn pendelik aram psihologiyany avtor keremet jetkize  biledi. Ómirding shyndyghy múnda ashy sarkazmmen berilgen.

Jýsipbek Qorghasbek:  IYә, Abaydyng «yzaly kýlki» degenine keledi. «Búl qolmen istelgen qylmys emes, biraq Allanyng aldyndaghy qylmys» degen sening sózing bolar?

Amangeldi Kenshilikúly: Mysalgha Tólen aghamyzdyng «Ong qol» nemese Tynymbay aghamyzdyng «Júmagha qaraghan týn» әngimelerin alayyq. Eki shygharmada da adamnyng qolymen emes, sanasynda jasalyp jatqan qylmys surettelgen. Qolmen istelgen qylmystyng da zardaby zor, alayda, eng qorqynyshtysy adamnyng sanasynda jasalynatyn  qylmys.

Jýsipbek Qorghasbek: Sana aghymy, modernistik sipattar kórinis tapqan. Atyn atap, týsin týstemedik kezinde. Býkil dýniyejýzi әdebiyetinde kórinis tauyp jatqan nәrseler bizding әdebiyette kórinbedi desek qatelesermiz, bәlkim?

Amangeldi Kenshilikúly:  Men modernistik, yaghny janashyl atalyp jýrgen shygharmalardyng bәrin qabylday almaymyn. Songhy jyldardaghy modernistik shygharmalardy, әsirese,  Nobeli syilyghyn alghan laureattardyng keybir tuyndylaryn  oqyp, mynanday qorytyndygha keldim. Qazir әlemdik әdebiyettegi proza belgili bir dәrejede ýlken toqyraugha úshyraghan synayly.  Adamnyng janyna ýniletin shygharmalar neken-sayaq bolyp barady.  Mysal ýshin Saramagonyng «Evangelie ot Iisusa» nemese  Djon Maksvell Kutzeening «Dnevnik plohogo goda» romanyn nemese sol Orhan Pamuktyn  songhy jazghan shygharmalaryn alayyq. Maghan býgingi proza  qazir intellektualdardyng oiynyna ainalyp bara jatqan siyaqty bolyp kórinedi. Tym qatty janashyldyqqa úmtylghan prozalyq tuyndylardy  oqu da, týsinu de qiyndap barady. Qazirgi  jas prozaikterdin  solargha tym qatty elikteushiligi qanshalyqty dúrys degen mening kónilimde ýlken kýdik te bar. Tym janashyl bolugha tyrysyp, últtyq tamyrymyzdan ajyrap bara jatqan joqpyz ba biz osy. Japon jazushysy  Runoske Akutagavanyng taghdyryn alayyqshy. Akutagava da әdebiyetke óner ýshin degen prisippen keldi. Búl onyng ónerdegi ashqan alghashqy janalyghy bolatyn. Arkadiy Strugaskiyding «Try otkrytiya Runoske Akutagavy» degen  maqalasynda eng sonynda Akutagava óner halyqqa qyzmet etui kerek degen shyndyqqa kózi jetken kezde qanday ýlken qayghygha batady, qasiretke batady, sony jazady. Ózining jazyp jýrgen dýniyelerining shyndyghynda ýlken adasushylyq bar ekenin týsinedi. Mine, bizding qazirgi prozaikterimiz de osynday adasushylyqqa kele jatqan joq pa, kýdigim de, kýmәnim de sol. Óitkeni, qalay bolghan kýnde de shygharmada birinshi kezekte últtyng taghdyry, bolmysy, shekken azaby men qayghy-qasireti kórinis tabuy tiyis.

Jýsipbek Qorghasbek: Tynymbay Núrmaghambetovting әdebiyetshiler arasynda kóp aitylyp jýrgen shygharmalarynyng bireui – «Kene» degen әngimesi. Adam ana dýniyege attanghannan keyin «Kenege» ainalyp ketip, ózining ómirden ótkendegi qayghyly sәtin qaytadan kórip túrady. Ólgennen keyin ózining qalay qúrmettelgenin nemese qúrmettelmegenin kórip túrady. Búl endi әlemdik әdebiyette bar ýlgi. Amangeldining keltirgen bir payymy mynanday: Álemdik әdebiyettegi osynday ýlgilerdi qarap otyrsaq, úqsastyghy adamnyng jәndikke ainalyp ketui ghana. Al endi Tynymbay Núrmaghambetovting ereksheligi jәndikke ainalyp ketkennen keyingi tirshiligin kórsetu. Búl shygharmalarynyng syr-sipatyn osylay ashyp-ashyp kórsete beruge bolady. Sonyng biri, ashy sarkazm men halyqtyq yumor sheber astasqan.  Osy arqyly tereng psihologizm kórinis tabady. Keyipkerlerin beyimbetshe minezdeu, qanyn shyghara keyipteu jaghynan Tynymbay Núrmaghambetov kәsiby biyik dengeyge kóterilgen. Dialogtaryn alyp qarasanyz da, portrettik sipattaularyn alyp qarasanyz da, ózining anyq-ayqyn qoltanbasy kórinip túr. «Aughandyq qústar», «Anasyn saghynghan bala», «Kýndi jek kóru» degen shygharmalarynyng barlyghy da býgingi kýn adamdarynyng niyet-pighylyn tosyn әri kýtpegen jәne qyzyqty situasiyalarda aira-jayra әshkerelep tastaydy. Osy arada Tólen aghadan bir nәrseni súraghym kelip otyr. Tynymbay Núrmaghambetovtiki bizge únaytyn stili. Ádebiyet ataulyda qarsylyq, protestik degen nәrse oqyrmangha, halyqqa únaydy. Búl tabighatta bar nәrse. Protestik sipat Tynymbay Núrmaghanbetovting boyynda, shygharmashylyghynda basymdau kórinedi. Mysal ýshin aitsaq, kýndi jek kóruge bola ma? Al endi Tynymbay ýshin ol kәduilgi nәrse. Núrmaghambetovting bir shygharmasy «Kýndi jek kóru» dep atalady. Bireu әbden qaryzgha batqan, qaryzyn súraushylar jan taptyrmaydy. Qaryz bergen adamdardyng súrap kelgeni eshtene emes. Olar keledi de digirlep-digirlep, ayaghynda mynq-mynq etip ketedi. «Men bayaghy mekteptegidey sazaryp otyryp alamyn» deydi negizgi keyipker. Biraq olardyng әielderining kelgeni súmdyq eken. Alayda, olardyng әielderining kelip taptap-taptap ketkeni de eshtene emes. Olardan keyin óz әielinning taptap, tabalaghanyna eshqanday súmdyq jetpeydi. Sóitedi da búl adam ólgisi keledi. Balkonnan baryp sekirip keteyin dese, balasy kelip qalady. Sausaqtarynyng izi terezege tarbayyp-tarbayyp týsken, balasy kelip «papa-papa» dep shynghyryp jylap túr. Sodan keyin óluding basqaday bir jenil joldaryn izdeydi. Jandýniyesi osylay arpalysqa týsip jatqan kezde, qaynaghasy qaytys bolady da, jolgha aqsha joq bolghannan keyin әieli men balasyn jiberedi de, ózi qalady. Endi qalay qinalmay óluding amalyn izdey bastaydy. Bireu konservilengen balyqtan ulanyp ólipti! Múnday quanbas, jýgirip dýkenge baryp, jeuge jaramdy merzimi atam zamanda ótip ketken bir konservisin satyp aldy. Sony jese ólmeydi, qayta kýsheyip ketedi. Sol aralyqta kýn búzylyp, tabighatta bir ózgeshe qúbylys bolady. Álgi qúbylys bolghanda elding bәri shoshidy. Búl shynynda da erekshe qúbylys bolyp túr. Jer-dýnie asty-ýstine týsip ózgermek. Ol dereu qaryz bergen adamdardyng bireuine telefon soghady. Telefon soghady da: «Men sizding qaryzynyzdy qaytarayyn dep edim», – deydi. Shyn mәninde aqshasy joq qoy. «Ey, sen qaryzdy qoya túrshy, myna dýnie ne bolyp ketti?» – deydi anau. Búl aqyrzaman bolyp jatyr eken dese, «e, onda sen mening qaryzymdy qaytarmay-aq qoy» deydi. Sóitip ekinshisimen, ýshinshisimen sóilesedi. Ártýrli psihologiyalyq erekshelikterdi ashady. Sóitken abyr-sabyrdyng ýstine әieli keledi. Aman-esen oqighanyng barlyghy bitedi. Qanday realistik sipattar desenizshi! Tynymbay aghamyz osynday qyzyq-qyzyq situasiyalardy tauyp alady. Alyp bara jatqan oqigha joq, qarap otyrsanyz. Biraq, baghanaghynday situasiyalardyng ózi qyzyq.  «Aughandyq qústar» atty shygharmasy da sonysymen qyzyq. Endi ómirde bar shyndyq qoy. Kezinde men de jýrgen-túrghan jerlerimizdi jaylap alghan aughandyq qústargha baylanysty «Ólmeytin qús» degen әngime jazgham. Sosyn taghy bir aqyndardyng ólenderin oqydym. Al myna aughandyq qústar mýldem basqa búl jerde. Áleumettik astary myng qatpar. Aughandyq qústar keledi de bireuding balasynyng betin shúqyp, qanatyp ketedi. Bir bay qyzyn úzatyp jatsa, ýstine keledi da sanghyp ketedi. Sóitip bәrin býldiredi. Osy oqighalardyng auqymynda jazushy adamdardyng psihologiyasyn keremet ashady. Keyipkerding oiy: Biz osy qalada túryp jatyrmyz da, osy qalada qanday qústar payda bolghanyna biz nazar audarmaptyq. Qanday qús bar? Qanday qús joq? Sóitse aughan qústary kelip bәrin qyryp, býldirip jatyr. Aspandaghy qústar qanday bop ketken deymiz, al adamdar qanday bop ketken? Qarasanyz óte qyzyq әngime, qyzyq situasiya. Tipti balkongha tyghylyp alyp, aqsha sanap otyrghan kezde aughandyq qús úshyp kelip, 200 eurosyn alyp qashyp ketedi. «Atana nәlet, mynau aqshany da tanityn bolghan ba?» dep, tipti, shoshidy olar. Osynday oqighalardy ashy sarkazmmen kýldire de mysqylday jazyp otyrady da, odan әleumettik, qoghamdyq shyndyqty ashady. Biraq, osy әngimening maghan bir olqy týsip túrghan jeri bar siyaqty kórindi. Osynday jaqsy әngimege býgingi kýnning bir sayasy oqighalary aralasyp ketedi. Sayasy bir shyndyqtar boluy mýmkin. Publisistika aralasyp ketkendey әserde qalasyz. Múnday tústar Beyimbet Maylinde de bolghan, әriyne. Biraq minsiz degen shygharma týpki sheshimine kelgen kezde sayasatqa baghynyp ketip jatsa, uaqytsha dýniyedey kórinetini ótirik emes. Osy kemshilik pe, joq әlde býgingi zamanda kórkem shygharma osylay jazyluy kerek deysizder me?

Tólen Ábdikúly: Prinsiypin ghana aitayyn. Kórkem shygharmada eshqanday qalyptasyp, qatyp qalghan eshtene joq. Sayasy taqyrypta jazylghan kórkem shygharmalar bar. Jaqsy jazylghandary da bar olardyn. Ne bolmasa jәy ómirdi kórsetip otyryp ta, sayasatty aralastyryp jazyp ketesin. Óitkeni sayasat degen bizding ómirimizdegi bar zat qoy. Aynalyp ketkende qayda barasyn. Biraq mәsele sonda, biz ony qalay kórsettik? Ol eger jamau sekildi bolyp túrsa, shygharmanyng ózimen tolyq ýndesip, sonyng ishki qaynarynan birge qosylyp shyghyp jatpasa, әriyne, onda kemshilik bolyp esepteledi. Ómirdi qalay kórsetemin deseng de, aldymen soghan layyq situasiya tapsang boldy. Ádebiyette eng ýlken zat, negizi, situasiya. Al mening janaghy Tynymbaydyng әngimesinen kóretinim, býgingi ómirge óte jaqyn. Kemshiliksiz dýnie bola ma? Kemshiliksiz shygharma da joq. Biraq, salystyrmaly týrde Tynymbay óte talantty jazushy. Ol qoghamgha tisin qayrap jýr dep aita almaymyn. Qayta ónerge Tynymbaysha adal boluymyz kerek shyghar. Jýreginnen ótpese jazarmysyng demekshi, jazushyda alandaushylyqtyng bolghany dúrys. Osy Tynymbay sekildi әli tiyisti baghasyn almay jýrgen jazushylarymyz barshylyq. Ýlken syilyqtar bola ma, basqalar bola ma, pysyqtau bireulerge ketip qalyp jatady. Sonyng ishinde Tynymbay sekildi jazushylardyng layyqty baghalanbay jýrgeni әdebiyetke abyroy әkelmeydi.

Amangeldi Kenshilikúly: Tynymbay Núrmaghambetovting taza kórkemdik dýniyeleri on tom bolady. Ol qazaq jazushylarynyng ishinde eng ónimdi jazghandardyng biri jәne bizding prozamyzdy biyik beleske kótergen jazushy. Tynymbay Núrmaghambetov siyaqty jazushylardy kóteru arqyly biz әdebiyetimizdi kóteremiz dep esepteuimiz kerek.

Jýsipbek Qorghasbek: Qyzyq, kekesin men mysqylgha toly osy «Aughan qústary» degen kitabyndaghy әngimelerinen optimistik sipatty kóp bayqadym. Ózimizge-ózimiz kýlemiz, kemshilikterimizdi kóremiz. Sony kóre, kórsete otyryp, oqyghan adamdy bir jenildetip tastaydy. Adamdy optimistik bir baghyttargha qaray jeteleytin siyaqty kórinedi. Shyn mәninde kórkem shygharmanyng aldyna qoyghan missiyasy solay boluy kerek dep oilaymyn. «Myna zamanda jazushy kimge kerek?» degen súraqtyng jauaby da osynda jatsa kerek.

Dayyndaghan Baljan Múratqyzy

Derekkózi: «Aq jelken», №6. 2015 jyl