Terroristik Ál-Kaida úiymynyng jetekshisi  Ayman әl - Zavahiry (surette) ózining músylman jaqtastaryn hәm diny úiym basshylaryn  Reseyge qarsy kýsh biriktiruge jәne Siriya, Iran, Batys elderining qysymyna qarsy túrugha ýndeu jariyalaghan. Búl turaly abai.kz portaly Reuters agenttigine silteme jasay otyryp habarlaydy.  

Terroristik úiym kósemi ózining kezekti ýndeuinde «Islam memleketi» úiymynyng jetekshilerin Ál - Kaidamen kýsh biriktiruge shaqyrghan.

«Newsader» basylymynyng jazuynsha, «AQSh, Resey, Iran, alavitter men Hizbulla bizge qarsy birinshi bolyp soghys ashyp otyr.  Sonda biz basqynshylyqty toqtatugha qauqarsyz bolghanymyz ba? Biz olargha qarsy kýsh biriktire almaghanymyz ba?»,-deydi Ayman әl - Zavahiriy.

Internet jelisinde taralghan búl beyna jazbanyng naqty qay kýni jazylghandyghy turaly derekter joq. Degenmen, basylymnyng jazuynsha, beyne jazba Resey әskerlerining Siriyadaghy agressorlyq әreketterinen keyin, 30-qyrkýiekte jariyalanghan boluy mýmkin.

Osynyng aldynda jariyalaghan ýndeuinde әl - Kaida kósemi «Islam memleketi» terroristik úiymynyng zansyzdyghyna qaramastan, úiymnyng jetekshisi Ábu Bәkir әl-Baghdadiydi Ál-Kaidamen kýsh biriktiruge shaqyrghan bolatyn.

«Mening múdjahid bauyrlarym, sender qayda bolmasandar da, qanday úiymdar men toptarda bolmasandar da, biz býgin AQSh, Resey jәne Europa tarapynan agressorlyq qysymdy kórip otyrmyz. Sondyqtan biz Shyghys Týrkistannan bastap Marokkogha deyin biriguimiz kerek»,-degen ózining ýndeuinde Zavahiriy.

Qazirgi tanda Resey armiyasynyng Siriya jerindegi әskery operasiyalaryna qarsy kýsh biriktirudi qoldap otyrghan terroristik úiymdar da joq emes.

Islam memleketi

Búl - Irak pen Siriyanyng kóp bóligin baqylauda ústap otyrghan ulitra-radikaldy terroristik úiym. Siriyadaghy sodyrlardy Resey armiyasy әueden bombalay bastaghan son, AQSh pen Reseyge qarsy soghys ashqan. Sarapshylardyng pikirinshe, Ál-Kaida men IYM-ning birigui – Tayau Shyghystaghy túraqtylyqty qalypqa keltiru operasiyalaryna aitarlyqtay kedergi keltiredi.

2014 jyly IM sapyndaghylardyng sany 12 mynnan asqan. Al 2014 jyldyng 11-qyrkýiegindegi derekterge sýiensek, IM sodyrlarynyng sany – 31,5 mynnan asyp jyghylghan. Al RF FSB basshysynyng aituynsha, 2014 jyldyng ayaghynda sodyrlar jasaghynyng sany 50 myngha jetken. Al Irak Kýrdistany jetekshisining mәlimetterinde – 2014 jyldyng qarashasynda IM jasaghy 200 mynnan asyp jyghylghan. Al Halyqaralyq sarapshylar pikirine sýiensek, úiymnyng jyldyq budjeti 7 milliard dollardy qúrap otyr.

№ 1" terrorist - Ayman әl-Zavahiriy

Eskere ketetin taghy bir jayt, әl-Zavahiry Usama ben Laden men Anuar әl-Avlakiyding qazasynan keyin AQSh qara tizimindegi nómiri birinshi terrorist retinde tirkelgen. AQSh arnayy qúryqtau qyzmeti men FBR Zavahiriydi ústap bergen adamgha 25 million dollar syiaqy taghayyndaghan. Zavahiry AQSh, Izrail jәne Liviya territoriyalarynda terrorlyq әreketter jasap, AQSh pen Reseyge qarsy ashyq soghys ashqan.

Islam Armiyasy Reseyge qarsy

Aytpaqshy, RF әue әskeriy  kýshteri Asad armiyasymen birigip, sodyrlargha qarsy soqqy jasaghan alghashqy aptada «Islam armiyasy» úiymy Reseyge qarsy soghys ashugha ýndeu jariyalaghan.  Resey bombalaghan Homsa túrghyny Ahmad әbu Muhammed ózining Feysbuk jelisindegi paraqshasynda «Resey – Asad bandasynyng jaqtasy, Resey Siriya halqynyng jauy» degen jazba jariyalaghan bolatyn.

Sol kezde    siriyalyq jihadshylar úiymynyng jetekshisi, An-nusra úiymynyng kósemi Abdulla әl-Muhaysiny «Mәskeu ýshin – Siriya ekinshi Aughanstan bolady» dep mәlimdeme jasaghan.  

 Pentagon neni eskertti?

Osynyng aldynda Pentagonnyng basshysy Eshton Karter «Resey ózining agressiyalyq әreketteri ýshin ýlken soqqa alady» dep eskertu jasaghan bolatyn. Onyng pikirinshe, Reseyge qazir qauip terroristik úiymdardyng kýsh biriktiruinen kelui mýmkin. Sebebi, IM jәne ózge de ekstermistik úiymdar Resey basqynshylyghyna qarsy qol qusyryp jatpaytyny týsinikti.

Amerikalyq sheneunikter men sarapshylardyng pikirinshe, Mәskeuding ekstrimisterge qarsy әreketteri sol ekstrimisterding kýsheyuine yqpal etedi.

Týiin: AQSh pen Batystyq derek kózderi boyynsha, dýniyejýzindegi nómiri birinshi terrorist – Zavahiriyding ekstrimistik úiymdardy Reseyge qarsy kýsh biriktiruge shaqyruy – AQSh sarapshysy Karter aitqanday, terroristik úiymdardyng órshuine әser etpey me? Osyghan deyin de KSRO qaruly kýshteri  Aughanystan territoriyasynda әskery operasiyalar jýrgizgenin bilemiz. Nәtiyjesi de taygha tanba basqanday anyq. Aragha birneshe jyldar salyp, dәl osy opersiyanyng Siriya territoriyasynda qaytalanuy nening nyshany? Onsyz da búqaralyq aqparat qúraldarynda «újymdyq qorghanys kelisimderi turaly» әngime qozghala bastaghan. EAEO jәne KO ayasynda odaqtasymyz Resey Tayau Shyghys elderinde auqymdy әskery operasiyalar nemese «ýshinshi dýniyejýzilik soghys» jýrgizetin bolsa, Qazaqstannyng pozisiyasy qanday bolmaq? Vladimir Putin basqaruyndaghy qazirgi Reseyding әl-Kaidagha qarsy qauqary qanday? Búl óz aldyna bólek mәsele bolmaq. 

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz