«SOTTARDYNG JÚMYSY JANA DENGEYGE KÓTERILIP KELEDI»
«Vremya» gazetinde Últ Josparyn iske asyru boyynsha sot jýiesining aghymdaghy júmysy turaly Q.Mәmiymen interviu jaryq kórdi
«Shagy k verhovenstvu Zakona» atty interviu shenberinde Jogharghy Sottyng Tóraghasy Qayrat Ábdirazaqúly Mәmy «100 naqty qadam – barshagha birdey osy zamanghy memleket» Últ Josparyn iske asyru shenberinde sot jýiesindegi neghúrlym eleuli ózerister turaly aityp berdi
Sot tóreligining bes satyly jýiesinen ýshbuyndysyna kóshu arqyly sot satylaryn ontaylandyru mәselesine erekshe kónil bólindi. Jogharghy Sot sudiyalarynyng sany eki esege ósedi. Búghan baylanysty elding joghary sot organyna layyqty kandidattardy irikteu boyynsha júmys jýrgizilude jәne de oghan elding barlyq sudiyalyq korpusy qatysuda. Jogharghy Sotta rezervtik komissiya, sonday-aq kadr toptary júmys isteude.
Qoldanystaghy zannamagha ózgerister engizu boyynsha júmys jýrgizilude. El Parlamentine sot jýiesi júmysynyng mәseleleri boyynsha birneshe zanjoba engizildi. Olardyng ishinde «Qazaqstan Respublikasynyng sot jýiesi men sudiyalarynyng mәrtebesi turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyalyq zanyna ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» Konstitusiyalyq zannyng jobasy jәne «Qazaqstan Respublikasynyng Joghary Sot Kenesi turaly» jana zannyng jobasy bar.
Jogharghy Sottyng Tóraghasy kez kelgen azamat atalghan ózgeristermen Jogharghy Sottyng internet-resursynda tanysa alatynyn jәne olar boyynsha óz úsynystaryn, sonday-aq eskertulerin engize alatynyn atap ótti. Ýkimettik emes úiymdardyn ókilderi de Qazaqstan Respublikasy Parlamentindegi júmys toptardyng shenberinde osy zanjobalaryn talyqtalugha qatysa alady.
Q.Mәmy aldaghy Joghary Sot Kenesin (búdan әri – JSK) reformalau turaly aityp berdi. Onyng qúramyna lauazymy boyynsha túraqty mýsheler retinde Jogharghy Sot Tóraghasy, Parlament Senaty men Mәjilisining tiyisti beyindi komiytetterining tóraghalary, Ádilet ministri, Bas prokuror, Memlekettik qyzmet isteri jәne sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl agenttigining Tóraghasy, bedeldi ghalym zangerler, onyng ishinde sheteldik sarapshylar men Sudiyalar odaghynyng ókilderi kiretin bolady. Búl rette, JSK-ning mýshelerining jartysyn sudiyalyq qauymdastyqtyng ókilderi qúraytyn bolady.
Interviude qoldanystaghy zannamagha sudiyalardy zeynetaqymen qamsyzdandyru boyynsha ózgerister engizu jónindegi mәseleler ashylyp kórsetilgen. Memleket basshysy aghymdaghy jyly tiyisti Konstitusiyalyq zangha qol qoydy. Jana zanda on bes jyldan kem emes sudiyalyq júmys ótili bar ornynan týsken sudiyagha zeynetkerlik jasqa jetken kezde ay sayynghy ómir boyghy qamtylym tólenetini kózdelgen. Ol sudiyanyng songhy atqarghan qyzmetindegi lauazymdyq enbekaqysynyng 50 payyzyn qúraytyn bolady. Sonymen qatar qazirgi uaqytta zang ýstemdigi jónindegi júmys toby sudiyalardyng ornynan týsu ótilin 20-25 jylgha deyin arttyru jóninde taghy bir úsynys әzirledi.
Jogharghy Sot Tóraghasy býgin de últtyq sot jýiesi ózining jetkilikti joghary tiyimdiligin kórsete biletindigin atap ótti. Búghan kóptegen halyqaralyq baghalar men әleumettik saualnamalardyng qorytyndylary aiqyn dәlel. Mәselen, Jahandyq bәsekege qabilettilik indeksine sәikes 2015-2016 jyldardyng qorytyndylary boyynsha «sot tәuelsizdigi» indeksi boyynsha Qazaqstannyng kórsetkishteri birden 14 pozisiyagha artqan. Elimiz aghymdaghy jyly 140 el ishinde 72 oryngha ie boldy (byltyrghy jyly –86). Qazaqstan Argentina, Italiya, Ispaniya, Resey, Týrkiya siyaqty jәne basqa da elderden ozyp ketti. Búl respublika boyynsha sot jýiesin damytu jónindegi atqarylyp jatqan sayasattyng tikeley nәtiyjesi.
Interviu sonynda Q.Mәmy «Últ Josparyn oryndau nәtiyjesinde sottardyng júmysy jana dengeyge kóterilip keledi. Olar neghúrlym kәsibi, jedel, ashyq, qoljetimdi, әdil әri tәuelsiz bolady. Sottardyng ashyqtyghyn arttyru jónindegi praktikalyq qúraldar kýsheytilude. Azamattar ýshin búl tek qana mynany bildiredi – olar әrqashan ózderining zandy mýddelerin qorghau ýshin sotqa jýgine alady da ol qorghaudy qoldanystaghy zannamagha qatang sәikestikte alady», - dep atap ótti.
Abay-aqparat
