«Qala men Dala» gazetining ótken sanynda jaryq kórgen «Meyrambek nege eleusiz qaldy?» degen maqala әleumettik jelide jan-jaqty talqylanyp, kóziqaraqty oqyrmandardyn kókeyde jýrgen oilaryn ortagha jayyp saldy. Áleumettik jeli arqyly pikir bildirgen kópshilik «Meyrambek, Toqtar, Sayat syndy ónerde jýrgen jigitterimizdi sayasatqa aralastyrghansha, әnin salyp sahnada jýre bersin» dep oilaryn aitty. Tipti, keybireuleri «Meyrambekten deputat jasaudyng qanshalyqty qajeti bar» dep kótergen mәselemizdi nazargha almay, basqa qyrgha shauyp ta ketipti.

Mekeme basshysy – sayasatker emes

Bizder maqalamyzda óner kóginde júldyzday jarqyraghan azamattarymyz sayasatpen emes, mәdeniyet mekemelerin tizgindep, elimizding ruhaniy-mәdeny ómirine ýles qossa dep mәsele kótergen edik.

Oylanyzshy, «Qazaqkonsertti» úzaq jyl basqarghan Altynbek Qorazbaevty eshkim osyghan deyin sayasatpen ainalysty dep aitpady ghoy.

Bolmasa, «Qazaqfilimnin» basshysy, aqyn Ghafu Qayyrbekovting balasy Baqyt Qayyrbekov jalpaq júrtqa sayasatker retinde tanylyp ketpegenin bәrimiz bilemiz.

Kerek deseniz, Mәdeniyet ministrligin basqaryp otyrghan Arystanbek Múhamediyúlyn da eshkim sayasatker dep qabyldamaydy. Ol – bar bolghany funksioner. Sol siyaqty Meyrambek pen Toqtar da bir óner mekemesin basqarsa, olar sayasatker bolyp ketpeydi.

Daghdarystan kóz ashpaghan mәdeniyet oshaqtary

Kópshilik qauym «búl paqyr Meyrambek pen Toqtardy nege basshy qylugha ansary aua qaldy?» dep oilaytyny anyq. Júrttyng búlaysha bas qatyruy oryndy. Jogharyda aty atalghan jigitterdi nege basshylyq qyzmette kórgimiz keletinin sizderge endi tarqatyp aityp bereyik.

Birinshiden, Meyrambek te, Toqtar da – auqatty, aqshaly adamdar. Olar ataghyn da, aqshasyn da taza enbekpen tapty. Búghan eshqanday qadaghalaushy mekemening dauy bolmasy anyq. Meyrambek million dollar ústap, ony jaratqan adam.

Taghy da qaytalap aitayyq, ol –  milliondaryn taza enbekpen tapty. Al taza enbekpen qomaqty aqsha tapqan adam memleketting qarjysyna qol súqpaydy. Memleketting mekemege bólgen qarjysyna kóz alartpaydy.

Onyng ýstine Meyrambek te, Toqtar da – aqyl toqtatqan imandy jigitter. Sondyqtan olar memleketting aqshasyn eshqashan talan-tarajgha týsirmes edi.

Qazirgi tanda kóptegen mәdeniyet mekemeleri ilde-baylap kýnin әreng kórip otyrghanyn bәrimiz bilemiz. Endi biri «Qazaqkonsert» siyaqty qysqaryp jatyr. Ángimening ashyghyn aitsaq, bizdegi mәdeniyet mekemelerining bәri daghdarysty jaghdayda ómir sýrude.

Respublika sarayy men filarmoniya ne kýide?

Almatydaghy Jambyl atyndaghy filarmoniyany mysalgha alynyzshy, ishine enseniz, kenes zamanynan beri jóndeu kórmegen qabyrghalary jәne sol kezdegi jihazdar ensenizdi basyp, kónilinizdi týsirip jiberedi.

Filarmoniyanyng nendey ispen ainalysyp jatqanyn eshkim bilmeydi. Tek qana memleketting bólgen qarjysymen kýneltude. Eger osy mekemege Meyrambek basshy bolyp, apta sayyn qyzyqty konsert úiymdastyrsa, Meyrambekting aty ýshin qanshama adam baryp, sol konsertke keledi. Nәtiyjesinde filarmoniyanyng jaghdayy jaqsaryp, últtyq ónerimiz damyghan bolar edi. Búdan kim útady? Áriyne, qazaq mәdeniyeti útar edi.

Qazirgi tanda Almatyda dau-shardan kóz ashpaghan Almaty quyrshaq teatry bar. Búl da – Almatydaghy dúrys basshygha múqtaj mekemening biri.

Almatynyng mandayyna bitken Respublika sarayy tayauda ghana kýrdeli jóndeuden ótip, júrtshylyqqa esigin aiqara ashty. Búl ýshin Almaty qalasy әkimdigine alghystan basqa aitarymyz joq.

Ýlken sarayymyz zaman talabyna say janaryp, jasardy. Syrtynan qarasan, mereying ósip, keudendi quanysh sezimi biyleydi. Biraq quanyshyng saraygha jaqyndap, ishine engende su sepkendey basylady.

Jasaryp, janarghan sarayynyzdyng aldynan sizdi kenes zamanynan beri biyletti arzangha alyp, qymbatqa púldaytyn alypsatarlar qarsy alady. Aynalamyz janaryp jatqanda Respublika sarayy basshylarynyng zaman talabyna say júmys isteuge úmtylmaghanyn qalay týsinuge bolady?

Aytynyzshy, Respublika sarayy qarapayym halyqtyng qaltasyn qaghatyn oryn ba? Eger Toqtar Serikov Respublika sarayynyng diyrektory bolsa, kabiynetinde qamalyp otyrmay, syrtqa shyghyp, alypsatarlardy jónge salar edi.

Ol osylaysha 30-40 jyldan beri jalghasyp kelgen alypsatarlyq iske bir-aq kýnde tyiym salatynyna senimdimiz. Búdan ne jamanshylyq kóresiz?

Al Respublika sarayynyng ishine enseniz, bazargha kirgendey bolasyz. Saraydyng janyndaghy jerasty jolyndaghy dýngirshekte 60-70 tenge túratyn bir qúty sudy Respublika sarayynyng ishinen 200-300 tengege satyp alasyz. Osylaysha elimizding mәdeniyet nysany әldebireulerding baylyghyn eseleuding ordasyna ainalyp ketkenin kórip, kóniling qúlazidy.

Ynsap pen imandylyq

Býginde mәdeniyet mekemesin basqaru ýshin sonshalyqty bilim men bilik qajet deysiz be? Búlay oilasanyz, qatty qatelesesiz. Qazir halyq basshydan ynsap pen imandylyqty ghana qajetsinedi. Qarjynyng zang ayasynda júmsaluyn buhgalterding ózi-aq qadaghalaydy. Bolghan-bitkeni osy.

Qazaqsha bir auyz sóz bilmeytin Múrat Mútyrghanovqa kezinde Qanat Saudabaev basqarghan Almaty sirkining tizginin senip tapsyrdyq qoy. Múnyng janynda bir mәdeniyet mekemesin Meyrambek pen Toqtargha senip tapsyrugha bolmay ma?

Ekinshiden, bizding nazarymyzdy audaryp otyrghan Meyrambek te, Toqtar da – shygharmashylyqtyng әri isting adamdary. Olar alpysqa kelgenshe jastarmen jaghalasyp, sahnada әn aitpaydy. Qazaqtyng shou-biznesinde Meyrambek, Toqtar, Sayattar shyghar biyigine shyghyp, óz maqsattaryna qol jetkizip qoyghan. Endi olardy eshkim óz ornynan qozghay almaydy.

Mәselen, ózimiz sýiip tyndaytyn Toqtar Serikov qazir mal sharuashylyghymen belsendi týrde ainalysyp jýr. Neshe týrli sәigýlikterdi baptap, qazaqtyng atbegilik qasiyetine jan bitirude. Bizder «Toqtar fermer bolyp ketti» dep kinәlaghan joqpyz. Qayta onyng búl salada tabysty júmys istep jýrgenine bәrimiz quandyq. Qyryqtyng qyrqasyna shyqqan azamattar dәl qazir elge enbek etetin jasta. Sondyqtan olargha mýmkindik beru kerek.

Bir sharuashylyqty úrshyqsha ýiirip otyrghan Toqtardyng bir mәdeniyet mekemesining júmysyn jolgha qoya almaydy degenge óz basym sene almaymyn.

Elge qyzmet etu

Biz «basshy bolyndar» degen úsynysymyzgha bola eshkim olargha bir mekemening tizginin tapsyra salmaytyny anyq. Biraq Meyrambek pen Toqtar últqa, elge qyzmet etudi oilasa, búl baghytta erkin qimyldauyna tolyq qaqysy bar. Mysaly, Toqtar orys tilinde әn shyrqaytyn Maqpal bastaghan әnshilerdi syngha alghanyn bәrimiz bilemiz. Búdan Toqtardyng últ ýshin jany auyratyn azamat ekenin angharugha bolady. Onyng kókeyin týrtpektegen oilar, bolashaqta qoghamdyq ómirimizde belsendi әreketke kóshuine yqpal etkenin qalaymyz.

Býginde bizder elge qyzmet etuge ansary aughan óner adamdary qyzmetke úmtylsa, ony mansapqor dep sóge jamandaymyz. Búl – Kenes zamanyndaghy sanagha sinisip qalghan kertartpa qasiyet. Osy bir jaman qasiyetten aryluymyz kerek.

Eger Últjandy azamattarymyz mekeme basqarsa, olardy sóge jamandaudyng qajeti joq. Qayta quanyp, qoldau bildiruimiz kerek.

Derekkózi: dalanews.kz

Abai.kz