Allanyng qalauymen biz kókke kóterilgen әue kemesi Ankara shaharyn 5 saghatta baghyndyrdy. Úshaqtan týsken boyda әuejaydaghy sәni men sәuleti ýilesken zәulim meshit birden kózge týsti. Aspangha úmtylghan Alla ýiining úzyn múnarasy qúddy bizge «músylman memleketine qosh keldiniz!» dep túrghanday sezildi.

Qúlshylyq ýiine nazar audarmay, qalagha qarau, shahardy kózben sholu mýmkin emestey. Qysqasyn aitqanda, qalagha qadam basu qúlshylyq ýiinen bastalady. Minut sayyn úshaq qabyldap, minut sayyn әue kemesin úshyratyn «Atatýrik» әuejayynda ornalasqan kórikti meshit kýn sayyn myndaghan sheteldik adamnyng kókeyine kórkem oy salady-au, sirә. Óitkeni, Qúdaydyng qúdireti turaly oilanudyng ózi – qúlshylyq.

Meshit – músylmannyng jýregine quanysh syilasa, Islamnan habary joq pendege Jaratushy jayly, Onyng asyl dini turaly qyzyghushylyghyn tudyryp, bir sәtke bolsyn oilanuyna әser etpek. Áuejaydan meshit túrghyzu – izgi oidan tughan qadam, iygilikti iydeologiya dep týidik.

Osynday oigha berilip, senim kýsheyip, sezim oyanyp jatqanda Almaty әuejayyndaghy 3-4 sharshy metrdi qúraytyn namazhananyng baryna ishtey shýkir ettik. Búiyrsa, el tynysh, júrt aman bolsa, oghan da jetermiz degen niyetpen qalagha qaray bet aldyq.

Elbasy Astanada әuejaygha jeter-jetpes jol boyynda salynghan meshit turaly: «Sheteldikter osy meshitke qarap, qanday elge kelgenin bilsin!», – degen edi...

Delegasiyany әuejaydan Týrkiya Din isteri ministrligining halyqaralyq baylanys diyreksiyasynyng qyzmetkeri Rýstem Qúrmash myrza kýtip aldy. Jol boyy ministrlikting júmysy turaly әngimelep berdi. Onyng aituynsha, qazir Din isteri ministrliginde 140 myng adam júmys isteydi. Din qyzmetkeri – memleket qyzmetkeri. Jalaqylary memlekettik budjetten tólenedi. 

Biz jolay qalany tamashalap kelemiz. Ankara bizge Almatyny eske týsirdi. Jasyl jelekke oranghan jotalary, joldyng eki shetinde jaghalay ósken shalghyn shópteri men aghashtary, búltty aspany, t.b. ontýstik astanamyzgha úqsaydy eken.

Qalagha kireberistegi sol jaq bettegi biyik jota, aghashtar taghy da Almatyny, әsirese «Kóktóbeni» kóz aldymyzgha keltirgendey. Bizding nazarymyz taghy da әlgi jotanyng eng biyik túsynda erekshe sәuletpen salynghan enseli meshitke audy.

Rýstem Qúrmashtyng aituynsha, qaladan jyraqtau bólek salynghan qalashyq – el preziydenti Tayyp Erdoghannyng shetelden kelgen qonaqtardy kýtetin sarayy eken. Osy saray aumaghynda salynghan meshit – býginde mәrtebeli meymandardyng namaz oqityn  nemese ziyarat jasaytyn qúlshylyq ýiine ainalypty.

«Kóktebede eng ýlken meshit salynady», – degende basymyz kókke jetken... Oryndy sebepteri bolghannan keyin qúlshylyq ýiining qúrylysy toqtatylghan. Shynayy niyet etip, dúgha jasasaq, nәsip etse ol oiymyz da oryndalar. Búghan bir dosymyzdyng basynan ótken ónegeli oqighasy dәlel. Ol Almatydaghy Rozybaqiyev pen Jandosov kóshelerining qiylysynda birneshe jyl pәter jaldap túrdy. Ýige kirip, shyqqan sayyn dәl qiylystaghy kazinony kórip, ondaghy kýnәli iske qynjylyp: «Ua, Alla! Osy kazinonyng ornyn meshit ete gór», – dep jalbarynyp, dúgha jasapty. «Ár namaz sayyn osylay tiledim», – degen edi sol dosymyz «Bәiken» meshitining ashylu saltanatynan keyin quanyshy qoynyna syimay, jýregi eljirep... Dúgha – mýminning qaruy degen osy.

– Anau túrghan – preziydentimizding jana salynghan reziydensiyasy, – dedi birneshe gektar jerdi alyp jatqan alyp ghimaratty ishara bildirip kórsetken jolbasshymyz R.Qúrmash, – al mynau – osy reziydensiyagha qarasty Ankaradaghy eng ýlken meshitterding biri.

– Jalpy Týrkiya boyynsha qansha meshit bar?

– 88 myn.

– Al Ankarada she?

– 3 myn.

Din isteri ministrligine qarasty diyreksiyalardyng júmysymen tanysu barysynda Rýstem agha bizge qyzyq mәlimet aityp berdi: 

– Bizde әr alty saghat sayyn bir meshit salynady. Búl mening sózim emes – mamandarymyzdyng jýrgizgen taldau júmysynyng kórsetkishi. Zertteu júmysynyng qorytyndysy osynday. Meshitti imandy kәsipkerler, jalpy halyq pen arnayy qorlar salady.

Búghan ә degende senerimizdi ne senbesimizdi bilmey qaldyq. Mýmkin aghynan jarylyp, asyra siltep jiberdi me degen alabóten oy keldi. «Taldau júmysynyng kórsetkishi», – degennen keyin kónilimiz kóterilip qaldy.

Sonda kýn sayyn – 4 meshit... Netken ghajap destik.

Allagha shýkir, qazirgi jaghdayymyz ben әleuetimizdi salystyrmaly týrde eskergende, bizding elde de múnday jaqsylyqtar men iygi ister oryndalyp keledi. Qazaq topyraghynda jylyna 20-30 meshit boy kóteredi. Búl jalghasa berse – jaqsy kórsetkish.    

Payghambarymyz Múhammed (Allanyng oghan salauaty men sәlemi bolsyn) bir hadiysinde: «Qalanyng óte jaqsy oryndary – meshitteri...» – degen eken. Sýiikti elshi taghy bir hadis shariyfinde: «Kim jer betinde Allanyng ýiin salugha atsalyssa, Alla Taghala ol kisige júmaqtan oryn dayyndaydy», – dep sýiinshilegen... 

Aghabek QONARBAYÚLY,

Qazaqstan músylmandary diny basqarmasy

Baspasóz bólimining mengerushisi

suretterdi týsirgen – avtor

  Abai.kz