«Últtyq muzeyde ekskursiya jýrgizetin mamandar birneshe til biledi. Endi, qytay tilin engizbekshimiz. Óitkeni, Qytaydan kelip, qazaqtyng mәdeniyetimen, tarihymen tanysqysy keletin turister óte kóp. Búl prosess kelesi jyldan bastalady. Sol ýshin qazirden bastap dayyndyq jýrgizip jatyrmyz. Bizge keletin turister jedel, ynghayly formatta aqparat aluy kerek. Týrik tiletin biletin mamandarymyz da bar. Sonday-aq, basqa tilderdi de qamtuymyz mýmkin», – deydi Darhan Mynbay.

Onyng aituynsha, muzey ashylghaly 27 myng sheteldik turist kelgen. Al aqyly týrde kirgenderding sany 40 mynnan asady eken.

Áriyne, bizge turisterding kóp kelgeni jaqsy. Biraq, әlemdik muzeyge ainalamyz degen jeleumen memlekettik mekemelerge әlemdik tilderding bәrin engize bergenning jóni qalay bolar eken?..

Birinshiden, bizding últtyq muzeyimizding qytaysha sóiley bastauy Qazaqstanda Qytay memleketining yqpalynyng artqanynyng belgisi bolyp sanalady. 

Ekinshiden, býgin muzeyge kirgen til, erteng kәsiporyndargha, sosyn mektepterge, oqu oryndaryna ene bastaydy. 

Ýshinshiden, múnday oqighalar halyqtyng qúlaghyna qytay tilin sinirip, últtyq bolmystan airylugha jol ashady.

Tórtinshiden, eshbir el shetelden keletin qonaqtargha bola óz tilin qúrbandyqqa shalyp, sol elding tilinde sóileuge beyildi emes. Mәselen, qazaqtar ýshin qay elding muzeyi qazaq tilin biletin mamandy qyzmetke alyp jatyr? Qytay men Resey jappay qazaq mektepterin jauyp jatqan tústa, biz olargha barlyq jaghdaydy jasap beruge tyrysamyz

Qazir aghylshyn tili - halyqaralyq til. Elimizge kelgen kez-kelgen turistke qyzmet memlekettik tilde jasaluy qajet. Onyng turister ýshin aghylshynsha audio-audarmasy jasalsa jetkilikti.

Búl - bizding tól tilimiz bar ekenin, otarlyq  halden aryla bastaghanymyzdy kórsetedi. 

Últtyq muzey qytaysha sóiledi eken dep, muzeyge hanzu kórshilerimiz aghylmasy jәne anyq. Jalpy, aqyly bar el birte-birte orys tilining de yqpalynan arylyp, әlemge ózin tanytudyng dúrys jolyn tandasa kerek-ti.

...Quanysh Súltanov siyaqty eks-elshi, belgili sayasatker, býgingi el aqsaqaly: "Biz memleket bolmaghanbyz. Qytaymen shekara bólisine qatysa almaghanbyz", - dep sayrap jýrgende jalpy hanzu tilindegi baylanysqa abaylap qaraghanymyz abzal shyghar. Osydan kelip tuatyn súraq: Elordamyzdaghy Últtyq muzey hanzu tiline qanshalyqty múqtaj?

Shәriphan Qaysar

Abai.kz