Qazaqstan Respublikasy teatr qayratkerleri  odaghynyn  tóraghasy Túnghyshbay Jamanqúlovtyng kiynematografister arasynda basy daudyng ortasynda qalghany turaly materialdardy oqyp, tang qaldyq.   

«Ózgening minin kórgenshe, jamandyghyn tergenshe, óz boyyndy tazala...»  degen bar emes pe! Biz ne turaly aityp otyrmyz? Biraz uaqyttan beri Odaghymyzdan bereke ketti, al tóraghanyng bizde sharuasy da joq.  Áriyne, Túnghyshbay  belgili adam, teatr isine qosqan ýlesi turaly әdemi jetkizedi, kóp aitady, «Enlik gýl» saltanatynda sahna tórinde keremet kósildi, konvertke salynghan milliondardy «ýzdik akterlerge» darhandyqpen taratty.  Bәri keremet, ýilesimdi-aq! 

Biraq osy zalda qansha jyl otyrsaq ta, osy uaqytqa deyin sol ýzdikterding kim ekenin biz nege bilmeymiz, nege olar turaly estimedik?  Ayyptaudan aulaqpyz, biz tek qana olardyng talanttary men sinirgen enbekteri jayly úqqymyz keledi. Bizding teatr jetistikterin, qyzyqty shygharmashylyq túlghalardy ne Odaq, ne onyng tóraghasy nege nasihattamaydy. Sol saltanatty týrde laureat atanghan akterlerding esimi úmytylmay el jadynda qalatyn bolsa, Jamanqúlov maqtan tútqan osy syilyqtyng manyzy artqan bolar edi. «Enlik gýldi» alghan adamdar, bizding teatr әlemining «brendine» ainaluy kerek, olardy tanytu kerek, tanyta bilu kerek, olarmen maqtanumyz kerek. Búl Odaqtyng júmysy – bizding teatr  birlestiginin  qyzmeti. 

Odaq segiz jyldyng ishinde  eshbir festivali, jas rejisserlar men akterlerge arnalghan eshbir konkurs ótkizgen joq (Tek Tarazda Jamanqúlovtyn  atyndaghy festivaliding ótkeni bolmasa). Seminar, ne bolmasa stajirovkalargha  baryp qayt degen úsynystar aitylsa, múnday aqparat teatrdyng bir bóligine ghana jetip, al jol jýru aqysy teatrlardyn  óz mindetine artyla salatyn. Qanday da bir memlekettik teatrlar stiypendiyalargha tizim jiberse, ony bireu-mireudin  alghanyn estigen emespiz. Saylanbaly siezde Odaqqa júmysqa yntasy bar adam kelgen eken,  ataqtarymyzdy qaytarady, marapattargha iligemiz  dep oilaghanbyz. Qanday da bir tóralqa osy mәselelerdi talqylaytynyn da qúlaq shaldy, nәtiyjesi qayda? Tóraghanyng kepildemesimen syilyq alghan adamdy kórsetip berinizshi! 

Ónerdegi ómir aghymy óte jyldam. Keshe ghana jas akter bop kelgen adam, býgin ardagerge ainalady. Biz tóraghany teatr qauymdastyghynyng mýddesin barynsha qorghaydy dep sengen edik. Alayda, biz shygharmashylyq túlghalar qauymdastyghyn emes, kerisinshe qúpiya, kórinbeytin synshyldar men apparatshylargha tap boldyq. Jyldyng ýzdik akterin kim tandaydy, bizge berilip jatqan «Teatr» jornalyn kim paraqtaydy? Búl súraqtardyng jauaby joq. Biz ózimizding Tóralqadaghy mýshelerimizden: Osynyng bәrin kim jasap otyr? Olar tek iyqtaryn qiqang etkizip, bilmeytindikterin aitady. Qayyrymdylyq maqsattaghy konsertter men qoyylymdar nege ótkizilmeydi: ortamyzda qanshama auru jәne kómekke zәru akterler jetip artylady. Odaqta ghimarat pen sahna joq, túraqty ghimarat tapqangha deyin kýte túru qajet deydi. Búl sózderdi estu ynghaysyz! Sebebi, Odaq barlyq teatrdy biriktirip otyr ghoy, demek búdan artyq qanday alang qajet. Áriyne, bizdinshe qarapayym tilmen aitqanda adamdar turaly oilanu qajet jәne Odaqtyng josparyn ózine ynghaylastyryp qúrmau kerek! Áriyne, olardy tek oilap qana qoymay jyl sayyn myndaghan teatr qyzmetkerlerinin onshaqtysyna syiaqylar berip jatsa, tipten qúba-qúp is bolar edi.  

Bizdinshe, mәsele Odaqtyng ghimaraty bar nemese joqtyghynda emes, kerisinshe adamdarda. Eger tóragha ónerding basqa salalaryndaghy bylyqtargha tikeley qatysy bolsa, onyng apparaty Odaq arqyly basqarylyp, eshqanday  jaghymdy nәtiyje kýtuge jol bermeude. Synshyldar ónirlerge shyghyp, belgisiz jinaqtar taratuda.  

Teatrgha qatysy joq adamdar teatrlardyng taghdyryn sheship, bizding aramyzdan ýzdikterdi tandap shygharuda. Biraq, naghyz teatr әlemi búl bizder – Odaqtyng qatardaghy mýsheleri! Bizding ómirimiz – búl qyzyqty spektakli, kórermendermen, әriptestermen aralasu, әri festivalider men pikir-talastargha qatysu. Biz teatr qyzmetkerleri Odaghynyng janynan teatrlardyng shygharmashylyq dengeyin kóteruge mýmkindik beretin jәne bizding oiymyzdy jetkizuding minberi bolatyn әdistemelik, ghylymi, әri әleumettik ortalyq boluyn qalaymyz.  

Bizding osy atalghan mәselelerding bәrin talqylaytyn uaqyt kelgenine kózimiz jetti. Túnghyshbay Jamanqúlov әrdayym mәdeniyet turaly zangha ózgerister engizip, teatrlardy ózgertuge tyrysyp jýretinin de bilemiz. Nege, osy mәseleler qoghamda keninen talqylanbaydy? Zang bizding býginimiz ben ertenimiz, sezding sheshimi bizding ortaq kózqarasymyz bolyp, salmaghy artar edi. Mәseleni óz әriptesterimen talqylap, kenesu qajet. Búl qazirgi tóragha men onyng apparatynyng basty kemshiligi.  

Mәseleni syrttay nemese jekelegen ónirlerde talqylamay, Odaqtyng kezekten tys siezderinde qarau kerek. Talqylaudyng tiyimdi uaqyty qazir dep esepteymiz. Sondyqtan, aldaghy uaqytta ne isteymiz, qayda baramyz degen mәselelerdi aqyldasu ýshin jinaludy úsynamyz. Bizding kóbimiz jas emespiz, azdy-kópti artyqshylyqtar men nagradalar alghanbyz. Búl sózderdi marapattan airyldyq degen ókpemen emes, shynayy tilekpen jazyp otyrmyz. 

Odaqtyng osy joly da ózgelerding qolynda qalghandyghyn qayghyra  jazamyz. 

Túnghyshbay Jamanqúlovtyng shygharmashylyq ómirining barlyghy janjalmen, úr da jyq qylyqtarmen, dórekilikpen kórinis tabuda jәne barlyq teatr әlemi sol ýshin de úyalady. 10 qyrkýiektegi «Vremya» gazetinde onyng kino-produserlik qyzmetine qarjylyq tekseru jýrgizilip jatqandaghyn jazypty: Memlekettik qarajattyng talan-tarajgha týsken.  

Al, bizdin Teatr Qayratkerleri Odaghynyng kýii qalay? Tóragha Jamanqúlovtyn búl jaqtaghy isin  tekserip jatqan jan bar ma? Mindetti týrde tekseru kerek! Jәne múny sezd shaqyryp, teksergen abzal. Óz-ózine esep bere bermey, óz-ózin oqshaulamay, bizdin, mәdeniyet qyzmetkerlerining aldynda Odaqtyng esep bergenin qalar edik. Naqty ispen ainalysatyn uaqyt tudy. Qogham men memleketke payda keltirgimiz keledi, ol ýshin qazir jinaluymyz qajet. Keyin bәri de kesh boluy mýmkin.  

Preziydent Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev barlyghymyzdyng aldymyzgha auqymdy mindetter qoydy, al biz teatr qayratkerleri jana qazaqstandyq qoghamnyng qúryluynda ózimizding ornymyzdy anyqtau ýshin mýldem bas qosqan emespiz.  Odaq  osy iske nege úiytqy bolmaydy?! 

Tәuelsizdik jyldarynda az júmys jasalghan joq. Preziydentting jәne ýkimetting qoldauymen bizding maqtan tútarlyq dýniyelerimiz bar. Ony  halyqaralyq dengeyde birneshe ret dәleldedik! Biraq, etken enbekke maldanyp, qol qusyryp otyrudy  qalamaymyz!  

Biz qazir jinaluymyz kerek jәne kezekten tys sezde barlyq problemalardy talqylauymyz qajet.  

Kezekten tys sezd qajet, tóralqa ony qyrkýiekke belgilesin! 

Asanәli Áshimov, KSRO jәne Qazaqstan halyq әrtisi 

Zinat Akbarova, Qazaqstan halyq әrtisi, 

German Bogdanov, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri, 

Meruert Ótekeshova, Qazaqstannyng enbek sinirgen әrtisi 

Zoya Kiym, Qazaqstannyng enbek sinirgen әrtisi 

Tatiyana Tarskaya, Qazaqstannyng enbek sinirgen әrtisi 

Sәulebek Asylhanov, Qazaqstannyng enbek sinirgen qayratkeri