Býgin Elordadaghy «Jastar teatrynda» Qazaqstan Respublikasy Tәulsizdigining 25 jyldyghyna arnalyp «Qytaygha baylanu» atty konsert ótti. Qytay iyerogliyfinde jazylghan konserttin     oryssha audarmasy «Privyazannosti k Kitai» dep atalypty.  Qazaqshagha qotarsaq – «Qytaygha baylanu». Hanzu tilinen habarymyz shamaly bolghandyqtan týpnúsqany tanyp, oqy almadyq. Bәlkim, konsertting aty «Qytaygha baylanu» emes, «Qytaygha tartylu» shyghar?.. Qazaqy tilding qalpy men sózding kórkemdigine salsaq, «Privyazannosti k Kitai» -dy «Qytaygha sapar» dep erkin tәrjimalaugha da bolar, qalay desek te, QHR-ding Qazaqstandaghy tótenshe jәne ókiletti elshilik qyzmetin uaqytsha atqarushy Yu Dian Py hanym qatysqan konsertting atauy «Qytaygha baylanu» degendi anghartty. Onyng ýstine Qazaqstandaghy memlekettik tilding konstitusiyalyq mәrtebesin QHR elshisi kezekti ret úmyt qaldyryp, konsertting resmy kirispe bóliginde audarmashy qyzdy oryssha sóileuge mәjbýr etti. «Kezekti ret» deytin sebebemiz, qytay men orys elshiligi ghana ózderining elshilik missiyasynda osy kýnge deyin qazaq tilinde qarym-qatynas jasaghan emes. Bizding búl sózimiz elshiler qazaq tilinde sóilesin degendi әste bildirmeydi. Alayda, mysaly AQSh elshiligi qazaq tilinde sóilep, jaza alatyn audarmashylardyng qyzmetine jýgingendi qolay kóredi. Batys, Arab, Týrik elshiligi de Qazaqstanda mәrtebesi Atazanmen aishyqtalghan tildi – qazaq tilin qúrmet tútady.

Jә, sonymen konsertimizge oralayyq. «Jastar teatrynda» ótken konsertke Ile-qazaq avtonomdy audanynyng ónerpazdaryn Zýnýn Ákbar joldas basqaryp kelipti. Zýnýn joldas qazaq-qytay qarym-qatynasynyng jyl ótken sayyn jaqsaryp, terendep bara jatqanyn aityp túryp: «Qazaqstan – ashyq teniz jolyna shygha almaytyn jalghyz el», -  dedi. Búl shamasy  onyn: «Qazaqstannyng múhity - Qytay» degeni bolsa kerek. Al, elshi hanym qazaq pen qytay arasyndaghy elshilik qyzmetting berik ornaghanyna 25 jyl tolghanyn atap ótip, jýngo memleketining batys ólkesindegi tabighattyng súlulyghyna, adamdardyng súlulyghyna kәdimigidey madaq aitty.

Sóz joq,  Ile-qazaq avtonomdy audanynyng ónerpazdary qoyghan konsert óte tartymdy boldy. Qazaqtyn, úighyr halqynyn, hanzu júrtynyng әnderi kezek shyrqalyp, bii biylendi.  Konsert sony qazaq toby men birge jalpy kópshilikting әigili «Qara jorgha» biyin biyleumen ayaqtaldy. Konsertke negizinen QHR-da tuyp Atajúrtyna oralghan aghayyn kóp barghan siyaqty. Olardyng babaqonysyna kindiginen baylanghan qazaqtar ekeni kórinip túrdy.

Omar Hamza

Abai.kz