Gazette júmys isteytin mening bir әriptesim bar. Álem әdebiyetindegi úly aqyndar men jazushylar turaly әngimeleskendi jany sýiedi. Biraq aitatyn әngimesining mazmúny «Gete myqty aqyn ghoy» nemese «Tolstoy úly jazushy ghoy» degen maghynadaghy júrttyng bәrine belgili shyndyqtardy qaytalaudan әrige terendey alghan emes. 
Ókinishke qaray bizding baspasóz betinde jýrgizip jatqan «intellektualdyq» әngime-súhbattarymyz da tap osynday tayazdyghymen qarnyndy ashtyrady. Ádebiyetti jýieli oqymaghandyqtan, úly aqyndar men jazushylardyng boyynda bolatyn qayshylyqtardy bilmegendikten, dúrysy, olardyng shygharmalarymen at ýsti tanysqandyqtan, biz kóp shyndyqty týsine almay, onyng betinen ghana qalqyp jýrmiz. 
«Tolstoy solay aitqan», «Abaydyng oiy mynanday bolghan» dep, ózinning jartylay shyndyghyndy ótkizu ýshin, kemengerlerding pikirin saudagha salatyn dәuirding uaqyty bayaghyda ótken. Nýktesin basyp qalsan, bәrin de aldyna jayyp salatyn internetting qúlaghynda oinaghan býgingi sauatty oqyrmandy siz onday arzan sózben aldarqata almaysyz. Onyng oiy da, jan әlemi de, inttelektisi de kýrdelengen. Ol Tolstoy men Abaydyng solay aitqanyna qanaghattanbaydy, ne ýshin olardyng solay aitqanynyng sebebin týsingisi keledi. Jәne barlyq uaqytta da kemengerlerding aitqan pikirlerining aqiqat bola bermeytinin de oily oqyrman sizden artyq biledi. 
Mysaly, әdebiyettegi suretkerlikting de, kemengerlikting de biyik shynyna kóterilgen birden-bir adam bolsa, ol - Tolstoy shyghar. Biraq osy Tolstoydyng barlyq pikiri aqiqat boldy dep aita alamyz ba? Joq. Shekspir men Bethovenderding úly óneri Tolstoydyng kónilinen shyqpaghany ýshin biz olardy kýresinge laqtyryp tastay almaymyz ghoy. Dәl sol siyaqty úly Abaydyng «Shortanbay, Dulat penen Búhar jyraudy» sonshama sógip, jer qyluynyng sebebin qalay týsinemiz? Qayta orystyng otarshyldyq sayasatyna qarsy shyghyp, últynyng qayghysyna ortaqtasqany ýshin Shortanbay, Dulat, Búharlar kózi ashyq, kókiregi oyau, jýreginde sәulesi bar kemenger Abaydyng qúrmeti men qoshemetine bólenui kerek emes pe edi. Abaydyng jan әlemining terenine boylau ýshin ony qúr maqtay bermey, osy shyndyqtardyng astaryna ýnile bilgen de ghaniybet. Biz Abaydy maqtap-maqtap adam balasynyng qoly jetpeytin biyikke aparyp qoydyq. Biraq dәl ózimizden aumaytyn «jýregi iynedeyin taza emes» adam Abaydy qashan ashady ekenbiz?

Amangeldi KENShILIKÚLY.

(Jazba avtordyng facebooktegi paraqshasynan alyndy)