Halqymyzdyng tarihynda  erekshe atauly kýnder bar. Olar zor mәnge iye. Mәselen, ómirdegi barlyq baq-baylyghymyzdyng negizi – 16 jeltoqsan Tәuelsizdik kýni әr qazaq ýshin qymbat, qasterli. Sonday-aq, mәngilik úmytylmas kýnder bar. Keshegi Ishki әsker, býgingi Últtyq úlan ýshin ol 7 sәuir. Dәl osy kýni, 1995 jyly el ýshin keudeni oqqa kergen qazaqstandyq Ishki әskerding jauyngerleri tәjik-aughan shekarasynda aibyndy erlikting ne ekenin naqty dәleldep, qaytpas qaysarlyq, berispes batyldyqtyng eren ýlgisin kórsetken bolatyn. Amal qansha, múzday qarulanghan lankestermen keskilesken sol shayqasta 17 bauyrymyz qaza bolyp, 34 jaraqat aldy. Olardy úmytpau, erlikterin úrpaqtan úrpaqqa jetkizu bizding basty maqsatymyz.

Qazaqstan Respublikasy Últtyq úlanynda búl kýn jyl sayyn «Erlikke taghzym kýni» bolyp atalyp ótiledi. Eske alu sharalary, eldi, óskeleng jas úrpaqty eldikke, erlikke, birlikke shaqyrugha arnalghan taghylymdyq sharalar jer-jerde, respublika boyynsha әr әskery bólimde ótkiziledi.

7 sәuir kýni Almatyda búl kýn erekshe әserli sharalargha toly boldy. Últtyq úlannyng «Ontýstik» ónirlik qolbasshylyghy 5571 әskery bóliminde el ýshin ot keshken erlerdi eske alu sharasy ótti. Onda sóz alghan «Ontýstik» ónirlik qolbasshylyghynyng kolbasshysy general-mayor Qayrat Aqtanov: «Kórshinning ýiinde shu shyqsa, sende tynysh jata almaysyn. Toqsanynshy jyldardyng almaghayyp jyldarynda da jaghday osylay bolyp edi. Kórshi tәjik-aughan shekarasynda soghys oty ushyghyp túrdy. Kýnde qan tógilu, qandy qasap, ot keshu. Osy tústa bizding elding myndaghan jastary da TMD memleketteri arasynda jasalghan halyqaralyq kelisimshart ayasynda osy otty nýkteden tabyldy, tau halyqtaryna tynyshtyq tilep, ishtey qan júta aqqan qart Pyandj ózenining jaghasyn basty. Sol qantógiste erlikpen antqa adaldyqtaryn dәleldegen aldaspan namysty qazaqstandyq 7-shi rotanyng jaujýrek jigitterining qay-qaysynyng bolsyn batyrgha layyq orny bar. Olar bizding mәngilik jadymyzda».

Sonymen qatar osy kýni Qorghanys ministrligining Qúrlyq әskerlerining institutynda «Erlik kýni» airyqsha atalyp ótildi. Oghan aughan soghysy men ózge tәjik-aughan shekarasy qaqtyghysynyng ardagerler qauymy, elimizdegi Tәjikstan elshiligining әskery attashesi, oqu ornynyng basshylyghy men kursanttary qatysty.

Aldymen sharany úiymdastyrushy retinde sóz alghan «Ardager» -  respublikalyq Aughan soghysy jәne jergilikti qaqtyghystardyng ardagerleri men mýgedekterining qoghamdyq odaghynyng tóraghasy zapastaghy podpolkovnik Serikbay Baymoldinov: «Tәjik-aughan shekarasyndaghy sol qaraly oqighagha biyl 22 jyl tolyp otyr. Qaytkenmen, qaysar úldarymyz aiqyn basymdyqpen toytarys tanytqan jaugha barynsha tótep berip, jauyngerlik boryshtaryn ójettikpen ótkerdi. Abyroydy taptatpay, antqa degen adaldyqtaryn tanytty.  Ishki әsker jauyngerlerining erlik isterin Elbasy – Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterining Jogharghy Bas Qolbasshysy N.Á.Nazarbaev ta joghary baghalap: «Qazaqstandyq batalionnyng sarbazdary Tәuelsiz Memleketter Dostastyghy syrtqy shekarasynyng tәjik-aughan bóligin erlikpen kýzetti. Bozdaqtarymyz memleketimizding qauipsizdigin saqtau jolynda janyn pida etti. Olar bizding beybitshiligimiz ben tynyshtyghymyzdy qorghady» degen bolatyn. Sol uaqyttan beri sol 17 jauyngerding erligin keshegi Ishki әskerleri ylghy 7 sәuirde atap ótip keldi. Ol erlerimiz eng әueli býkil elimizding senip tapsyrghan senimin aqtady. Sondyqtan da men jәne bizding ardagerler qauymdastyghy osy kýndi «Erlik» kýni dep belgilep, erlikti dәripteytin sharalardy elimizdegi barlyq qorghanys salasynyng újymdarynda ótkizudi úsynyp otyrmyz. Osy úsynymyzdy ong qoldap, myna aldymyzda otyrghan óskeleng úrpaqqa taghylymdy tәrbie bolatynyn jete týsinip, osynday sharany ótkizuge atsalysyp otyrghan Qúrlyq әskerlerining әskery institutynyng basshylyghyna alghysymdy bildiremin. Endigi jyldardan bastap búl atauly kýn - «Erlik kýni» elimiz boyynsha býkil Otan qorghaushy júrtshylyqtyng ortaq sharasy bolyp ótetine kәmil senemin», - dep atap ótti.

Sózining sonynan keyin ardagerler qauymynyng tóraghasy ardagerler odaghynyng atynan, atap aitqanda Bauyrjan Momyshúly atyndaghy «Batyrdyng shapaghaty», general-mayor IY.Panfilov atyndaghy, soday-aq, Qazaqstan Respublikasy Túnghysh Qorghanys ministri Armiya generaly S.Núrmaghambetov, eki dýrkin Kenes Odaghynyng batyry T.Biygeldinov atyndaghy medalidarmen alqaly sharagha jinalghan ardagerler men qadirmendi qonaqtardy marapattady. Múnan song sóz kezegin Tәjikstan elshiligining әskery attashesi polkovnik Maqsútjan Jumaev qazaqstandyq jauyngerlerding tәjik halqyna degen bagha jetpes kómegi ýshin 2007 jyly Dushanbe qalasynda ýlken monument ornatylghanyn atap ótti. Sol erlik oqighasynyng kózi tiri kuәgerleri Últtyq úlannyng ardagerleri zapastaghy polkovnik Erlan Aldanazarov, zapastaghy podpolkovnik Qayrat Ghúsmanov jinalghan qauym aldynda sol bir qiyn qystau kýnderi jayly estelikterimen bólisip, taghylymdy әngime aghynyn órbitti.

Shara sony patriottyq ruhta shyrqalghan әndermen jalghasty. «Erlik kýni» jayly bizben óz pikirin bólisken «Ontýstik» ónirlik qolbasshylyghy qolbasshysynyng tәrbie jәne әleumettik-qúqyqtyq júmystar jónindegi orynbasary polkovnik Sabyrjan Sýleymenov: «Batyrlarymyzdy úlyqtau halqymyzdyng salty. Biz esh uaqytta da el ýshin janyn pida etken arystarymyzdy úmytpauymyz kerek. Qayta sol erlerding erlik isterimen jas úrpaqty otansýigishtik ruhtyng kemilin darytyp, tәrbiyeley biluimiz kerek. Ótken uaqytta 7 sәuir bozdaqtargha taghzym jasau kýni bolyp keldi. Endi ol jappay Otan qorghaushylardyng eldikting ýshin ot keshken erlik isterin úlyqtaudyng úiytqysy bolghan «Erlik kýnine» ainalyp otyr. Tóbemizde mәngilik beybit aspan ornasyn dep tileymin. Bala jylap, ata-ana qayghyrmasa eken. Sol úrysta qaza tapqan jaujýrek jigitterimizding qay-qaysy bolsa da batyr ataghyna layyq. Olardyng ruhtaryna myng taghzym etemin», dep atap ótti.

Mayor Arman ÁUBÁKIROV,

Almaty qalasy

Abai.kz