Kesheli-beri әleumettik jeli men BAQ-taghy basty taqyryp әuejay atauynyng ózgertilui boldy.  Deputattyq korpustyng úsynysyn Ýkimet maqúldap, Túnghysh preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng esimi Astana әuejayyna berildi.

Búl rette qogham belsendileri de ózderining úsynystaryn jariya etti. Almaty Halyqaralyq әuejayyna Dinmúhamed Qonaevtyng esimin beru mәselesi kezekti ret sóz boldy.

Ras, búl jolghy úsynysty Ýkimet, ya bolmasa Parlament emes, azamattyq qogham belsendileri kóterip otyr.

Sózsiz, Astananyng avtory - Núrsúltan Nazarbaevtyng ózi. Sol sekildi, Almaty - Qonaevtyng qalasy ekeni de dausyz. Biyl Dinmúhamed Qonaev 105 jasqa keler edi. Búl dóngelengen data.

Asa kórnekti memleket jәne qogham qayratkeri, ýsh mәrte Sosialistik Enbek Eri, Qazaq KSR Ghylym akademiyasynyng akademiygi, tehnika ghylymdarynyng doktory  Dinmúhamed Ahmetúly Qonaevtyng esimi Almaty halyqaralyq әuejayyna berilgeni layyqty-aq bolar edi.

Óitkeni, el basqarghan qayratker túlghalardyng esimin әuejaygha beru qoldanysta bar ýrdis.

Mysaly, Niu-Yorktegi әuejay AQSh-tyng 35-shi preziydent Djon Kennediyding atymen atalghan.

Europanyng iri әuejaylarynyng biri - Parijdegi  әue ailaghyna Fransiyanyng birinshi preziydenti Sharli-de-Golliding aty berilgen.

Indoneziya astanasy Djakartadaghy әuejaygha birden eki adamnyng aty berilgen - birinshi preziydenti Ahmed Sukarno jәne birinshi viyse-preziydent Mohamed Hattanyn.

1980 jyly Ystambúldaghy әuejaygha Týrkiya Respublikasynyng negizin qalaghan, alghashqy preziydent Mústafa Kemal Atatýrikting esimi berilgen.

2017 jyldyng 25 qantarynda Ózbekstannyng ekinshi preziydenti Shavkat Mirziyyoev halyqaralyq әuejaygha Ózbekstannyng túnghysh preziydenti Islam Kәrimovtyng esimin beru turaly jarlyqqa qol qoyghan bolatyn.

Kýni keshe ghana Astanadaghy halyqaralyq әuejaygha Qazaqstannyng Túnghysh preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng esimi berildi.

«Memleket qúru isinde» 25 jyl boyy preziydentting eng ýlken әriptesi dep sheneunikti emes, әkimdi emes, Halyqty ataugha tiyistimiz!

Ábdirәshit Bәkirúly:

- Ýkimet osydan birer jyl búryn D.Qaletaev úsynghan úsynysty qayta janghyrtyp, Astana әuejayyna elimizding túnghysh preziydenti N.Nazarbaevtyng esimin beru turaly sheshim shyghardy. Ol sheshim Mәjilis deputattary tarapynan tolyqtay qoldau tapty.

Áriyne, «preziydent atyn beru» - búrynnan beri shiyrlap jýrgen eski mәsele. Osydan biraz jyldar búryn preziydentting ózi Astana qalasynyng atyna qatysty esh ózgeris bolmaytynyn aityp, ol taqyrypty endi kótermeudi súraghan bolatyn... Alayda, bizdegi jaghday belgili ghoy,   aragha biraz uaqyt salyp, deputattar, sheneunikter, jeke túlghalar osy taqyrypqa oralyp otyrady...

Jasyratyny joq, key jaghdayda onday úsynys jasaushylardyng «jasandylyghy» kózge anyq kórinip te túrady. Eng ókinishtisi, úsynys jasaushylardyng barlyghy derlik sonynan  jaqsy qyzmetterge qol jetkizip, ózgelerge ýlgi boldy. Sóitip, qoghamda «preziydent atyn úsynu» óz aldyna bir mәrtebege ainalyp ketti.

Áriyne, onyng artynan ilik izdeuding esh qajeti joq. Biraq, mysaly, memleket pen qoghamda qyzmet satysymen órleu osynday jolmen jýzege asyp jatsa, ol  dәstýrge ainala bastasa – onday qoghamnyng eshqanday bolashaghy joq dese bolady. Óitkeni, búl ýrdisting astarynda elbasynyng ózi sheneunikterine, әkimderine kýnde  aitatyn «memleketshil bolyndar!» degen prinsip jatqan joq. Onyng astarynda kezekti bir nauqan kezinde, kezekti bir jaghdayda preziydent kózine bir týsip qalayyq degen ústam basym siyaqty kórinedi...

Preziydentting memleketti nyghaytudaghy atqarghan enbekteri  qalyng búqaranyng kóz aldynda ótip jatyr. Tipten, halyq onyng jetistigi men kemshiligin «tribunadan» emes, ózining jotasymen, mandaydan shyqqan ashy terding dәmimen sezinude! Sondyqtan, «memleket qúru isinde» 25 jyl boyy preziydentting eng ýlken әriptesi dep sheneunikti emes, әkimdi emes, Halyqty ataugha tiyistimiz! Endeshe, preziydentting atyn berudi halyq qoldap jatsa – ony «halyqtyq sheshim» dep qabyldaugha tiyistimiz. Al «úsynys» aityp dәmetushilerge qogham tarapynan, preziydent tarapynan tosqauyl qoyyluy tiyis. Sonda ghana әdeletti qoghamgha bet búratyn bolamyz...

Sonymen, osy nauqan osylay bastalyp ketti... Endeshe ony odan әri nege jalghastyrugha bolmaydy? Mysaly, Astana – preziydent N.Nazarbaevtyng mәpelep saldyrghan qalasy ekendigi elimizde de, әlemde de moyyndaldy. Al Qazaqstandaghy eng iri shahar Almaty she? Shyndyghyna kelsek, Almaty Qazaq SSR-in úzaq jyl basqarghan Dinmúhammed Qonaevtyng «mәpelegen» qalasy emes pe edi. Kim múny ótirikke shyghara alady? Endeshe, Almaty qalasynda D.Qonaevqa  degen qúrmet onyng kezinde osy qalagha sinirgen enbegimen sәikes boluy mindetti. Sondyqtan, endi kóp sozbay, aldaghy kele jatqan Qonaevtyng 105 jyldyghyna oray, Almaty әuejayyna memleket qayratkeri Qonaevtyng da esimin berip jiberu kerek. Sonda qanday jarasymdy bolar edi! Ánde aitylatynday: «Almaty men Astana, Astana men Almaty!...»

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz