كەشەلى-بەرى الەۋمەتتىك جەلى مەن باق-تاعى باستى تاقىرىپ اۋەجاي اتاۋىنىڭ وزگەرتىلۋى بولدى.  دەپۋتاتتىق كورپۋستىڭ ۇسىنىسىن ۇكىمەت ماقۇلداپ، تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمى استانا اۋەجايىنا بەرىلدى.

بۇل رەتتە قوعام بەلسەندىلەرى دە وزدەرىنىڭ ۇسىنىستارىن جاريا ەتتى. الماتى حالىقارالىق اۋەجايىنا دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ ماسەلەسى كەزەكتى رەت ءسوز بولدى.

راس، بۇل جولعى ۇسىنىستى ۇكىمەت، يا بولماسا پارلامەنت ەمەس، ازاماتتىق قوعام بەلسەندىلەرى كوتەرىپ وتىر.

ءسوزسىز، استانانىڭ اۆتورى - نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءوزى. سول سەكىلدى، الماتى - قوناەۆتىڭ قالاسى ەكەنى دە داۋسىز. بيىل دىنمۇحامەد قوناەۆ 105 جاسقا كەلەر ەدى. بۇل دوڭگەلەنگەن داتا.

اسا كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ءۇش مارتە سوتسياليستىك ەڭبەك ەرى، قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى  دىنمۇحامەد احمەتۇلى قوناەۆتىڭ ەسىمى الماتى حالىقارالىق اۋەجايىنا بەرىلگەنى لايىقتى-اق بولار ەدى.

ويتكەنى، ەل باسقارعان قايراتكەر تۇلعالاردىڭ ەسىمىن اۋەجايعا بەرۋ قولدانىستا بار ءۇردىس.

مىسالى، نيۋ-يوركتەگى اۋەجاي اقش-تىڭ 35-ءشى پرەزيدەنت دجون كەننەديدىڭ اتىمەن اتالعان.

ەۋروپانىڭ ءىرى اۋەجايلارىنىڭ ءبىرى - پاريجدەگى  اۋە ايلاعىنا فرانتسيانىڭ ءبىرىنشى پرەزيدەنتى شارل-دە-گوللدىڭ اتى بەرىلگەن.

يندونەزيا استاناسى دجاكارتاداعى اۋەجايعا بىردەن ەكى ادامنىڭ اتى بەرىلگەن - بىرىنشى پرەزيدەنتى احمەد سۋكارنو جانە ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەزيدەنت موحامەد حاتتانىڭ.

1980 جىلى ىستامبۇلداعى اۋەجايعا تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاعان، العاشقى پرەزيدەنت مۇستافا كەمال اتاتۇرىكتىڭ ەسىمى بەرىلگەن.

2017 جىلدىڭ 25 قاڭتارىندا وزبەكستاننىڭ ەكىنشى پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆ حالىقارالىق اۋەجايعا وزبەكستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى يسلام كارىموۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويعان بولاتىن.

كۇنى كەشە عانا استاناداعى حالىقارالىق اۋەجايعا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى.

«مەملەكەت قۇرۋ ىسىندە» 25 جىل بويى پرەزيدەنتتىڭ ەڭ ۇلكەن ارىپتەسى دەپ شەنەۋنىكتى ەمەس، اكىمدى ەمەس، حالىقتى اتاۋعا ءتيىستىمىز!

ءابدىراشىت باكىرۇلى:

- ۇكىمەت وسىدان بىرەر جىل بۇرىن د.قالەتاەۆ ۇسىنعان ۇسىنىستى قايتا جاڭعىرتىپ، استانا اۋەجايىنا ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. ول شەشىم ءماجىلىس دەپۋتاتتارى تاراپىنان تولىقتاي قولداۋ تاپتى.

ارينە، «پرەزيدەنت اتىن بەرۋ» - بۇرىننان بەرى شيىرلاپ جۇرگەن ەسكى ماسەلە. وسىدان ءبىراز جىلدار بۇرىن پرەزيدەنتتىڭ ءوزى استانا قالاسىنىڭ اتىنا قاتىستى ەش وزگەرىس بولمايتىنىن ايتىپ، ول تاقىرىپتى ەندى كوتەرمەۋدى سۇراعان بولاتىن... الايدا، بىزدەگى جاعداي بەلگىلى عوي،   اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ، دەپۋتاتتار، شەنەۋنىكتەر، جەكە تۇلعالار وسى تاقىرىپقا ورالىپ وتىرادى...

جاسىراتىنى جوق، كەي جاعدايدا ونداي ۇسىنىس جاساۋشىلاردىڭ «جاساندىلىعى» كوزگە انىق كورىنىپ تە تۇرادى. ەڭ وكىنىشتىسى، ۇسىنىس جاساۋشىلاردىڭ بارلىعى دەرلىك سوڭىنان  جاقسى قىزمەتتەرگە قول جەتكىزىپ، وزگەلەرگە ۇلگى بولدى. ءسويتىپ، قوعامدا «پرەزيدەنت اتىن ۇسىنۋ» ءوز الدىنا ءبىر مارتەبەگە اينالىپ كەتتى.

ارينە، ونىڭ ارتىنان ىلىك ىزدەۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. بىراق، مىسالى، مەملەكەت پەن قوعامدا قىزمەت ساتىسىمەن ورلەۋ وسىنداي جولمەن جۇزەگە اسىپ جاتسا، ول  داستۇرگە اينالا باستاسا – ونداي قوعامنىڭ ەشقانداي بولاشاعى جوق دەسە بولادى. ويتكەنى، بۇل ءۇردىستىڭ استارىندا ەلباسىنىڭ ءوزى شەنەۋنىكتەرىنە، اكىمدەرىنە كۇندە  ايتاتىن «مەملەكەتشىل بولىڭدار!» دەگەن پرينتسيپ جاتقان جوق. ونىڭ استارىندا كەزەكتى ءبىر ناۋقان كەزىندە، كەزەكتى ءبىر جاعدايدا پرەزيدەنت كوزىنە ءبىر ءتۇسىپ قالايىق دەگەن ۇستام باسىم سياقتى كورىنەدى...

پرەزيدەنتتىڭ مەملەكەتتى نىعايتۋداعى اتقارعان ەڭبەكتەرى  قالىڭ بۇقارانىڭ كوز الدىندا ءوتىپ جاتىر. تىپتەن، حالىق ونىڭ جەتىستىگى مەن كەمشىلىگىن «تريبۋنادان» ەمەس، ءوزىنىڭ جوتاسىمەن، ماڭدايدان شىققان اششى تەردىڭ دامىمەن سەزىنۋدە! سوندىقتان، «مەملەكەت قۇرۋ ىسىندە» 25 جىل بويى پرەزيدەنتتىڭ ەڭ ۇلكەن ارىپتەسى دەپ شەنەۋنىكتى ەمەس، اكىمدى ەمەس، حالىقتى اتاۋعا ءتيىستىمىز! ەندەشە، پرەزيدەنتتىڭ اتىن بەرۋدى حالىق قولداپ جاتسا – ونى «حالىقتىق شەشىم» دەپ قابىلداۋعا ءتيىستىمىز. ال «ۇسىنىس» ايتىپ دامەتۋشىلەرگە قوعام تاراپىنان، پرەزيدەنت تاراپىنان توسقاۋىل قويىلۋى ءتيىس. سوندا عانا ادەلەتتى قوعامعا بەت بۇراتىن بولامىز...

سونىمەن، وسى ناۋقان وسىلاي باستالىپ كەتتى... ەندەشە ونى ودان ءارى نەگە جالعاستىرۋعا بولمايدى؟ مىسالى، استانا – پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ ماپەلەپ سالدىرعان قالاسى ەكەندىگى ەلىمىزدە دە، الەمدە دە مويىندالدى. ال قازاقستانداعى ەڭ ءىرى شاھار الماتى شە؟ شىندىعىنا كەلسەك، الماتى قازاق سسر-ءىن ۇزاق جىل باسقارعان دىنمۇحاممەد قوناەۆتىڭ «ماپەلەگەن» قالاسى ەمەس پە ەدى. كىم مۇنى وتىرىككە شىعارا الادى؟ ەندەشە، الماتى قالاسىندا د.قوناەۆقا  دەگەن قۇرمەت ونىڭ كەزىندە وسى قالاعا سىڭىرگەن ەڭبەگىمەن سايكەس بولۋى مىندەتتى. سوندىقتان، ەندى كوپ سوزباي، الداعى كەلە جاتقان قوناەۆتىڭ 105 جىلدىعىنا وراي، الماتى اۋەجايىنا مەملەكەت قايراتكەرى قوناەۆتىڭ دا ەسىمىن بەرىپ جىبەرۋ كەرەك. سوندا قانداي جاراسىمدى بولار ەدى! اندە ايتىلاتىنداي: «الماتى مەن استانا، استانا مەن الماتى!...»

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz