"Balamdy Qytay memleketi jazyqsyz qamap tastady"
"Abai.kz" aqparattyq portaly shekaranyng shetindegi qandas bauyrlardyng jaghdayy jayly jii jazyp keledi. Biz Qytay halyq Respublikasyndaghy qazaq azamattarynyng sayasy әm qúqyqtyq qysymgha úshyraghanyn habarlaghan edik.
Qytay ýkimetining qatang baqylauyna ótken búl mәsele halyqaralyq dengeyde talqygha týsip, Qazaqstan Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev dәrgeyine jetken. Ony jetkizgen Germaniyadaghy qazaq azamaty Ómirhan Altyn edi.
Osydan keyin Germaniya parlamenti Qytaydaghy qazaq azamattarynyng sayasy qudalaugha úshyrauyna alandaushylyq tanytyp, mәseleni halyqaralyq dengeyde talqygha salatynyn aitty. Halyqaralyq adam qúqyqtaryn qorghau úiymy da búl mәselege beyjay qaramasy anyq.
Jaqynda redaksiyamyzgha úlyn Qytay ýkimeti qamaugha alghan keyuana habarlasyp, Qazaqstannyng qúzyrly organdarynan arasha súrady.
- Qúrmetti "Abai.kz" sayty, mening esim-soyym Sapila Taqash. 1949 jyly 11 aida QHR-da tughanmyn. Qazaqstan azamatymyn. Mening úlym Jenishan 1972 jyly tughan. Biz 2002 jyly Qazaqstangha qonys audaryp keldik. Men 2004 jyly Qazaqstan azamattyghyn aldym. Balam kelip-ketip jýretin. Osy jaqta mal-jany bar edi. Yqtiyar hat alghan.
2017 jyly 5 aidyng 2-kýni qamaugha alynypty. Sol anau "Uiyshinnan" (Qytaydaghy әleumettik jeli - red.) qatelesken deydi. Onyng qay jerden jaza basqanyn biz bilmeymiz. Balam temeki tartpaydy, araq ishpeydi. Ózi namaz oqityn bala edi.
Balam Qytayda "televizorda" dybystaushy bolghan, toy jýrgizetin. Ónerge jaqyn edi. Yqtiyar hatty 2017 jyly aqpan aiynda alghan. Sol yqtiyar hatty alyp ketkennen kelmedi ghoy. Áyelinde de yqtiyar hat bar, eki balasy bar.
Áyel, bala-shaghasy da Qytayda túrady. Kelinim memlekettik qyzmette. Qytay biyligi mening balamdy ne ýshin ústap alghanyn bilmeymin. Maghan aitqan joq. Kelinim telefon arqyly sóilesuden qatty qorqady. Telefonmen sóilessen, "partiya adal", "bizding partiya kemeldengen partiya", "eshqanday qoryqpa, apa", "qauip joq" deydi. Basqa eshqanday aqpar aitpaydy.
Telefon arqyly súrasaq, tek qana oryn auystyrghanyn, ústalghanyn, qysqa-qysqa ghana maghlúmat beredi bizge. Kelinim "Uiyshinnen" qoryqqan son, "Tele2" qostyq. Oghan da jaqsy sóilemeydi.
Tez-tez sóileydi. Qorqady. Qorqatyn sebebi de bar. Qamauda jatqan jeri - Ýrimji aimaghyndaghy Shisang degen jerde bolu kerek. Kelinimning aitqany boyynsha, "aydyng 13-kýni Shisangha jótkizedi degen qaghaz әkelip, qolyma berdi" dedi. Biraq ol qaghazdy suretke týsirip jibergen joq.
Ýrimjidegi Mishuan, Bidushy deydi, qazir ekeui qosylyp ketken ghoy. Televizorgha dybys beru kezinde, bir úighar serialyn dybystap jatqan kezde ústap ketken ghoy.
Ýlken úlym Atyrauda júmys isteydi. Odan keyin qyzym men úlym bar. Qyzym - Qazaqstanda, úlym - Qytayda. Odan keyin myna - Jenishan.
Men - anamyn. Mening balam qamauda jatyr. Qazaqstannyng qúzyrly ministrlerine, Syrtqy ister ministrligine, "Núr Otan" partiyasyna, barlyq halyqtan súraytynym, mening balamdy jazyqsyz jaladan qútqaryp bersenizder eken. Men - anamyn, eki aidan beri hat-habar ala almay otyrmyn úlymnan. Balam Jenishan kisi úrghan joq, úrlyq jasaghan joq. Bir aiyby: qazaqy tәrbie turaly sóz aituy bolyp otyr. Aynalayyn, azamattar, sizderden arasha súraymyn!
Redaksiyadan: Búl hatty Qazaqstannyng qúzyrly organdarynyng nazaryna: QR SIM nazaryna, "Núr Otan" partiyasynyng nazaryna úsynyp otyrmyz. Ol organdardan Qytay sayasatynyng qysymyna úshyraghan, QR Yqtiyar hatynyng iyesi Jenishan Baghdaldyng mәselesine beyjay qaramauyn súraymyz!
Núrgeldi Ábdighaniyúly
Abai.kz